Vraag en aanbod

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

De (individuele) vraag

De (individuele vraag) geeft het verband weer tussen de prijs van een goed en de gevraagde hoeveelheid.

Voorbeeld

Leerling A koopt regelmatig broodjes bij de kantine.

De broodjes kosten €1,50.

Ze koopt er 3 per week.

Als de prijs hoger zou zijn,

zou ze er minder kopen;

bij een lagere prijs meer.

Voorbeeld

Leerling A heeft meer over voor het eerste broodje dan de tweede (meer honger) en weer nog minder over voor het derde broodje.

De individuele vraaglijn geeft ook de betalingsbereidheid van de consument weer: bij elke hoeveelheid kun je aflezen hoeveel de persoon daar bereid is voor te betalen.

Consumentensurplus

Hoe lager de prijs van een product, des te voordeliger voor de consument. Het consumentensurplus neemt dan toe.

Het consumentensurplus bereken je door van elke product dat iemand koopt het verschil te berekenen tussen wat hij ervoor betaalt en de betalingsbereidheid en dat bij elkaar op te tellen.

Vraagfactoren

Behalve de prijs, wordt de individuele vraag naar een product beïnvloed door:
- voorkeuren
- budget (inkomen)
- aanwezigheid & prijs van substitutiegoederen
- aanwezigheid & prijs van complementaire goederen
- exogene factoren

complementair en substitutie

complementaire goederen

Goederen die elkaar aanvullen. Bijvoorbeeld als vliegen goedkoper wordt, zullen er ook meer auto's worden verhuurd. 

substitutie goederen

Goederen die elkaar kunnen vervangen. Bijvoorbeeld als vliegen duurder wordt, ga je misschien eerder met de auto of de trein. 

Consumentensurplus 

Het consumentensurplus is het verschil tussen de betalingsbereidheid en de marktprijs.

Wat is het consumentensurplus bij p = € 0,10?

De oppervlakte van een driehoek kun je berekenen met de formule:
0,5 x basis x hoogte
Dus het consumentensurplus is 0,5 * 40 * 0,4 = 8

1. 16
2. 8
3. 80
4. 4,50

De collectieve vraag

Een producent is geïnteresseerd in de vraag van alle consumenten bij elkaar opgeteld: de collectieve vraag(lijn).

Je bepaalt de collectieve vraag(lijn) door de vraag van alle consumenten bij elkaar op te tellen.

Prijselasticiteit van de gevraagde hoeveelheid

De prijselasticiteit zegt iets over hoe sterk de gevraagde hoeveelheid reageert op een daling of stijging van de prijs.

Elastisch

Iets is (prijs)elastisch als de vraag sterk  reageert op een verandering van de prijs.

Als de prijs met bijvoorbeeld 1% stijgt, zal de gevraagde hoeveelheid met meer dan 1% dalen.

Andersom, als de prijs met bijvoorbeeld 1% daalt, zal de gevraagde hoeveelheid met meer dan 1% stijgen.

Inelastisch

Iets is (prijs)inelastisch als de vraag niet sterk  reageert op een verandering van de prijs.

Als de prijs met bijvoorbeeld 1% stijgt, zal de gevraagde hoeveelheid met minder dan 1% dalen.

Andersom, als de prijs met bijvoorbeeld 1% daalt, zal de gevraagde hoeveelheid met minder dan 1% stijgen.

Berekening prijselasticiteit

De prijselasticiteit kun je als volgt berekenen:

                    

Absolute waarde Ev < 1 inelastisch 

Absolute waarde EV > 1 elastisch

(absolute waarde is zonder rekening te houden met het teken).

absolute waarde = je kijkt niet naar het teken (dus niet naar de min of de plus) maar alleen naar het getal!!!

Voorbeeld

De volgende vraagfunctie is gegeven: q_v = -10p + 500

De prijs stijgt van 10 naar 15.

Hoe groot is de bijbehorende prijselasticiteit?

Voorbeeld: uitwerking