Kant

• Filosofie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

De kritiek van Kant

Kan het zelf waargenomen worden?

Doelen

• Je kunt de opvatting van Kant over het bestaan van het zelf uitleggen, deze vergelijken met andere posities en de positie bekritiseren.
• Je kunt de kritiek van Kant op Hume uitleggen en soortgelijke kritiek formuleren t.o.v. de breinreductionisten. 

Kun je het zelf waarnemen?

Ja

Nee

De kritiek van Kant

• We komen het zelf niet tegen in de ervaring (Hume)
• Maar dat betekent niet dat het zelf niet bestaat
• Het zelf is geen ''ding''
• Als je een ding waarneemt, kom je jezelf niet tegen

De kritiek van Kant

• Maar wat maakt het mogelijk dat je het ding als zodanig kunt ervaren? 
• Er moet iets zijn wat losse ervaringen bij elkaar brengt en betekenis geeft
• Namelijk ... het zelf

Van losse percepties tot een eenheid

• Je ziet een wit paard
• Zie je dan: wit ding + paardvorm + paargeluid?
• Nee, je ziet een wit paard
• Er moet een ankerpunt zijn dat losse concepties tot een eenheid smeedt
• Vorm, kleur, afmeting, plaats, tijd
• Dit ankerpunt is volgens Kant het zelf 

Het zelf volgens Kant

• Transcendentaal: je vindt het niet in de ervaring, maar het maakt ervaringen mogelijk
• Het zelf zorgt dat we het totaalplaatje zien
• Zonder het bestaan van het zelf zouden we geen ervaringen kunnen hebben 

De kritiek van Kant is gericht aan Hume, maar kan ook gebruikt worden tegen de breinreductionisten. Hoe ziet dat argument eruit?

Het zelf is niets anders dan een verzameling van losse percepties die elkaar snel opvolgen en in een staat van voortdurende beweging zijn.
Bij welke filosoof hoort deze positie?

1. Dennett
2. Hume
3. Kant
4. de breinreductionisten

Het zelf is niets meer of minder dan hersenactiviteit.
Bij welke filosoof hoort deze positie?

1. Dennett
2. Hume
3. Kant
4. de breinreductionisten

Het zelf wordt niet gegeven als object van de ervaring, maar is een mogelijkheidsvoorwaarde voor de ervaring.
Bij welke filosoof hoort deze positie?

1. Dennett
2. Hume
3. Kant
4. de breinreductionisten

Huiswerk bespreken

• 5 minuten om met je buurman/buurvrouw vraag 18 te bespreken
• Veelvoorkomende vragen of moeilijkheden bespreken we samen 

Opdracht

• Schrijf een reactie op de vraag: Waar zit het zelf?
• Gebruik hierbij het gedachtegoed/de argumenten van tenminste één filosoof/filosofische stroming die we tot nu toe behandeld hebben. Deze kun je verdedigen of aanvallen.
• De breinreductionisten, Hume, Kant
• Geef uiteindelijk je eigen antwoord op de vraag