Havo 4 - planning en inhoud en opbouw

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Vandaag

• Planning periode 3
• Inhoud en opbouw (herhaling)
  Inleiding, kern, slot
  Tekst structuur
  Alinea's en verbanden
  
  We kijken hoe ver we komen! 

Periode 3

Inhoud en opbouw
Inleiding, kern, slot

Tekst structuur 

Alinea's en verbanden

Formulering en stijl
Bondig formuleren
Aantrekkelijk formuleren

Bedenk, los van dat je eerder doodgaat als je niet goed kan lezen, nog een reden waarom we leesvaardigheid oefenen

Inleiding, kern, slot

............is herhaling

Wat weten jullie nog?

Wat staat er in de inleiding van een stuk?

Inleiding

• Kennismaking met onderwerp
• Geeft richting aan tekstopbouw
• Geeft je het idee van het genre
• Aandacht trekken (bijv. anekdote, actuele gebeurtenis)

inleiding laat lezer kennis maken met onderwerp. schept verwachtinen van een tekst. Een goede tekst maakt die verwachtingen vervolgens waar. 

Manieren om ondw te introduceren: voorbeeld, samenvatting, conclusie, hypothese, mening, probleemstelling, oorzaakgevolgrelatie, opvallende uitkomst. 

Aandacht trekken: inleiding lokt de lezer om tekst verder te gaan lezen. Manier waarop je dat doet hangt nauw samen met opbouw van de tekst. (bv stdpt past bij betoog, actuele gebeurtenis bij informatief). 

Wat vind je in het middenstuk (kern) van een tekst?

Kern/middenstuk

• Uitwerking onderwerp
• Deelonderwerpen (in hoofdstukken of alinea's)

je werkt het onderwerp uit in deelonderwerpen. Deelonderwerpen zijn vaak in delen het antwoord op de vraag van een tekst. 

Deelondw helpen bij de opbouw van tekst en zijn vaak onderverdeeld in hoofdstukken/paragrafen/alineas. 

Titels, tussenkopjes en signaalwoorden maken je tekst overzichtelijk. Ook grote delen info of ingewikkelde info wordt zo behapbaar voor de lezer. 

Wat vind je in het slot van een tekst?

Slot

• Samenvatting of conclusie
• Eventueel aanmoediging (activerende tekst)
• Grap/anekdote

De afronding van de tekst. Terugkijken op inleiding en uitwerking van onderwerp. 

Elke goede tekst heeft een inleiding, kern en slot!

5 min om te lezen 2 om te antwoorden.

antw:

Inleiding: alinea 1 en 2

Kern: alinea 3 t/m 13

Slot: alinea 14

alinea 12 en 13 zijn nog uitwerking, want er wordt nieuwe informatie gegeven. Alinea 14 geeft een conclusie van maatstaf of en wanneer je geconcentreerd kunt lezen.

Hoe is deze tekst opgedeeld in inleiding - kern - slot? Noteer de alineanummers.

Maak nu...

opdracht 14 tm 19 op p. 45. 

Leerdoelen bereikt?
Wat is de functie van een heldere indeling van inleiding-kern-slot?

Elke goede tekst heeft ook een passende tekststructuur

Wat is een tekststructuur?

Tekststructuur

Waarom?

Het biedt overzicht
Je weet snel waar je informatie kunt vinden of moet plaatsen

5 hoofdstructuren

• Beschrijving
• Ordening
• Vergelijking/contrast
• Oorzaak/gevolg
• Probleem/oplossing

Waar in de tekst zou je meer informatie over de tekststructuur kunnen krijgen?

1. Inleiding
2. Kern
3. Slot
4. In de titel

Een vaste structuur helpt je niet alleen met het verzamelen en ordenen van informatie maar het helpt je ook met het creëren van een logische route door je tekst:

Inleiding: aanwijzing type structuur
Middenstuk: uitwerking
Slot: conclusie/samenvatting n.a.l.v. middenstuk

Probleem/oplossing

We nemen deze structuur als voorbeeld

Je kunt de uitwerking van alle structuren vinden in je boek p. 63

Waar zou je de oplossing binnen deze structuur kunnen vinden?

1. Inleiding
2. Kern
3. Slot
4. In de titel

MAAR in complexe teksten zijn er vaak meerdere structuren te vinden......

LET OP: tekststructuren zijn geen doel op zich maar een hulpmiddel

Oefenen

1. kies een artikel van NOS.nl dat jou aanspreekt. (niet van liveblog) 

2. wat is de inleiding, kern, middenstuk? En de structuur? Voldoet de tekst aan jouw verwachtingen?

3. herschrijf het artikel. Begin met een plan: wat is niet goed gegaan in het artikel, hoe kun je dat beter doen? Schrijf per tekstdeel uit wat je wil vertellen, je mag informatie toevoegen. Verdeel de informatie in behapbare stukken: maak alinea's.

4. schrijf eerst een kladversie en dan een netversie. Lever origineel en herschreven versie in via ELO.

Alinea's

.......

Waarom zou je alinea's moeten gebruiken?

Chunking

Kortetermijngeheugen 


Informatie wordt beter verwerkt wanneer het is opgedeeld in behapbare stukjes: chuncks

Bijv. telefoonnummers

Wanneer nieuwe alinea

Afhankelijk van:

• lengte
• inhoud

Meestal 1 deelonderwerp per alinea

Ook weleens verdeeld over meerdere alinea's OF 2 deelonderwerpen in 1 alinea. Afhankelijk van lengte. 

Ongeveer 10 zinnen per alinea.

Elke alinea heeft een kernzin (= belangrijkste zin)

1e, 2e of laatste zin

Alinea's moeten een logische volgorde hebben en moeten een logisch verband met elkaar hebben

--> signaalwoorden

Noem een paar voorbeelden van signaalwoorden waarmee je een alinea kunt beginnen

Functiewoorden

Functie van alinea of zin wordt expliciet benoemd

Bijv: 

De conclusie is dat....
Denk bijvoorbeeld aan...
Het gevolg daarvan is dat...

Bedankt!

Vragen?

Oefenen...

Lees h6 uit je boek nog eens door. 

Maak opdr 1, 2, 3 (p.50) en 7 tm 10 (p. 53)