H3L64 - 1HVD - Woensdag - 3.7 Grammatica zinsdelen - Naamwoordelijk gezegde

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Welkom 1HVD : )

Planning van dit uur

• Zin ontleden
• Huiswerk bespreken: opdracht 3 van het werkblad
• Uitleg (LessonUp)
• Zelfstandig werken:  maak werkblad (huiswerk) 

Aan het einde van deze les

• weet je wat een naamwoordelijk gezegde is. 
• kan je herkennen of een zin een naamwoordelijk gezegde heeft. 

Nederlands

Aankomende toetsen en opdrachten:

• Fictie-opdracht 2 (vrijdag 7 februari)
• SO Lezen (donderdag 20 maart)
• Fictie-opdracht 3 (vrijdag 4 april)
• Repetitie hoofdstuk 3 (toetsweek begin april) 

Hij is de koning van Spanje.

Antwoorden opdracht 3

1. Koning Willem Alexander > is > jarig > ng
2. De koning > doet > fietsen > wg
3. De koning > is > dokter > ng
4. De koning > doet > studeren > wg
5. De koning > doet (niet) > studeren > wg
6. Willem Alexander > doet > studeren > wg
7. Hij > is > ziek > ng
8. Dat > is > logisch > ng

Naamwoordelijk gezegde

1. Alle werkwoorden in de zin (waarvan minstens één koppelwerkwoord)
2. Naamwoordelijk (zins)deel 

 o   ng                 ng

Hij | is | de koning van Spanje. 

naamwoordelijk (zins)deel 

Koppelwerkwoorden: zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen

koppelwerkwoord

Naamwoordelijk gezegde

1. Alle werkwoorden in de zin (waarvan minstens één koppelwerkwoord)
2. Naamwoordelijk (zins)deel 

 o   ng                 ng

Hij | wordt | de koning van Spanje. 

naamwoordelijk (zins)deel 

Koppelwerkwoorden: zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen

koppelwerkwoord

Naamwoordelijk gezegde

1. Alle werkwoorden in de zin (waarvan minstens één koppelwerkwoord)
2. Naamwoordelijk (zins)deel 

 o   ng                 ng

Hij | blijft | de koning van Spanje. 

naamwoordelijk (zins)deel 

Koppelwerkwoorden: zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen

koppelwerkwoord

Naamwoordelijk gezegde

1. Alle werkwoorden in de zin (waarvan minstens één koppelwerkwoord)
2. Naamwoordelijk (zins)deel 

 o   ng                 ng                            ng

Hij | is | de koning van Spanje | geweest 

naamwoordelijk (zins)deel 

Koppelwerkwoorden: zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, voorkomen

koppelwerkwoord

Naamwoordelijk gezegde

1. Alle werkwoorden in de zin (waarvan minstens één koppelwerkwoord)
2. Naamwoordelijk (zins)deel 

 o   ng                 ng                            ng

Hij | is | de koning van Spanje | geworden

naamwoordelijk (zins)deel 

Koppelwerkwoorden: zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, voorkomen

koppelwerkwoord

Naamwoordelijk gezegde

1. Alle werkwoorden in de zin (waarvan minstens één koppelwerkwoord)
2. Naamwoordelijk (zins)deel 

 o   ng                 ng                           ng

Hij | is | de koning van Spanje | gebleven

naamwoordelijk (zins)deel 

Koppelwerkwoorden: zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, voorkomen

koppelwerkwoord

Hij is naar huis gefietst.

Wat is het belangrijkste werkwoord in deze zin?

1. is
2. gefietst

Hij is naar huis gefietst.

Heeft het belangrijkste werkwoord ('gefietst') van deze zin een duidelijke betekenis?

1. ja
2. nee

Hij is naar huis gefietst.

Is het belangrijkste werkwoord ('gefietst') van deze zin één van de koppelwerkwoorden?

1. ja
2. nee

Hij is naar huis gefietst.

Is het onderwerp van de zin iets of doet het onderwerp van de zin iets?

1. is
2. doet

Naamwoordelijk gezegde

• Belangrijkste werkwoord heeft geen duidelijke betekenis
• Belangrijkste werkwoord is één van de koppelwerkwoorden (zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, voorkomen)
• Het onderwerp van de zin is iets

Hij is naar huis gefietst.

Wat voor soort gezegde heeft deze zin?

1. naamwoordelijk gezegde
2. werkwoordelijk gezegde

Hij is ziek geworden.

Wat is het belangrijkste werkwoord van deze zin?

1. is
2. geworden

Hij is ziek geworden.

Heeft het belangrijkste werkwoord ('geworden') van deze zin een duidelijke betekenis?

1. ja
2. nee

Hij is ziek geworden.

Is het belangrijkste werkwoord van deze zin ('geworden') één van de koppelwerkwoorden?

1. ja
2. nee

Hij is ziek geworden.

Kan je het belangrijkste werkwoord van deze zin ('geworden') vervangen door één van de drie belangrijkste koppelwerkwoorden (zijn, worden, blijven)?

1. ja
2. nee

Hij is ziek geworden.

Doet het onderwerp iets of is het onderwerp iets?

1. doet
2. is

Hij is ziek geworden.

Welk soort gezegde heeft deze zin?

1. naamwoordelijk gezegde
2. werkwoordelijk gezegde

Het uitje naar het Kroller-Muller-museum in de zomer schijnt ontzettend gezellig te zijn.

Wat is het belangrijkste werkwoord van deze zin?

1. schijnt
2. zijn

Het uitje naar het Kroller-Muller-museum in de zomer schijnt ontzettend gezellig te zijn.

Heeft het belangrijkste werkwoord ('zijn') van deze zin een duidelijke betekenis?

