Aangeboren en aangeleerd gedrag

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Wat is gedrag?

1. Alles wat een mens of dier weet
2. Lopen, iets pakken, lachen
3. Alles wat een mens of dier verkeerd doet
4. Alles wat mensen en dieren doen

Wat is ethologie?

1. Het bestuderen van gedrag
2. Het beïnvloeden van gedrag
3. Het gedrag van dieren veranderen
4. Het gedrag van mensen veranderen

Gedragspatronen

Gedrag van dieren kan opgedeeld worden in aangeboren en aangeleerd gedrag

Aangeboren gedrag: Dit is soortspecifiiek en ligt vast verankerd in ons erfelijk materiaal (DNA); van bij de geboorte

Aangeleerd gedrag: Deze gedragingen kunnen worden aangeleerd in de loop van het leven van het dier; het succes van het aanleerproces is ook wel afhakenlijk van de diersoort

Duid bij de volgende vragen aan of het over aangeboren of aangeleerd gedrag gaat... vul dit aan in je cursus! 

Wanneer de dokter op je kniepees klopt met een hamertje...

1. Aangeboren gedrag
2. Aangeleerd gedrag

Muizen in een doolhof gaan op zoek naar eten. Als ze meerdere malen vrijgelaten worden in eenzelfde doolhof, vinden de muizen onmiddellijk hun voedsel zonder fout te lopen...

1. Aangeboren gedrag
2. Aangeleerd gedrag

Wanneer je een rood licht ziet, stop je...

1. Aangeboren gedrag
2. Aangeleerd gedrag

Wanneer je een baby vlak na de geboorte in de buurt van een tepel brengt, hapt hij naar de tepel...

1. Aangeboren gedrag
2. Aangeleerd gedrag

Bij het zien van een schaduw, sperren kuikens hun bek open...

1. Aangeboren gedrag
2. Aangeleerd gedrag

Wanneer je pas naast een spoorweg woont, hoor je elke voorbijrazende trein. Na verloop van tijd hoor je dit niet meer, omdat de trein geen betekenis voor je heeft...

1. Aangeboren gedrag
2. Aangeleerd gedrag

Insecten vliegen naar een brandende lamp...

1. Aangeboren gedrag
2. Aangeleerd gedrag

Aangeboren gedrag

• Lees de tekst over 'Aangeboren gedrag' in je curus
• kinesis vs taxis?
  
• reflexen?
  
• instinctief gedrag?
  

Wanneer de lampen in het terrarium van onze baardagaam aangaan, begint hij te bewegen. Dit is een voorbeeld van

1. kinesis
2. taxis

Taxis is een reactie waar organismen...

1. ongericht reageren
2. gericht reageren

De hagedis kruipt dan meestal op zijn tak naar de lamp toe. Dit is een voorbeeld van...

1. kinesis
2. taxis

Wanneer de lamp te warm wordt, gaat hij wat lager in het terrarium zitten. Dit is een voorbeeld van...

1. negatieve taxis
2. positieve taxis

Wanner iemand mij laat verschieten, spring ik een halve meter omhoog. Dit is een voorbeeld van...

1. kinesis
2. taxis
3. een reflex
4. een instinct

Geef nu zelf eens een voorbeeld van aangeboren gedrag en schrijf er het type bij (kinesis, taxis, reflex, instinct)

Aangeleerd gedrag

1. gewenning
2. herhaling
3. inprenting
4. klassieke conditionering
5. operante conditionering (trial-and-error)
6. inzichtelijk leren
7. imitatie

Wat vind je van deze lesmethode?