H8 Sociale ongelijkheid en armoede MWWE

• Psychologie & Sociologie
• Secundair onderwijs

H8 Sociale ongelijkheid en armoede

Inleiding

• Wat valt jullie op aan de foto p.175?
• Hebben jullie zelf reeds verschillen opgemerkt? Op reis bijvoorbeeld? 
• Ga zelf even op zoek:
  advertentiecampagne 'Publicis Mexico – Erase the difference' OF ga via je GSM (mobiel internet!) naar de Instagrampagina ‘ugurgallen' van een Turks fotograaf 

1 Sociale ongelijkheid p.176

8 mei: projectdag kaderend binnen dit thema

Nadien: H7

Sociale ongelijkheid,
ik denk direct aan...

1.1 Betekenis p.176

Sociale positie (= onze plaats binnen de groep of samenleving, bv. jullie zijn momenteel 'leerling, kind...')

Sociale ongelijkheid

= sociale posities worden ongelijk gewaardeerd, er bestaat een rangschikking van hoog naar laag (o.b.v. status of rijkdom)

1.1 Betekenis p.176

Ongelijkheid door:

• verdeling van schaarse, algemeen gewaardeerde zaken, namelijk... 
  oef.1 p.176-177
  
• verschillende waardering en behandeling van mensen o.b.v. hun positie en levensstijl (~discriminatie)

1.1 Betekenis p.176

Ongelijkheid door:

• verdeling van schaarse, algemeen gewaardeerde zaken, namelijk... 

• verschillende waardering en behandeling van mensen o.b.v. hun positie en levensstijl

economisch kapitaal	bv. inkomen
cultureel kapitaal	bv. opleiding, kennis, diploma's
sociaal kapitaal	geheel van relaties

1.2 Sociale ongelijkheid meten p. 177

Verschillende standpunten mogelijk:

• Terugblik begin 'Sociale ongelijkheid, ik denk direct aan...'
• Enerzijds wordt er gekeken naar 'geld' (inkomen en vermogen)
• Anderzijds wordt er gekeken naar 'mogelijkheden' die we als mens hebben (kansen)
• ... (bv. genderongelijkheid)

1.2 Sociale ongelijkheid meten p. 177

Voor we van start gaan... 

• Inkomen: geld dat je in een periode verdient
• Vermogen: totale bezittingen die je op een bepaald moment hebt (geld, eigendommen...)

1.2 Sociale ongelijkheid meten p. 177

• Inkomensongelijkheid = ongelijke verdeling nationale inkomen over bevolking
  
• Vermogensongelijkheid = ongelijke verdeling van iemands totale bezit aan geld en goederen (= dus een breder begrip)

1.2 Sociale ongelijkheid meten p. 177

Verschillende tools om dit in kaart te brengen,
hier: Gini-coëfficiënt

• geeft een beeld van de verdeling van de welvaart in een land o.b.v. de verdeling van inkomens
• getal tussen 0 - 1

1.2 Sociale ongelijkheid meten p. 177

Gini-coëfficiënt

• Gini-coëfficiënt = 0: iedereen heeft exact hetzelfde inkomen
• Gini-coëfficiënt = 1: één persoon verdient het volledige inkomen van een land, de rest krijgt niets
  

Beide situaties zijn onrealistisch, werkelijkheid ligt er altijd ergens tussen.

1.2 Sociale ongelijkheid meten p. 177

Gini-coëfficiënt

0: perfecte gelijkheid <-> 1: één iemand volledig inkomen

• ideale situatie: Gini-coëfficiënt tussen 0 en 0.5
• in deze landen lijkt de welvaart het beste te zijn

1.2 Sociale ongelijkheid meten p. 177-178

Verschillende tools om dit in kaart te brengen,
hier: Gini-coëfficiënt

• als we deze gaan uitdrukken in een % -> Gini-index
  bv. Gini-coëfficiënt 0.3 -> Gini-index 30%

Oef.2 p.177-178

1.2 Sociale ongelijkheid meten p. 177-178

Oef.2 p.177-178

Hoe is het gesteld met de inkomensverdeling/(on)gelijkheid in België (2019)?

• Gini-index ligt tussen 20 en 30%

Wat kun je besluiten als je België vergelijkt met de wereld of Europa?

• De inkomensongelijkheid is in België laag i.v.m. andere landen of in de EU

Vergelijk de kaart van 2019 met die van 1990. Hoe evolueert het wereldwijd?

• Inkomensongelijkheid is wereldwijd gedaald.
  (Is dit iets positief of negatief?)

1.2 Sociale ongelijkheid meten p. 178

Evolutie 1990-2019 lijkt positief. MAAR...

• Inkomen = NIET gelijk aan vermogen
• Sterk verband hoge inkomens -> grote vermogens. 

Bv. België -> Gini-index niet zo hoog, MAAR vermogensongelijkheid is wel toegenomen. 

• Vermogen van 10% 'rijkste' huishoudens = ongeveer vermogen overige 90% (studie 2020 over jaar 2017)

1.2 Sociale ongelijkheid meten p. 178

Kunnen jullie voorgaande bevinding hier aflezen?

1.2 Sociale ongelijkheid meten p. 179

Terugblik: verschillende standpunten mogelijk:

• 1.2.1 Enerzijds wordt er gekeken naar 'geld' (inkomen en vermogen) 
• 1.2.2 Anderzijds wordt er gekeken naar 'mogelijkheden' die we als mens hebben (kansen)

1.2 Sociale ongelijkheid meten p. 179

Inkomens- en vermogensongelijkheid = gevolg van mix van:

• Kansen geboorte
  
• Gemaakte keuzes
• Toeval

 Gelijke kansen: moeilijker te meten => toch: beleidsdoel!

1.2 Sociale ongelijkheid meten p. 179

Streven naar gelijke kansen = beleidsdoel

Echter: verschil met streven naar gelijke resultaten

1.2 Sociale ongelijkheid meten p. 179

'The American dream'

 

Moet een overheid vooral

werk maken van gelijke 

kansen of van gelijke 

inkomens?

1.2 Sociale ongelijkheid meten p. 179

Moet een overheid vooral werk 

maken van gelijke kansen of 

van gelijke inkomens?

‘Kansenongelijkheid leidt tot 

inkomensongelijkheid, maar 

inkomensongelijkheid leidt 

ook tot kansenongelijkheid’

2 Armoede p. 179

2.2 Aspecten van armoede p. 180

2.3 Kringloop of web van armoede p. 182

2.4 Klovenmodel p. 183

3 Gevolgen p. 184