Onderzoek aan gedrag (bij 4.1)

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Planning les 

• Check 4.1 deel 1 over prikkels en gedrag
• Uitleg over gedragsonderzoek.
• Uitleg over wanneer je reageert als mens of dier.
• Filmpjes over gedrag. (om te onderzoeken)
• Huiswerk maken: 4.1 deel 2 bestuderen en online afmaken.
   Leren 3.3, 3.4 en 4.1 voor de formatieve toets.

Een voorbeeld van een inwendige prikkel is:

1. een beer zien
2. poep ruiken
3. honger hebben
4. een telefoonmuziekje horen

1. je voelt dat je moet plassen 2. een vogel zingt een lied
3. een baby proeft de melk 4. een kat ziet een muis
5. dorst hebben 6. verliefd gevoel

Wat zijn inwendige prikkels ?

1. 1, 5 en 6
2. 2, 3 en 4
3. 1, 2 en 3
4. 4, 5 en 6

Een sleutelprikkel is een...

1. Uitwendige prikkel
2. Een prikkel die steeds dezelfde reactie roept
3. Inwendige prikkel
4. Een prikkel die elke keer een andere reactie roept

De sleutelprikkel bij de stekelbaars is

1. Een vis komt eraan
2. Kleur van de buik van een modelvis
3. Jonge visjes komen uit de eitjes
4. Het wegjagen van andere visjes

Hiernaast zie je een mannetjes en vrouwtjes stekelbaars. Wat zou voor een mannetje de sleutelprikkel kunnen zijn om een een vrouwtje niet weg te jagen maar juist te leiden naar het nest?

1. Het missen van de rode buik
2. De platliggende stekels
3. De lengte van de vis
4. De zware dikke buik van het vrouwtje

4.1 Prikkels en Gedrag 

deel 2 

Wat gaan we vandaag leren?

• Hoe je gedrag kunt onderzoeken door een ethogram op te stellen
• Hoe je gedrag kunt onderzoeken door een protocol in te vullen om na te gaan waarvoor het gedrag dient. (volgende les)
• Dat je pas een reactie vertoont als een bepaalde drempelwaarde is bereikt en je voldoende gemotiveerd bent

Gedrag onderzoeken

Je kan het verschil tussen een ethogram en protocol benoemen

Je kan zelf ethogram maken

Je kan zelf een protocol maken en verwerken tot een staafdiagram

Ethogram

Een deel van een ethogram van het gedrag "hond komt naar baas".

Kijken naar gedrag. Hoe doe je dat objectief?

• Observeren: Gedrag benoemen (zonder mening)
• Elk stukje gedrag is een handeling (of gedragselement).
• Hiervan een lijst maken die we Ethogram noemen.
• Een protocol invullen om gedurende een bepaalde tijd de handelingen bij te houden
• Interpreteren: De boodschap van het gedrag benoemen in termen van functies of emoties.

Ethogram

Protocol

Protocol

Staafdiagram van Ethogram

Onderzoek aan gedrag (bij 4.1)

Van filmpjes van een mens of dier die iets doet.

Van een medeleerling of een huisdier die iets doet;

Van een wild dier dat je wilt onderzoeken (dierenwerkstuk)

Oefen met pinguins 

Zoek filmpjes over ezelspinquins

Werk in 2-tallen

Maak een ethogram samen (1 schrijft het gedrag met codes

Maak een protocol 

         (1 kijkt, noemt het gedrag, de ander noteert)

Zet de scores in staafdiagram

Probeer conclusies te trekken over het gedrag.

Bekend voorbeeld:

Hoe train je dieren?

Inwendige prikkel = honger

Uitwendige prikkel = als een dier eten ziet eet hij het op.

Van deze prikkels kun je gebruik maken om kunstjes aan te leren bij dieren.

Uitwendige prikkel = de beloning

Motivatie

motivatie?

motivatie?

Hoe ontstaat gedrag?

Prikkels leiden tot motivatie. Motiverende factoren verhoogt de motivatie.

Als de drempelwaarde wordt bereikt volgt een reactie dus vertoon je gedrag.

Sam zegt: "Een ethogram bestaat uit de beschrijving van handelingen van een dier."

Bas zegt: "Een ethogram bevat afkortingen van handelingen van een dier."

1. Beide hebben gelijk
2. Sam heeft gelijk
3. Bas heeft gelijk
4. Beide hebben ongelijk

Wat is 'motivatie'?

1. Dat een bepaalde prikkel binnenkomt
2. Bereidheid om te reageren op een prikkel

De prikkel 'motivatie' is een voorbeeld van een ... ?

1. Uitwendige prikkel
2. Inwendige prikkel
3. Sleutelprikkel
4. Sperren

Wat is motivatie?

1. De zin om een handeling uit te voeren
2. Alles wat een mens of dier doet
3. Niet meer reageren op een bepaalde prikkel
4. Aandacht voor anderen

Toets voorbereiden

Heb je alle paragrafen af? check dit: 1.3, 3.1 t/m 3.4 en 4.1
Maak de samenvatting en de test jezelf van Hoofdstuk 3 (goede oefeningen)

Vind je een leerstof nog moeilijk? Je kunt alle lessen met uitleg en oefeningen én de twee formatieve toetsen terugkijken via LessonUp! Of kom naar kwt klas 1 dinsdag het 7e uur in 326!

Toets voorbereiding