5H 9.2 DNA-replicatie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

9.2    DNA-replicatie

Thema 9    DNA

Startopdracht

Beantwoord de volgende vragen: 

1. Hoe noemen we het suikermolecuul in DNA? 

2. Een streng DNA heeft de code AATGTCGTC. Hoe codeert de daarbij horende streng DNA?

 

3. 

Startopdracht

Beantwoord de volgende vragen: 

1. Hoe noemen we het suikermolecuul in DNA? 

Desoxyribose

2. Een streng DNA heeft de code AATGTCGTC. Hoe codeert de daarbij horende streng DNA?

TTACAGCAG

 

3. F

DNA

Oriëntatie

9.1 DNA
9.2 DNA-replicatie
9.3 Eiwitsynthese
9.4 Genexpressie
9.5 Mutaties
9.6 DAN-technieken

Leerdoelen 9.2

• Je kunt beschrijven hoe DNA-replicatie plaatsvindt.
• Je kunt uitleggen wat telomeren zijn en hoe deze bijdragen aan veroudering

In 1953 ontdekte Watson en Crick de structuur van DNA

De celcyclus

Vóór cellen gaan delen, moet onder andere het DNA verdubbeld worden. Ook moet het DNA gecontroleerd worden op fouten.

Binas 76A en B

Interfase = fase tussen 2 celdelingen in

DNA-replicatie

• Tijdens de S-fase celcyclus
• Enzym helicase -->openbreken verbindingen basenparen: twee losse strengen
• Het enzym DNA polymerase 

     beweegt langs de 3>5 kant van 
     de losse DNA streng 

• Vrije DNA-nucleotiden in het 

     kernplasma worden aan de losse 
     DNA streng verbonden: A-T/C-G

Als je de koolstofatomen van de suikergroep telt, zie je dat de hydroxylgroep altijd aan het derde koolstofatoom vastzit, en de fosfaatgroep aan het vijfde koolstofatoom. De gehele DNA-streng krijgt zodoende twee verschillende uiteinden: een zogenaamd 3'-eind en een 5'-eind. DNA-polymerase kan alleen een nieuwe nucleotide aanhaken op de hydroxylgroep aan het 3'-eind. 

Als men de koolstofatomen van de suikergroep telt, valt op dat de hydroxylgroep altijd aan het derde koolstofatoom vastzit, en de fosfaatgroep aan het vijfde koolstofatoom. De gehele DNA-streng krijgt zodoende twee verschillende uiteinden: een zogenaamd 3'-eind en een 5'-eind.

DNA-replicatie

Dit levert twee losse moleculen 
DNA: de twee chromatiden. 

Ze blijven aan elkaar tot 

M-fase celcyclus --> daarna 

twee losse DNA strengen.

Als men de koolstofatomen van de suikergroep telt, valt op dat de hydroxylgroep altijd aan het derde koolstofatoom vastzit, en de fosfaatgroep aan het vijfde koolstofatoom. De gehele DNA-streng krijgt zodoende twee verschillende uiteinden: een zogenaamd 3'-eind en een 5'-eind.

Diploïd en haploïd

Diploïd = van elk chromosoom 2 (2n)

Haploïd = als je van een chromosoom 1 hebt (1n). 

(bijv. in geslachtcellen)

Replicatie ook wel:

2n --> 2n + 2n

Aan het uiteinde van een chromosoom zitten de telomeren.

Telomeren bestaan uit repetitief DNA, dus herhalingen van TTAGGG

Telomeren kunnen NIET worden gekopieerd door DNA- polymerase. 
Gevolg: Het DNA molecuul wordt bij elke celdeling korter.
Na 50 +/-celdelingen sterft de cel (celdood).

De levensduur van cellen hangt af van de lengte van de telomeren en de snelheid waarmee ze korter worden --> veroudering.

Uit volwassen stamcellen ontstaan steeds nieuwe cellen met lange telomeren --> voorkomt dood.

Telomeren

Huiswerk

Lezen 9.2

Maken opdracht 12 t/m 19

+ begrippenlijst

Herhalen en/of extra oefenen

Playlist video's DNA 

Uitlegvideo DNA replicatie

Oefening bouw DNA

Leerdoelen 9.2

• Je kunt beschrijven hoe DNA-replicatie plaatsvindt.
• Je kunt uitleggen wat telomeren zijn en hoe deze bijdragen aan veroudering