Presentatie Hoofdstuk 5

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 5

5.1 Prikkels en signalen

5.2 Sociaal gedrag

5.3 Gedrag onderzoeken

5.4 Gedrag leren

5.5 Omgaan met dieren

5.1 Prikkels en signalen

Gedrag 

Sleutelprikkels

Communicatie bij dieren 

Signalen van mensen

Gedrag

• Prikkels
• Inwendig
• Uitwendig
• Drempelwaarde
• Motivatie

Sleutelprikkels

• Prikkels zijn signalen
• Reactie = respons
• Sleutelprikkels leiden altijd tot?
• Zelfde gedrag. Zoals?
• Dreiggedrag of?
• Verzorggedrag
• Overdreven prikkel is?
• Supranormale prikkel

Communicatie bij dieren

• Geluiden
• Lichaamshouding
• Kleuren
• Allemaal vormen van?
• Non-verbaal gedrag.

Communicatie bij mensen

• Net als dier nonverbaal gedrag, maar ook?
• Verbaal gedrag
• Supranormale prikkels

5.2 Sociaal gedrag

Sociaal gedrag

Territoriumgedrag

Voortplantingsgedrag

Groepsgedrag

Sociaal gedrag

• Gedrag tussen?
• Soortgenoten
• Drie vormen van sociaal gedrag:
• Territoriumgedrag
• Voortplantingsgedrag
• Groepsgedrag

Territoriumgedrag

• Afbakenen. Hoe?
• Geluiden of?
• Geurvlaggen
• Afbakenen. Waarvoor?
• Verdedigen door?
• Aanvalsgedrag
• Vluchtgedrag
• Dreiggedrag (overspronggedrag)

Voortplantingsgedrag

• Drie aspecten:
• Baltsgedrag
• Paring
• Broedzorg
• Baltsgedrag hoe en wat?
• Soortgenoot vinden om te paren
• Vaak supranormale prikkels --> ik ben beschikbaar!!!

Groepsgedrag

• Rolverdeling / taakverdeling
• Leider / volger
• Dominant / onderdanig
• Wordt genoemd?
• Rangorde
• Kan wisselen

5.3 Gedrag onderzoeken

Waarom?

Hoe?

Waarom?

• Leren kennen
• Belangrijk want?
• Dierenverzorgers
• Hoe ontstaat het
• Waartoe dient het
• Natuurbeheer

Hoe?

• Gedragsketen van handelingen
• Ethogram = ???
• Lijst met beschrijvingen van handelingen
• Feiten
• Gedurende een vastgestelde periode gedrag observeren en noteren. = ???
• Protocol

5.4 Gedrag leren

• Aangeboren gedrag
  
• Leren
• Dieren trainen
• Waarden, normen en rolpatronen

Aangeboren gedrag

• Hoef je niet te leren
  
• Reflexen
• Erfelijk of instinctief gedrag
• Is nodig want?
• Overleving

Leren

• Zes vormen van leren
• Inprenten (snelle herkenning op eerste indrukken)
• Gewennen (vooral gericht op niet reageren)
• Trial and error (met vallen en opstaan)
• Imiteren (nadoen)
• Inzichtelijk leren (door nadenken)
• Conditioneren (gedrag --> gevolg = belonen/straffen)
• Door oefenen/herhalen maak je verbindingen tussen zenuwcellen (in de hersenen) sterker en onthoud je beter

Dieren trainen

• Conditioneren 
• Met behulp van? 
• Beloning!
• Veel kritiek op, want?
• Straffen...
• Alleen groepsdieren zijn te trainen, omdat?
• Die jou als leider van de groep kunnen zien
• Consequent zijn!

Waarden, normen en rolpatronen

• Waarden?
  
• Geven aan wat mensen belangrijk vinden
• Normen?
• Zijn gedragregels die horen bij een waarde
• Sterk cultuurbepaald
• Rolpatroon?
• Alle gedrag horende bij een rol

5.5 Omgaan met dieren

Redenen om dieren te houden

Omgaan met dieren

Redenen om dieren te houden

• Gezelschapsdier
• Hobby/wedstrijden
• Productiedier
• Proefdier
• Werken
• Over leren
• Vermaak

Omgaan met dieren

• Hoe wij met dieren omgaan hangt vooral af van?
• Waarden en normen. Cultureel of persoonlijk bepaald
• Soort dier (aaibaarheidsfactor)
• Reden waarom dier gehouden wordt
• Natuurlijk gedrag stimuleren