1. ja
2. nee

Het uitje naar het Kroller-Muller-museum in de zomer schijnt ontzettend gezellig te zijn.

Is het belangrijkste werkwoord van deze zin ('zijn') één van de koppelwerkwoorden?

1. ja
2. nee

Het uitje naar het Kroller-Muller-museum in de zomer schijnt ontzettend gezellig te zijn.

Kan je het belangrijkste werkwoord van deze zin ('zijn') vervangen door één van de drie belangrijkste koppelwerkwoorden (zijn, worden, blijven)?

1. ja
2. nee

Het uitje naar het Kroller-Muller-museum in de zomer schijnt ontzettend gezellig te zijn.

Doet het onderwerp van deze zin ('Het uitstapje naar het Kroller-Muller-museum) iets of is het iets?

1. doet
2. is

Het uitje naar het Kroller-Muller-museum in de zomer schijnt ontzettend gezellig te zijn.

Welk soort gezegde heeft deze zin?

1. naamwoordelijk gezegde
2. werkwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde

1. Alle werkwoorden in de zin (+ delen van splitsbaar werkwoord / 'aan het' / 'te')
2. Naamwoordelijk (zins)deel 

 o   ng                 ng                           ng

Hij | is | de koning van Spanje | gebleven

naamwoordelijk (zins)deel 

Het uitje naar het Kroller-Muller-museum in de zomer schijnt ontzettend gezellig te zijn.

Wat zijn alle werkwoorden in deze zin?

schijnt te zijn

alle werkwoorden

Naamwoordelijk gezegde

1. Alle werkwoorden in de zin (+ delen van splitsbaar werkwoord / 'aan het' / 'te')
2. Naamwoordelijk (zins)deel 

 o   ng                 ng                           ng

Hij | is | de koning van Spanje | gebleven

naamwoordelijk (zins)deel 

Het uitje naar het Kroller-Muller-museum in de zomer schijnt ontzettend gezellig te zijn.

Wat is het naamwoordelijk deel van deze zin?

ontzettend gezellig

naamwoordelijk (zins)deel 

Naamwoordelijk gezegde

1. Alle werkwoorden in de zin (+ delen van splitsbaar werkwoord / 'aan het' / 'te')
2. Naamwoordelijk (zins)deel 

 o   ng                 ng                           ng

Hij | is | de koning van Spanje | gebleven

naamwoordelijk (zins)deel 

Het uitje naar het Kroller-Muller-museum in de zomer schijnt ontzettend gezellig te zijn.

Wat is het naamwoordelijk gezegde in deze zin?

schijnt ontzettend gezellig te zijn

Naamwoordelijk gezegde

1. Alle werkwoorden in de zin (+ delen van splitsbaar werkwoord / 'aan het' / 'te')
2. Naamwoordelijk (zins)deel 

                                           o                                                 ng                   ng

Het uitje naar het Kroller-Muller-museum in de zomer | schijnt | ontzettend gezellig | te zijn.

naamwoordelijk (zins)deel 

Antwoorden opdracht 1 en 2

1. Alle werkwoorden in de zin + naamwoordelijk (zins)deel

2. Zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, voorkomen

Antwoorden opdracht 3

                 o                              ng   ng

a. Koning Willem Alexander | is | jarig. 

                      ng           o           ng          ng

b. Eigenlijk | wil | de koning | dokter | worden

     o   ng                                     ng          ng

c. Hij | is | helaas | wel | vaak | ziek | geweest.  

      o     ng      ng

d. Dat | is | logisch. 

Antwoorden opdracht 4

a. geen / wel / is / ng

b. geen / wel / is / ng

c. wel / niet / doet / wg

d. wel / niet / doet / wg

e. wel / niet / doet / wg

f. geen / wel / is / ng

g. wel / niet / doet / wg

h. wel / niet / doet / wg 

Antwoorden opdracht 5

                               ng      o                                     ng

a. Tegenwoordig | is | 27 april | de verjaardag van koning Willem Alexander.

                        ng                                    o                                                  ng

b. Eigenlijk | was | de eerste ‘Koningsdag’ uit de geschiedenis | een Prinsessendag.

           o             ng             ng

c. Die datum | bleef | onveranderlijk | tot de troonsopvolging van koning Willem Alexander.

Gezegde

Werkwoordelijk gezegde           Naamwoordelijk gezegde

doet het onderwerp iets                                 of                               is het onderwerp iets? 

Hij zingt op de fiets.                                                               Hij is sportief geworden. 

             kern = werkwoord                                                                               kern = naamwoord

Naamwoordelijk gezegde

            dierenarts . 

            gelukkig .

Koppelwerkwoord (zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen)

    o   ng          ng

zelfstandig naamwoord

bijvoeglijk naamwoord

Zij | is |

Hoe kan je het naamwoordelijk gezegde herkennen?

1. Zoek alle werkwoorden in de zin.
2. Kies het belangrijkste werkwoord (het werkwoord met de meest duidelijke/belangrijke betekenis).
   
3. Stel jezelf de vraag: heeft dit werkwoord een duidelijke betekenis? Nee? Waarschijnlijk naamwoordelijk gezegde.
4. Stel jezelf de vraag: is dit werkwoord één van de koppelwerkwoorden (zijn/worden/blijven/blijken/lijken/schijnen)? Ja?  Waarschijnlijk naamwoordelijk gezegde.
5. Doet of is het onderwerp van de zin iets? Doet: werkwoordelijk gezegde. Is: naamwoordelijk gezegde. 
6. Zeker weten of je een naamwoordelijk gezegde hebt? Controleer of je het koppelwerkwoord van de zin kunt vervangen door een ander koppelwerkwoord (zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen).