Hoofdstuk 3: oligopolie

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Hoofdstuk 3 

Lesdoelen 

• Voorbeelden noemen van markten van oligopolie
• De kenmerken van de marktvorm oligopolie beschrijven
• Het verschil kennen tussen prijsdiscriminatie en prijsdifferentiatie (zelf doen in opgave 4.45).

Programma

- Introductie: oligopolie

- Aantal vragen

- Maken opgave 4.44 en 4.45 en lezen p.100 en 101.

Oligopolie

Homogeen oligopolie

(klanten letten vooral op de prijs, er kan een prijsoorlog ontstaan)

Heterogeen oligopolie

(producenten moeten met elkaar concurreren)

Supermarkten

Internet en telefonie

Heterogeen oligopolie

Energie

Brandstof

Homogeen oligopolie 

Duopolie

Als er maar twee marktpartijen zijn, noem je het een duopolie.

Weinig aanbieders, veel vragers

Moeilijke toetreding tot de markt

Toetredingsbarrières:

• hoge aanvangsinvesteringen --> schaalvoordelen
• verzonken kosten = vaste gemaakte kosten die bij sluiting van de onderneming niet meer terugverdiend kunnen worden
• octrooien = bewijs van uitvinding, geeft alleenrecht op commercieel gebruik van uitvinding. 

Concurrentie vs. samenwerken

• Concurrentie --> kans op prijzenoorlog
• Samenwerken --> kartelvorming = strafbaar

Kartel

Verboden prijsafspraken = kartel

Reden → onderlinge concurrentie beperken

I Bij homogene goederen is de concurrentie feller dan bij heterogene producten

II Naarmate er minder concurrentie is, hebben aanbieders meer invloed op de prijs van hun product.

1. Beide beweringen zijn juist.
2. Beide beweringen zijn onjuist.
3. Bewering I is juist en bewering II is onjuist.
4. Bewering I is onjuist en bewering II is juist.

De kans op een kartel is bij een oligopolistische marktvorm veel groter dan bij volkomen concurrentie.

1. Juist.
2. Onjuist.

Welke van de volgende goederen / diensten kunnen een oligopolist zijn?

1. Benzine
2. Mobiele telefoons
3. Cola
4. Vliegtuigmaatschappij

Een kartel is niet strafbaar.

1. Waar
2. Niet waar

Hoe heet een product waarbij het voor de consument niet uit maakt wie het levert of van welk merk het product is?

1. Homogeen goed
2. Heterogeen goed

De afzet (omzet) van een bedrijf in procenten van de totale afzet (omzet) op de markt

Afspraken tussen bedrijven om hun onderlinge concurrentie te beperken.

Marktvorm met maar één aanbieder.

Marktvorm met veel aanbieders van heterogene producten.

Kartel

Marktaandeel

Monopolie

Monopolistische concurrentie

Wat zijn de marktvormen met prijszetting?

Martkvorm met prijszetting

Marktvorm zonder prijszetting

Monopolie

Oligopolie

Monopolistische concurrentie

Volkomen concurrentie