3.1 Fenotype en genotype

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

Een heel gelukkig 2025....

Maak er een sprankelend jaar van!

Planning tot het einde van het jaar

• 3 weken Thema 3 Erfelijkheid en evolutie
• 1 week herhaling Thema 2: PTA (februari)
• 5 weken Thema 3 en 4: PTA (maart) 
• 1 week duurzaamheid werkstuk (daarna stage)
• 6 weken Thema 6: PTA (juni)
• Laatste week voor werkweek: inhalen werkstukken en PO

Erfelijkheid, evolutie en ordening

3.1 Fenotype en genotype

Wat gaan we vandaag doen?

• Leerdoelen 3.1
  
• Uitleg
• opdrachten maken en nabespreken

Erfelijkheid

Leerdoelen

• Je kunt omschrijven wat een genotype, wat een fenotype en wat een gen is. 
  
• Je kunt beschrijven hoe individuen informatie over erfelijke eigenschappen overdragen aan hun nakomelingen en welke rol chromosomen hierbij spelen. 

Fenotype = het uiterlijk van een organisme

Genotype = de informatie voor alle erfelijke eigenschappen van een organisme

Chromosomen = lange draad van DNA waarop erfelijke eigenschappen staan

Gen = een deel van een chromosoom met informatie voor één erfelijke eigenschap

Chromosomen, DNA,  

genen en allelen

Een chromosoom bestaat uit DNA

Een gen is het stuk DNA voor 1 eigenschap wat op het chromosomenpaar zit (dus 2 stukjes)

Per chromosoom heet dit stukje een allel

Allel: donker haar

Allel:

rood haar

Allel: 

rood haar

Allel:

rood haar

Gen:

donker haar

Gen:

rood haar

Opdracht

1. Hebben de rups en de vlinder hetzelfde genotype?
2. Hebben de rups en de vlinder hetzelfde fenotype? 

Het genotype wordt bepaald bij de bevruchting

Een jongen gaat in de zomervakantie bij een tuincentrum werken. Hij krijgt eelt op zijn handen. Verandert hierdoor het genotype van deze jongen?

1. Ja
2. Nee

De jongen blijft zijn verdere leven veel met zijn handen werken. Hij heeft veel eelt op zijn handen. Hij krijgt twee kinderen. Erven deze kinderen de eigenschap 'eelt op de handen' van hun vader?

1. Ja
2. Nee

Het fenotype komt tot stand door het genotype en door invloeden uit het milieu.

Fenotype

Maak de opdrachten van 3.1

Na 10 minuten spreken we de vragen door