4.5 De Gouden Eeuw

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

4.5 De Gouden Eeuw

Wat weet je al
over de Gouden Eeuw?

Leerdoelen opschrijven

1. Leg de economische bloei van de Republiek uit op het gebied van de landbouw, handel en de nijverheid.

2. Leg uit hoe Amsterdam een stapelmarkt werd

3. Leg uit wat handelsmonopolie is en wat heeft dat te maken met de VOC en WIC. 

Eerder klaar? Lees par. blz. 105. 

Landbouw in de Republiek

Rond 1600 ontwikkelde de landbouw zich in de Republiek:

Mest

Door het gebruik van mest steeg opbrengst van het land

Import

Producten die men niet zelf maakte, werden geïmporteerd. Hierdoor nam de handel toe.

Specialisatie

Boeren gingen verbouwen waar de grond geschikt voor was. Er werd vooral meer boter en kaas gemaakt, en daar was veel vraag naar in Europa.

Waar kwamen deze producten vandaan?

Graan

Hout

Bont

Wijn

Vruchten

Zout

Specerijen

Tabak

Filmpje

Handel op de Oostzee

Vraag en aanbod

Handelaren wilden winst maken

Producten bewaarden ze in pakhuizen

Het werd verkocht op een goed moment...

Amsterdam groeide hierdoor en werd een stapelmarkt

Pakhuizen waren gebouwen waar producten konden worden bewaard om ze later te verkopen. Als een stad veel pakhuizen had, werd het een stapelmarkt. Letterlijk een plek waar producten gestapeld konden worden voordat ze verkocht werden.

Hoe graag mensen iets willen hebben

Hoeveel iets beschikbaar is

Wat gebeurt er met de prijs van een product als er meer aanbod, maar minder vraag is?

1. De prijs gaat omhoog
2. De prijs gaat omlaag
3. De prijs blijft hetzelfde

VOC

• Handel in specerijen. 
• Eerst: iedere handelaar voor zich!
• Oorzaak:
  - concurrentie leidde tot lagere prijzen (oorlog Spanje was duur...)
• Gevolg:
  in 1602 oprichten VOC (Verenigde Oost-Indische Compagnie) = alle handel in 1 bedrijf.

Handelsmonopolie

• De VOC kreeg van de Staten-Generaal het alleenrecht om op Azië te varen -> handelsmonopolie. 
• De VOC mocht oorlog voeren en verdragen sluiten, net als zelfstandige staten.
• De VOC mocht forten bouwen.

WIC

West-Indische Compagnie, opgericht in 1621.

• Europeanen wilden graag suiker, koffie, cacao, tabak en katoen (plantageproducten). Deze producten kwamen uit Amerika.
  
• Blaken Europeanen hadden plantages in Amerika.
  
• Eerst werkten de Indianen op de plantages, maar de Europeanen vonden hun ongeschikt voor het zware werk...
  
• Slavenhandel

De economische bloei van de Republiek uit op het gebied van de nijverheid.

De nijverheid kwam tot bloei, door:

• Door het hoge vraag naar schepen kwamen er veel scheepswerven en zeilmakerijen. 
• Goederen die naar Amsterdam werden gebracht, werden daar bewerkt (koffiebranderijen, suikerraffinaderijen, tabakverwerkende bedrijven, etc).
• Hollandse textiel: hoge vraag naar goedkopen stoffen. 

In welke typisch Nederlandse dingen werd Nederland groot in de GOUDEN eeuw?

Aan de slag

wat Maak opdracht 16.

Hoe Gebruik bladzijde 105-107 en vul de oorzaken in

Doel Je weet wat de oorzaken van de Gouden Eeuw zijn

Hulp Werk samen in tweetallen

Tijd Tot einde van de les

Klaar? Maak 16 af, maak opdracht 17 uit je werkboek

Huiswerk

Schrijf op in je agenda

Lezen 4.5 en maken opdracht 16 en 17.

Repetitie 4.1 t/m 4.8 op dinsdag 12 mei