Gs opdracht

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Steden en staten

luitleg paragraaf: 6.1, 6.2 en 6.4

steden en staten

Vertel waarom er na de 11e eeuw weer een landbouwstedelijke samenleving ontstond.

Wat waren geldwisselaars en banken?
(2 antwoorden)

1. Mensen die op de markt vaststelden hoeveel een munt waard was omdat er veel verschillende munten waren
2. Plekken waar je bestellingen kon ophalen
3. Plekken waar je geld naar toe kon brengen als je op vakantie ging
4. Mensen die handelden in het geld om meer winst te maken

Wat is een gilde?

1. Betalingssysteem
2. Middeleeuws zeeschip
3. Het hoogste bestuur van een stad
4. Beroepsvereniging in een stad

Welke gebieden waren het sterkst verstedelijkt?

1. Duitsland, Frankrijk en Vlaanderen
2. Duitsland en Luxemburg
3. Ze waren allemaal het zelfde
4. Vlaanderen, Holland en Noord-Italië

Het opnieuw ontstaan van een landbouwstedelijke samenleving

rond het jaar 1000 brak voor de landbouw in Europa een nieuwe tijd aan. De Vikingtochten waren voorbij en het werd veiliger. De horigheid verdween gelijdelijk, al bleven herendiensten wel bestaan. Overal ontstonden dorpen waarin de boeren veel zelf regelden. De landbouwgrond werd uitgebreid. Veel natuur verdween zoals bossen en moerassen. Tussen 1000 en 1300 kwamen overal dorpen en boerderijen. Er werden ook veel nieuwe landbouwtechnieken toegepast. Doordat de voedselproductie toenam konden er ook meer mensen er van leven, waardoor tussen 1000 en 1300 de Europese bevolking verdubbelde

Gilde

De gilde is een beroepsvereniging in de stad. De gilde regelt: werktijden, prijzen, kwaliteitseisen en beroepsopleidingen. Om meester te worden in een gilde je was eerst leerling daarna moest je minstens vijf jaar gezel zijn. Je moest dan ook een meesterproef doen. Als je iets wilde verkopen moets je eerst goedkeuring krijgen door de gilde. De gilde zorgde ook voor bejaarde en zieke mensen maar ook voor het wegduwen van gestroven meesters.

Hanze

De hanze was een samenwerkingsverband van havensteden rond de Noordzee en de Oostzee. Er waren wel 200 hanzesteden. Het bracht in Noord-Europa een levendige handel tot stand. De Nederlanden dreven ook handel met Zuid-Europa dat was een rijke handel. Samen vochten ze tegen piraten en zelfs koningen. Ook haalde ze vorsten en andere machthebbers over om voor veiligheid te zorgen en hun handelsrechten en vrije doorvaart zonder tollen te betalen. Zo werd er ook veel gehandelt in specerijen en bijvoorbeeld wijn, zout en graan.

De verstedelijkste staten

Vanaf de 11e eeuw groeide in West-Europa de opbrengst van de landbouw. Ook de bevolking groeide.  vaak ontstonden steden door nederzettingen van handelaren waar boeren uit de omgeving hun producten kwarmen verkopen. als er ook ambachtslieden kwamen wonen groeiden de nederzettingen uit tot steden. Vlaanderen, Holland en Noord-Italië waren toen de meest geürbaniseerde gebieden van Europa, want deze steden lagen aan zee en rivieren.

Stadsrechten en de gevolgen

Koningen, graven en andere heren gaven voor veel geld aan de steden stadsrechten. Daarmee verdienden ze geld waarmee ze hun land konden verdedigen en besturen. De bewoners kregen dan recht om zelf hun stad te besturen en recht te spreken volgens hun eigen stadswetten. Ook mochten ze stadsmuren bouwen en belasting en tol heffen. Ze hoefden dan ook niet meer te luisten naar een adel of geestelijkheid. En ze hoefden ook geen herendiensten te verichten. De steden werden ook zelfstandiger en machtiger ten opzichte van hun graaf, hertog en koning.

   
     
     
        Selecteer om teknippen, kopiëren ofte verwijderen
     
     
   

    9
   

   
     
       
          Dit wordt getoondin de klassikale leswanneer je op'geef les' klikt.
       
     
   

   
   
     
       
          Dit wordt getoondin de gedeelde les dieleerlingen zelfstandigkunnen doen.
       
