25/2 De Koude oorlog deel 2 (10.3.2 - 10.3.3)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

 De Koude Oorlog

10.3.2 - Koude Oorlog 1953 - 1980

10.3.3 - Einde Koude Oorlog (1980 - 1991)

10.3.4 - Een nieuwe Koude Oorlog?

Leerdoelen

k kan uitleggen hoe ideologische verschillen tussen de VS en de Sovjet-Unie hebben geleid tot de Koude Oorlog.

2. Ik kan beschrijven welke rol het Marshallplan en de Trumandoctrine speelden in de containmentpolitiek.

3. Ik kan de betekenis van de Berlijnse luchtbrug en de oprichting van de NAVO uitleggen.

4. Ik kan beschrijven hoe de Koude Oorlog zich uitte in Duitsland, met de opdeling in BRD en DDR.

5. Ik kan analyseren hoe de Koude Oorlog heeft bijgedragen aan de opkomst van blokvorming in Europa

Belangrijkste begrippen

Containmentpolitiek

Trumandoctrine

Marshallplan

NAVO

IJzeren Gordijn

Blokvorming

Wat is containmentpolitiek?
Wat is de Trumandoctrine?

Volksopstand in DDR: 1953

Stalin sterft (1953)

Machtsvacuüm:

Volksopstand DDR (1953)

Ontevreden:

- dictatoriale bewind

- prijzen dagelijkse levensbehoeften stijgen

- productie-eisen arbeiders verhogen

Nikita Chroestjov

1956 aan de macht 

Destalinisatie

Vreedzame co-existentie 

('dooi' en 'ontspanning')

Maar wel zo vreedzaam?

Hongarije 1956

Hongaarse opstand 

Onderdrukt door de Sovjet-Unie

Westen wil zich niet mengen in conflict

Berlijn 1961

Teveel Oost-Duitsers vluchten naar het westen 

191: bouw van de muur door de DDR-regering

Symbool 'IJzeren Gordijn' 

Spanning loopt op

- Wapenwedloop

(kernwapens) leidt tot wederzijdse afschrikking

Cuba Crisis (1962)

Ontspanning

Hotline 

Periode van 'detente' - ontspanning

SALT-akkoorden (1972 en 1979)

Beperking kernwapens

De Cuba Crisis heeft te maken met ....

1. militaire invasie SU op CUba
2. Russische raketinstallaties op Cuba
3. miitaire aanval VS op Cuba

Wat was het gevolg van de Cuba Crisis?

1. Terugtrekken raketinstallaties Turkije en Cuba en hotline
2. Raketten op Cuba terugtrekken en hotline
3. Raketten op Cuba blijven, raketten in Turkije blijven
4. hotline

Praagse lente 1968

Tsjecho-Slowaakse communistische partij wil een onafhankelijkere koers ten opzichte van de Sovjet-Unie.

 Brezjnevdoctrine: ieder land binnen de invloedssfeer van de Sovjet-Unie dat aansluiting zocht bij het Westen zou (militair) tot de orde worden geroepen.

Problemen

- Planeconomie vastgelopen

- Enorme defensie-uitgaven 

(geen geld voor andere uitgaven)

- Arbeiders zien weinig terug van hun werk

- Strafkampen

Einde koude oorlog

1981: Ronald Reagan president VS

Vergroot wapenwedloop:

- SDI-project

- Meer wapens

- Europese Navo-basissen

Gevolg? Demonstraties

Oplossingen

Glasnost:

politieke openheid en vrijheid

Perestroijka:

Hervorming economie

Einde ...

1989:

Val van de muur - Berlijn 

1990:

Hereniging Duitsland

1991:

Val Sovjet-Unie

1991: Augustusstaatsgreep

Noem een reden voor de Val van de Muurd in 1989

Twee dagen na de val van de Berlijnse Muur publiceert de tekenaar Opland deze prent in de Volkskrant van 11 november 1989:
Opland geeft een verwachting weer over de politieke toekomst van Oost-Europa.
Leg met een verwijzing naar de bron uit welke verwachting dat is.