GR 6.1 - Zelfstandig naamwoord en lidwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Lidwoord en zelfstandig naamwoord

Grammatica woordsoorten

Lesdoelen

Als het goed is, weet je aan het eind van deze les: 

- wat de kenmerken en functies van lidwoorden, zelfstandige en bijvoeglijke naamwoorden zijn; 

- hoe je lidwoorden, zelfstandige en bijvoeglijke naamwoorden kunt benoemen. 

Het zelfstandig naamwoord

Zelfstandige naamwoorden hebben vaak betrekking op mensen, dieren of dingen. 

Zelfstandige naamwoorden geven concrete (dingen die je kunt zien en aanraken) of abstracte (dingen die je niet kunt zien of aanraken) zaken weer. 

Het zelfstandig naamwoord

Een bijzondere vorm van het zelfstandige naamwoord is de eigennaam.

Meestal kun je voor een zelfstandig naamwoord een lidwoord zetten; 

Van een zelfstandig naamwoord kun je meestal een meervoud en een verkleinwoord maken;

Sommige zelfstandige naamwoorden zien eruit als het hele werkwoord. 

Lidwoord

De woorden de, het en een zijn lidwoorden. 

De en het noemen we bepaalde lidwoorden; een is het onbepaalde lidwoord. 

Een lidwoord hoort altijd bij een zelfstandig naamwoord. 

Aan de slag

Werk nu in alle rust aan opdracht 1 tot en met 4 op pagina 27. 

We kijken deze opdrachten nog gedurende deze les na. 

Opdracht 1

a huisartsen, tijd, kennis, gevaren, antidepressiva

Opdracht 1

a huisartsen, tijd, kennis, gevaren, antidepressiva

b directeur, Wim van As, viskraam, Albert Cuyp, miljoenenbedrijf

Opdracht 1

a huisartsen, tijd, kennis, gevaren, antidepressiva

b directeur, Wim van As, viskraam, Albert Cuyp, miljoenenbedrijf

c Nederlander, Frans Duijts, Engels

Opdracht 1

a huisartsen, tijd, kennis, gevaren, antidepressiva

b directeur, Wim van As, viskraam, Albert Cuyp, miljoenenbedrijf

c Nederlander, Frans Duijts, Engels

d onderzoek, lachen, werkvloer, koffie

Opdracht 1

a huisartsen, tijd, kennis, gevaren, antidepressiva

b directeur, Wim van As, viskraam, Albert Cuyp, miljoenenbedrijf

c Nederlander, Frans Duijts, Engels

d onderzoek, lachen, werkvloer, koffie

e meestervervalser, Han van Meegeren, eeuw, schijnwerpers, bioscoopfilm, Een echte Vermeer

Opdracht 1

a huisartsen, tijd, kennis, gevaren, antidepressiva

b directeur, Wim van As, viskraam, Albert Cuyp, miljoenenbedrijf

c Nederlander, Frans Duijts, Engels

d onderzoek, lachen, werkvloer, koffie

e meestervervalser, Han van Meegeren, eeuw, schijnwerpers, bioscoopfilm, Een echte Vermeer

f Nederland, opheldering, China, proces, Peking, expat

Opdracht 2

a de (bepaald), een (onbepaald), de (bepaald)

Opdracht 2

a de (bepaald), een (onbepaald), de (bepaald)

b de (bepaald), het (bepaald)

Opdracht 2

a de (bepaald), een (onbepaald), de (bepaald)

b de (bepaald), het (bepaald)

c het (bepaald), een (onbepaald), een (onbepaald)

Opdracht 2

a de (bepaald), een (onbepaald), de (bepaald)

b de (bepaald), het (bepaald)

c het (bepaald), een (onbepaald), een (onbepaald)

d een (onbepaald), een (onbepaald),de (bepaald)

Opdracht 2

a de (bepaald), een (onbepaald), de (bepaald)

b de (bepaald), het (bepaald)

c het (bepaald), een (onbepaald), een (onbepaald)

d een (onbepaald), een (onbepaald),de (bepaald)

e het (bepaald), de (bepaald), een (onbepaald)

Opdracht 2

a de (bepaald), een (onbepaald), de (bepaald)

b de (bepaald), het (bepaald)

c het (bepaald), een (onbepaald), een (onbepaald)

d een (onbepaald), een (onbepaald),de (bepaald)

e het (bepaald), de (bepaald), een (onbepaald)

f het (bepaald), een (onbepaald), de (bepaald), een (onbepaald)

Opdracht 3

a In zin a is het woord ‘ploeteren’ een werkwoord:de deelnemers zijn aan het ploeteren. In zin b is het woord een zelfstandig naamwoord. Het is wel afgeleid van het werkwoord, maar wordt hier gebruikt als concept/abstracte zaak.

Opdracht 4

a Nee, want lidwoorden komen nooit zelfstandig voor. Een lidwoord gaat altijd samen met een zelfstandig naamwoord en dat is hier niet het geval.

b ‘Het’ betekent in deze zin niets.

c Hier verwijst het woord ‘het’ naar iets buiten de context van de zin.