Internationale ontwikkelingen 4M

• Economie & Ondernemen
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Module Internationale ontwikkelingen

1. Nederland en de internationale handel
2. Voordelen van import en export
3. De Europese Unie
4. Europese Monetaire Unie

5. Wisselkoersen

6. Oorzaken van armoede in ontwikkelingslanden

7. Inkomen en welvaart

8. Ontwikkelings-samenwerking

Nederland en de internationale handel

Waar denk je aan bij een 'open economie'?

Nederland = open economie

• Groot deel van de productie (bruto binnenlands product) wordt gebruikt voor de export. Ook importeert Nederland veel producten. 
• Nederland heeft een hoge exportquote (=export/bbp) en importquote (import/bbp). 
• Veel im- en export binnen de EU. EU meer gesloten economie. 
• Dekkingsgraad = mate waarin een land de import kan betalen met de opbrengst van de export --> Nederland = positief --> overschot betalingsbalans.  

Voordelen export

Export = goederen en diensten uit Nederland verkopen aan het buitenland. 

Dit zorgt voor meer werkgelegenheid (vraag stijgt - productie stijgt - werkgelegenheid stijgt). 

Voordelen import

• Import = goederen en diensten uit het buitenland kopen. 
• In Nederland zijn niet alle grondstoffen beschikbaar of het klimaat ongeschikt om bepaalde producten te laten groeien. Bijv. koffiebonen. 
• Kennis en techniek in andere landen
• Specialisatie --> goedkopere goederen en diensten

De Europese Unie (EU) 

Doel EU: Welvaart vergroten door gemeenschappelijk beleid.

• Vrij verkeer van goederen en diensten (vrijhandel - geen protectie)
• Vrij verkeer van personen (je mag overal werken) 
• Vrij verkeer van kapitaal

Buiten de EU: protectie naar landen buiten EU (invoerrechten, contingentering, exportsubsidies) --> Concurrentievoordeel.  

Europese Monetaire Unie (EMU)

• Een aantal landen in de EU hebben de EURO als gemeenschappelijke munt.  Samen een monetaire unie. 
• Bepaalde afspraken binnen deze unie, zoals een maximaal begrotingstekort, maximale grootte staatsschuld.
• Europese Centrale Bank (ECB) bepaalt het beleid rondom de rente binnen Eurozone. De hoogte van de rente heeft invloed op de inflatie (prijsstijgingen) en de wisselkoersen. 
• ECB houdt toezicht op het betalingsverkeer samen met de nationale centrale banken (in NL = De Nederlandsche Bank) 

Bij stijgende prijzen verhoogt de ECB de rente, zodat de prijzen minder hard stijgen.

Waar

Niet waar

Wisselkoersen

De waarde van de ene munteenheid tov de andere. 

• Voorbeeld: waarde dollar tov euro. 
• In wisselkoersen wordt gehandeld. Dus de waarde verandert dagelijks. 

Invloed wisselkoers op de handel

Wisselkoers

• Een verandering van de wisselkoers heeft ook invloed op de hoeveelheid import en export. 

• Stel de wisselkoers was €1 --> $1,13 en verandert naar €1 --> $1,90

• Wat zou dan het gevolg van de import en export voor Nederland zijn?

Wisselkoers - daling

De wisselkoers van de euro daalt ten opzichte van de dollar.

• De euro wordt minder waard.
• Je krijgt voor een euro minder dollars.

Wisselkoers - daling

De wisselkoers van de euro daalt ten opzichte van de dollar.

• De import uit Amerika wordt duurder.
• De export naar Amerika wordt goedkoper.

Wisselkoers - stijging

De wisselkoers van de euro stijgt ten opzichte van de dollar.

• De euro wordt meer waard.
• Je krijgt voor een euro meer dollars.

Wisselkoers - stijging

De wisselkoers van de euro stijgt ten opzichte van de dollar.

• De import uit Amerika wordt goedkoper.
• De export naar Amerika wordt duurder.

Armoede in ontwikkelingslanden

Wat veroorzaakt armoede?

Armoede in ontwikkelingslanden

• Oorzaken van armoede zijn o.a. het klimaat, natuurrampen, oorlog, protectie door rijkere landen. 
• Ook leiden slechte/te weinig voeding tot lagere arbeidsproductiviteit. 
• Analfabetisme en gebrek aan scholing verminderen de kans op een goede baan. 
• (Te) weinig inkomen om aan basisbehoeften te voldoen. 
• Weinig technologische voortuitgang
• Grote inkomensverschillen --> ongelijke inkomensverdeling
• Corruptie? 

Leg uit: Armoede leidt tot armoede

Van armoede naar armoede

Van armoede naar armoede

Inkomen en welvaart

Globalisering: Het proces waarbij delen van de wereld op economisch, sociaal, politiek en cultureel terrein steeds meer bij elkaar betrokken raken. 

Protectie: Een land beschermt het binnenlandse bedrijfsleven tegen (goedkopere) producten van buitenaf. Bijvoorbeeld met invoerrechten op landbouwproducten. Dit zorgt er o.a. voor dat ontwikkelingslanden een lage(re) welvaart hebben.  

Bevolkingsgroei heeft een negatieve invloed op de welvaart.

Waar

Niet waar

Nationaal inkomen

• Nationaal inkomen: Optelsom van alle jaarinkomens in een land. 
• Nationaal inkomen per hoofd van de bevolking: Het gemiddelde jaarinkomen van bewoners van een land. 
• Reëel nationaal inkomen: gecorrigeerd voor inflatie. 
• Nationaal inkomen per hoofd in ontwikkelingslanden erg laag. 
• Wel meer zelfvoorziening. 
• Snellere bevolkingsgroei in ontwikkelingslanden. 
• Armoedegrens $ 1,90 per dag. 

Wat is welvaart?

Ontwikkelingssamenwerking

Overheid, internationale organisaties en particulieren geven ontwikkelingshulp. 

• Noodhulp bij een noodsituatie bijv. aardbeving
• Structurele hulp: langdurige hulp tegen armoede bijv. initiatieven om onderwijs te verbeteren. 

Overheid geeft:

• Bilaterale hulp: rechtstreeks van land naar land
• Hulp via internationale organisaties zoals de VN
• Leningen tegen gunstige voorwaarden
• Lagere invoerrechten zodat het ontwikkelingsland naar het land kan exporteren

Wat kun je als particulier doen?

• Fairtrade producten kopen zoals Tony's Chocolonely. Boeren krijgen een eerlijke prijs. 
• Beleggen in microkrediet: helpt kleine bedrijfjes starten
• Geld doneren
• Vrijwilligerswerk

Huiswerk

Doorlezen - blz. 137 t/m 141

Maken - opgaven 1 t/m 11