H2 Marktresultaat en Overheidsinvloed 2.9 t/m 2.13

Welkom
5 vwo ECONOMIE  ||  2022-2023
1 / 18
next
Slide 1: Slide
EconomieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

This lesson contains 18 slides, with text slides.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

Welkom
5 vwo ECONOMIE  ||  2022-2023

Slide 1 - Slide

Slide 2 - Slide

Indirecte belasting en subsidie
Invoeren indirect belasting (accijns, heffing): 
Stijging in de kosten. Hierdoor neemt het aanbod af.
Invoeren indirecte subsidie: 
Daling van de kosten. Hierdoor neemt het aanbod toe.

Slide 3 - Slide

Effect aanbodcurve
Bij indirecte belasting verschuift de aanbodscurve naar links
Bij indirecte subsidie verschuift de aanbodscurve naar rechts.

Slide 4 - Slide

Slide 5 - Slide

Belastingheffing
  • De overheid grijpt ook in door belasting te heffen. 
  • Door een belastingheffing op een product (bijvoorbeeld bij externe effecten), schuift de aanbodlijn ....................... . 
  • Bij elke aangeboden hoeveelheid, wil de aanbieder de oorspronkelijke prijs + de heffing.

Slide 6 - Slide

Belastingheffing
De overheid grijpt ook in door belasting te heffen. 
Door een belastingheffing op een product (bijvoorbeeld bij externe effecten), schuift de aanbodlijn naar links / omhoog. 
Bij elke aangeboden hoeveelheid, wil de aanbieder de oorspronkelijke prijs + de heffing.

Slide 7 - Slide

Voorbeeld 1: belastingheffing volkomen concurrentie
Stel dat het volgende geldt op een markt:
qv = -2p + 8
qa = 2p – 4

Als de overheid een heffing instelt van €1 per product, schuift de aanbodlijn omhoog.

Slide 8 - Slide

De evenwichtsprijs 
wordt nu € 3,- 
en is dus gestegen 
met € 0,50.  

De consument 
betaalt dus 
€ 0,50 / € 1 x 100% 
= 50% van de heffing
.

Slide 9 - Slide

Voorbeeld 2: belastingheffing prijszetter
Door belasting te heffen, worden de kosten voor een aanbieder hoger.

Slide 10 - Slide

Bekijk de grafiek die de situatie van een monopolist weergeeft.
Het consumentensurplus 
wordt gegeven door 
ABC = 450 x (10-5,5) / 2 
= 1012,5 
Het producentensurplus 
wordt gegeven door 
BCDE = 450 x (5,5 – 1) 
= 2025 
Het totale surplus is dus 1012,5 + 2025 = 3037,5 


Slide 11 - Slide

Stel dat de belasting €1,- per product is. 
GTK = MK wordt dan nu € 2,-.


De consument betaalt ook 
een gedeelte van de 
belasting. 
De prijs stijgt van € 5,50 
naar € 6,-, dus met € 0,50. 

De consument betaalt dus 50% van de belasting.  

Slide 12 - Slide

Het consumentensurplus daalt en wordt nu gegeven door AFG = 400 x (10-6) / 2 = 800
Het producenten-
surplus daalt ook 
en wordt nu 
gegeven door 
FGHI = 
400 x (6 – 2) = 1600

Het totale surplus is dus nu 800 + 1600 = 2400

Slide 13 - Slide

De overheid 
verdient met deze 
heffing: 
400 x €1 = € 400 

Als ze dit zodanig 
besteden dat dit 
de afname van het 
totale surplus compenseert, 
is het gebruik van het belastinggeld doelmatig.

Slide 14 - Slide

Het totaal van alle surplussen daalt altijd door belastingheffing.

Voor belastingheffing: CS + PS = 3037,5

Na belastingheffing: CS + PS + belastingopbrengst = 2400 + 400 = 2800

Het welvaartsverlies door belastingheffing is dus 3037,5 – 2800 = 237,50

Slide 15 - Slide

Dit kun je ook in de grafiek zien:
Vierkant CFGJ gaat van 
het CS naar het PS.
Vierkant EIHK gaat 
van het PS naar de 
overheid.
Vlak BDFK is dus het 
welvaartsverlies.
Dit is gelijk aan: (450 – 400) x (5,50 – 1) + (6 – 5,50) x 50 / 2 = 225 + 12,5 = 237,50 

Slide 16 - Slide

Redenen voor afname belastingopbrengst bij stijging belastingtarief:
  • De mensen vinden het product te duur worden en kopen het niet meer. Aantal verkochte producten daalt. 
  • Mensen vinden het niet meer de moeite waard om te gaan werken bij stijging tarief inkomstenbelasting. 
  • Er sprake van belastingontduiking. 

Slide 17 - Slide

Aan de slag
Maken H2.7 t/m 2.13
Zachtjes overleggen! / Aan docent vragen
Klaar? Nakijken
Niet af? Huiswerk!


Slide 18 - Slide