Levensloop (5e) H3. Inkomen en belasting

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Periode 3

• Periode 2: Levensloop H1 (keuzes) en H2 (risico en informatie)

• Periode 3: Levensloop H3 (inkomen en belasting) en H4 (het gezin)

• Proefwerk toetsweek 3: Levensloop H1 t/m H4 (weging 2 en 60 minuten)

Week 6 (vanaf 3 februari) 

Hoofdstuk 3. Inkomen en belasting

• leerdoelen
• instructie (heffing op inkomen)
• filmpjes (2)
• maakwerk: opdracht 2.1 t/m 2.21

Leerdoelen H3. Inkomen en belasting

• Ik kan uitleggen wat er in een collectieve arbeidsovereenkomst staat.
  
• Ik kan box 1 herkennen en kunnen toepassen en zo de inkomensheffing berekenen.

InkomstenBelasting (IB)

Iedereen in Nederland met een inkomen, betaalt inkomstenbelasting (IB).

Het belastingformulier moet je na ieder jaar invullen.

Werken in loondienst: daarover betaal je loonbelasting (LB). De werkgever houdt dit bedrag (maandelijks) al van je salaris in: loonbelasting is een voorheffing op de inkomstenbelasting (wordt jaarlijks achteraf verrekend).

Bruto en netto loon

Bruto loon

• loon dat afgesproken is in de collectieve arbeidsovereenkomst
• loon dat jij afspreekt in je arbeidsovereenkomst

Netto loon

• Netto loon = Bruto loon - loonbelasting en premies volksverzekeringen

Totale loonkosten (werkgever) = Bruto loon + sociale werkgeverslasten

Zie ook overzicht sociale verzekeringen!

Belastingboxen

Onze inkomstenbelasting (IB) in Nederland bestaat uit 3 boxen.

De inkomstenbelasting bestaat uit loonbelasting en

premies volksverzekeringen.

Belastingschijven

We hadden de afgelopen 3 jaar 2 belastingschijven in Nederland (in 2025 zijn dat er 3 geworden!).

Voor 2022 gold (zie ook tabel 3.1 in je boek):

belastbaar inkomen

• tot € 68.507 : 37,1 %
• hoger dan € 68.507 : 49,5 %

Berekening inkomensheffing

(heffingsbedrag)

(inkomensheffing)

(aftrekposten)

(bruto inkomen uit arbeid)

(belastbaar inkomen)

(heffingskortingen)

(schijvensysteem)

Stappenplan jaarlijkse IB-aangifte

Stap 1: belastbaar inkomen = bruto inkomen (jaar) – aftrekposten

Stap 2: heffingsbedrag = belastbaar inkomen door schijvensysteem

Stap 3: inkomensheffing = heffingsbedrag - heffingskortingen

Stap 4: te betalen/ontvangen belasting = Inkomensheffing - loonheffing(en)

3.9 Syl heeft een bruto jaarloon van € 42.000 en er is afgelopen jaar in totaal € 12.422 loonheffing op zijn loon ingehouden.
Hij heeft een hypotheekrenteaftrek van € 4.500.
Zijn algemene heffingskorting is € 1.700 en zijn arbeidskorting is € 3.700.

a. Stap 1: Bereken het belastbaar inkomen van Syl.

Stap 1: Belastbaar inkomen

Bruto inkomen (jaar)

• bruto inkomen = € 42.000

Aftrekposten:

• hypotheekrente = € 4.500
  

Belastbaar inkomen

• belastbaar inkomen = bruto inkomen (jaar) - aftrekposten
• belastbaar inkomen = € 42.000 - € 4.500 = € 37.500

3.9 Syl heeft een bruto jaarloon van € 42.000 en er is afgelopen jaar in totaal € 12.422 loonheffing op zijn loon ingehouden.
Hij heeft een hypotheekrenteaftrek van € 4.500.
Zijn algemene heffingskorting is € 1.700 en zijn arbeidskorting is € 3.700.

b. Stap 2 en 3: Bereken de inkomensheffing die hij moet betalen (maak gebruik van figuur 3.1).

Stap 2 en 3: Inkomensheffing

Stap 2: schijvensysteem:

• belastbaar inkomen € 37.500
  
• schijf 1 (t/m € 68.507) 37,1% x € 37.500 = € 13.912
• schijf 2 (vanaf € 68.507) 49,5% x € 0 = € 0

Stap 3: heffingskortingen:

• algemene heffingskorting = € 1.700
• arbeidskorting = € 3.700

Inkomensheffing

• inkomensheffing = € 13.912 - € 1.700 - € 3.700 = € 8.512

3.9 Syl heeft een bruto jaarloon van € 42.000 en er is afgelopen jaar in totaal € 12.422 loonheffing op zijn loon ingehouden.
Hij heeft een hypotheekrenteaftrek van € 4.500.
Zijn algemene heffingskorting is € 1.700 en zijn arbeidskorting is € 3.700.

c. Stap 4: Bereken hoeveel Syl moet betalen of terug krijgt van de belastingdienst.

Stap 4: Te betalen belasting

Te betalen belasting:

• te betalen/ontvangen belasting = inkomensheffing - loonheffing
• inkomensheffing = € 8.512
• loonheffing = € 12.422
• te betalen/ontvangen belasting = € 8.512 - € 12.422 = - € 3.910
• zij krijgt dus € 3.910 terug!

Maakwerk deze week

• wat: opdracht 3.10
• hoe: fluisterend overleg met buurman / buurvrouw mag
  
• hulp: buurman / buurvrouw of steek je vinger op
  
• tijd: tot 1 minuut voor einde les
• uitkomst: zo ver mogelijk
  
• klaar: ga verder met opdracht 3.1 t/m 3.9

Leerdoelen H3. Inkomen en belasting

• Ik kan uitleggen wat er in een collectieve arbeidsovereenkomst staat.
  
• Ik kan box 1 herkennen en kunnen toepassen en zo de inkomensheffing berekenen.
• Ik kan het gemiddeld en marginaal heffingstarief bepalen.
• Ik kan de belastingstelsels (3) en de gevolgen voor de inkomensverdeling beschrijven.
• Ik kan onderscheid maken tussen primair, secondair, bruto en netto-inkomen.
• Ik kan met behulp van de Gini-coëfficiënt inkomensverdeling concretiseren.
• Ik kan effecten analyseren van overheidsmaatregelen op de inkomensverdeling
  
• Ik kan sociale uitkeringen en toeslagen herkennen voor herverdeling en verzekering.
• Ik kan herkennen dat er een afruil (uitwisseling) tussen doelmatigheid en rechtvaardigheid bestaat bij herverdeling van inkomen bestaat.

Draagkrachtbeginsel

wordt gehanteerd in Nederland!

Progressief belastingstelsel

Draagkrachtbeginsel = progressief belastingstelsel

waardoor inkomensverschillen kleiner worden = nivellering!

Winstbelasting

• Natuurlijke personen (zoals eenmanszaak en VoF) betalen inkomstenbelasting (IB) over de winst.
• Rechtspersonen (zoals BV en NV) betalen vennootschapsbelasting (VpB) over de winst.