8.5 Taakverdeling binnen groepen

• Biologie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

8.5 Taakverdeling binnen groepen

Thema 8 Gedrag

Wat weten we al/nog?

Leerdoelen 8.4

• Je kunt verschillende typen sociaal gedrag onderscheiden

Begrippen 8.4

• Broedzorg
• Dreiggedrag
• Imponeergedrag
• Paringsgedrag (balts)
• Signaal
• Sociaal gedrag
• Territoriumgedrag
• Verzorgingsgedrag
• Voedingsgedrag

Leerdoelen 8.5

• Je kunt de functie van taakverdeling binnen een groep soortgenoten beschrijven en verschillende typen taakverdeling onderscheiden.

Rangorde in groepen

• Vooral bij vogels en zoogdieren komen soorten voor die in groepen leven. De plaats van een dier in een groep noem je rangorde.
• Een rangorde voorkomt conflicten tussen de dieren, bijvoorbeeld ruzie over voedsel. 
• Dieren die in groepen leven, proberen een zo hoog mogelijke plaats in de rangorde te krijgen.
• Dit leid niet vaak tot gevechten op leven en dood, want vaak is dreiggedrag of imponeergedrag van het dominante dier al voldoende om een conflict te voorkomen.

Rangorde bij chimpansees

• Bij chimpansees is er een rangorde om de rust binnen de groep te bewaren. Om bovenaan in de rangorde te komen, laten mannelijke chimpansees imponeergedrag zien en zijn er wat vechtpartijen.
• Daarnaast moeten ze bondjes vormen en vriendschappen sluiten met andere chimpansees. De sterkte staat dus niet altijd het hoogste. 
• Eenmaal bovenin moet de chimpansee moeite doen om hier te blijven.
• Vrouwelijke chimpansees bereiken de top niet door te imponeren of te vechten, maar wachten rustig af tot chimpansees boven hen sterven en klimmen zo rustig naar de top.

Taakverdeling

• Bij de taakverdeling vertonen sommige dieren ander gedrag dan hun soortgenoten.
• Alle individuen in de groep hebben hierdoor een betere overlevingskans.

Taakverdeling bij bijen

• Sommige soorten insecten leven in staten. Bijen leven in een bijenstaat. Deze kan wel uit 60.000 bijen bestaan.
• Ik elke bijenstaat komt één koningin voor. De koningin heeft als taak eieren te leggen en leeft meestal drie tot vier jaar. 
• De meeste bijen zijn werkbijen, dat zijn vrouwtjes bij wie de voortplantingsorganen niet zijn ontwikkeld. 
• Bijna alle taken in een staat worden uitgevoerd door werkbijen.
• In de zomermaanden bevat een bijenstaat darren. Een aantal van hen bevruchten de koningin, daarna worden ze weggejaagd door werkbijen.
• De koningin legt bevruchte en onbevruchte eieren. Uit de bevruchte eieren ontwikkelen zich werkbijen. Uit de onbevruchte eieren ontstaan darren.

Taakverdeling bij mieren

• Mieren leven in groepen met een duidelijke taakverdeling.
• Een kolonie mieren bestaat uit duizenden mieren. 
• De koningin zorgt samen met de mannetjes voor de voortplanting.
• Uit bevruchte eitjes komen vrouwtjes en uit de onbevruchte eitjes komen mannetjes.
• De vrouwtjes voeren de verschillende taken uit:
• Er zijn soldaten, verkenners, jagers, larvenverzorgers en soms voedselmakers.

Begrippen 8.5

• Rangorde
• Taakverdeling

Ik kan nu

• Je kunt de functie van taakverdeling binnen een groep soortgenoten beschrijven en verschillende typen taakverdeling onderscheiden.

Aan het werk!

Maken opdrachten 8.5 : 1, 2, 3, 5 ,6 en 7

Klaar?

Laten checken bij docent, bij goedkeuring nakijken.

Klaar?  Werk laten zien aan docent.