4.3 De cultuur van het rijk

• geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Ik ben de man die eens in Pannonië bij ieder bekend was.

Van duizend sterke Bataven was ik nummer één.

Ik presteerde het om, onder toeziend oog van Hadrianus, het diepe water van de brede Donau over te zwemmen, en dat in volle wapenrusting.

Een afgeschoten pijl kon ik in de vlucht met een andere pijl doorklieven.

Niemand was mij de baas, geen Romeinse soldaat met zijn speer en geen Parthische barbaar met zijn boog.

Hier lig ik nu, mijn daden heb ik vereeuwigd in steen.

Zou iemand mijn prestaties kunnen evenaren?

Ik denk van niet, maar als het lukt, bedenk dan wel: ík heb het voorbeeld gegeven, ík was het eerst.

Op de grafsteen van Soranus:

De Bataven waren op verzoek van Caesar in 'Nederland' komen wonen, in een gebied dat door Caesar ontvolk was. Hun taken waren:

- de grens beschermen

- hulptroepen leveren

De Bataven werden geroemd om:

- hun zwemkunst

- hun ruitercapaciteiten

- hun kwalitet als boogschieter

Onder keizer Hadrianus (heerste van 117 tot 138) beleefde het Romeinse Rijk zijn grootste omvang

De oudste nog bestaande triomfboog in Rome. Titus was de generaal die de Joodse tempel heeft verwoest. Later werd Titus keizer en zijn broer Diocletianus heeft in 81 de boog laten bouwen.

Wat is zo bijzonder aan keizer Trajanus?

Waardoor gingen onderdanen tijdens het keizerrijk zich overal Romein voelen?

Staatsgoden

Feriae Marti, festival ter ere van Mars

(op 1 maart, begin militaire campagnes)

Offerritueel

Keizer Marcus Aurelius brengt na een militaire overwinning een offer aan de goden. De keizer is hier afgebeeld als opperpriester:

ponitifex maximus

Verering door:

- feestdagen

- rituelen

- beelden in tempels

Waarom was Mars zo'n belangrijke god voor de Romeinen?

Tempel van Mars, gebouwd onder Augustus ter nagedachtenis aan de overwinning op de moordenaars van Caesar.

Welke gelijkenis zie je met de Griekse goden?

In het Romeinse rijk heerste godsdienstige verdraagzaamheid (tolerantie)

- Welke voorwaarde was hieraan verbonden?

- Geef voorbeelden van tolerantie.

- Waarom was dit een slimme politiek van de Romeinen?

- Waarom werkte deze politiek minder goed ten aanzien van de joden en christenen?

Een filmpje over de Romeinse Goden met voor elke God een eigen Tempel.

                    4:40 min

www.dailymotion.com

Vertel in eigen woorden wat Horatius hier zegt.

Het Pantheon heeft zowel Griekse als Romeinse kenmerken. Welke?

Wat is voordeel van geschreven wetten?

Bekende regels als 'oog om oog, tand om tand' komen later ook voor in de Bijbel en de Koran.

Het Romeins Recht: ëén van de belangrijkste erfstukken van de Romeinen

De volgende slides gaan over Griekse tempels. Deze informatie is ook te vinden in paragraaf 3.5 (die we dit jaar hebben overgeslagen)

fronton

Fries

Zuilen

Zuilen

De Grieken ondersteunden de daken van tempels met zuilen

Er waren drie zuilen met drie soorten kapitelen (DIK):

Dorische zuilen

Eenvoudig met rechte lijnen

D

Ionische zuilen

Twee krullen bovenaan

I

Korintische zuilen

Versierd met gekrulde bladeren

K

D

I

K

Soorten zuilen:

Dorische zuil: dikke vorm, geen voetstuk en aan de bovenkant een eenvoudig kapiteel (bekroning)

Ionische zuil: slanke vorm, een eenvoudig voetstuk en een kapiteel met een krulvormige versiering.

Korintische zuil: uitgebreid voetstuk en een kapiteel met sierlijk gekrulde bladeren.

Dorische

 zuil

Ionische zuil

Korintische zuil

De bewondering voor de Griekse (en later ook de Romeinse) kunst is altijd blijven bestaan en ging soms erg ver. De gevel van het Paleis op de Dam in Amsterdam is bijna een kopie van het Parthenon in Athene.