     
   

   
     
       
          Differentiëer
       
     
     

       
         
            Differentiëer
         
         
         

         
            Instellingen
         
       
     
   


   
   
     
 
   
   
   
   

        wat waren geldwisselaars en banken?(2 antwoorden)
        
            
                
        
   
            
        
      

        
        
     
            
                
                    
                        
                            
                                A
                                    
                                        mensen die op de markt vaststelden hoeveel een munt waard was
                                    
                            
                        
                    
                
            
                
                    
                        
                            
                                B
                                    
                                        plekken waar je bestellingen kon ophalen
                                    
                            
                        
                    
                
            
                
                    
                        
                            
                                C
                                    
                                        plekken waar je geld naar toe kon brengen als je op vakantie ging
                                    
                            
                        
                    
                
            
                
                    
                        
                            
                                D
                                    
                                        mensen die handelden in het geld om meer winst te maken
                                    
                            
                        
                    
                
            
     
   
 
 
   
   
   
     
       
       
       
 
   
   
    Quizvraag
 
 
       
       
     
   
 
   
   
   
   
   
   
 
   en tol heffen.

Burgers

Stadsbewoners met alle rechten werden bewoners genoemd.   In veel steden kon de een man het burgerrecht krijgen als hij een jaar en een dag in de stad woonde. Je moest ook man zijn want vrouwen konden geen burger worden en de meeste arbeiders waren geen burgers. De gezamelijke burgers waren de burgerij. ook de meeste arbeiders waren geen burger

Leg uit hoe het bestuur in een Middeleeuwse stad werkt.

Bestuur

De rechtspraak en het bestuur in de stad waren in handen van schepenen. Zij zorgden voor de orde en de rust en maakten de keuren en de wetten van de stad. De stad werd bestuurd vanuit het raadhuis. Maar op den duur ging die invloed in veel steden verloren. Hollandse steden hadden toen vanaf de 15e eeuw een burgemeester. Burgemeesters kregen een of meerdere jaren de macht van de stad. De burgemeesters werden gekozen en gecontroleerd door de voetschap. De voetschap bestond uit vooraanstaande burgers.

Inquisitie

Inquisitie

Christenen die volgens de paus niet helemaal het goede geloof hadden, konden het zwaar hebben in die tijd. Ze werden dan ketters genoemd. daarvoor bedacht de paus in 1232 de Inquisitie. Dat was een reizende rechtbank van monniken. Als iemand werd verdacht als ketter werd hij gearesteerd. Om er achter te komen of dat zo was mocht het Inquisitie hem martelen. wie zijn fouten bekende en andere ketters aanwees kreeg een niet zo zware straf. Als iemand bij zijn ketterse ideeën bleef werd hij levend op de brandstapel gegooid.

Wat gebeurde er in de middeleeuwen met de joden?

1. Ze woonde in kastelen en waren rijk + ze gingen op boten en ding ontdekken
2. Ze werden in kerkers gestopt
3. Mensen haatte ze
4. Ze werden vermoord door de bevolking

Joden

Joden mochten geen lid zijn van gilde en moetsen in getto's wonen. De joden waren al langer buiten de maatschappij geplaatst. Joden kregen de schuld van de ziekte de pest. Er werden gruwelijke verhalen over de joden verteld. Zo werden ze er van beschuldigd christenkinderen te slachten. Nadat de pest was uitgebroken ging het verhaal dat de joden de waterbronnen hadden vergiftigd. Daarom werden de  joden uitgemoord.

Noem verschillen tussen Gotische en Romaanse bouwstijlen

 Gotische bouwstijl

-grote ramen met spitse bogen en kleurrijke afbeeldingen van glas in lood

-hoger en lichter

-versierde luchtbogen

jaar: 1200

Romaanse bouwstijl

-kleine ronde ramen
-dikke muren
-rond gewelf of koepel
jaar: 1000

De machtige kerk

Veel mensen stelden hun leven in dienst van de kerk en werden geestelijke. Zij baden dag en nacht. Dat werd gezien als een belangrijke taak. De mensen geloofden dat god de wereld anders met de verschrikkelijkste rampen zou treffen. De kerk leerde dat rijkdom en armoede de wil van god waren, maar de rijken waren wel verplicht tot liefdadigheid. De mensen waren voortdurend bezig met de dood. Eerst leerde de kerk dat je na de dood naar de hemel of hel ging. Vanaf de 12e eeuw was er nog een 3e mogelijkheid het vagevuur. Door gebeden en giften aan de kerk konden ze hun tijd in het vagevuur  inkorten. Ook kon je aflaten kopen.  Pelgrims die te voet een lange bedevaart maakten naar het graf van Jezus in Jeruzalem. de mensen die dat deden kregen een volledige aflaat: zijn konden direct in de hemel komen.