BS 5 Het immuunsysteem MAX

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

BS 5 Het immuunsysteem

Leerdoel

• Je kunt beschrijven hoe antistoffen bescherming bieden tegen infecties.
  
• Je kunt beschrijven op welke manieren immuniteit kan ontstaan.
  
• Je kunt omschrijven wat er aan de hand is bij een allergie.
  

Lichaamsvreemd

Stoffen die niet in je lichaam thuishoren, noem je lichaamsvreemde stoffen. 

Van lichaamsvreemde stoffen kun je ziek worden. 

Daarom heeft je lichaam drie barrières om ziekteverwekkers buiten te houden: 

Talg op de huid: Gaat aantasting van de huid tegen

Slijmvlies in de luchtwegen en darmkanaal: Moeilijk doordringbaar

Zoutzuur in maagsap: Het zuur doodt bacteriën.

Als ziekteverwekkers (bacteriën, virussen, schimmels) toch binnendringen, heb je een infectie

 Het afweersysteem wordt dan actief en gaat de ziekteverwekker bestrijden.

De witte bloedcellen worden eropuit gestuurd om de ziekteverwekker te vinden en te doden

Antigenen

Ziekteverwekkers zijn meestal virussen of bacteriën . 

Het immuunsysteem herkent virussen en andere 

ziekteverwekkers aan antigenen. 

Een antigeen is een eiwit op de buitenkant 

van een cel of van een virus . 

Lichaamsvreemde antigenen activeren 

het immuunsysteem.

Antistoffen

Bepaalde witte bloedcellen maken ziekteverwekkers onschadelijk door ze in te sluiten.

 Een ander type witte bloedcel reageert op ziekteverwekkers door antistoffen te maken. 

Antistoffen zijn eiwitten die een ziekteverwekker onschadelijk maken.

Specifiek

Verschillende ziekteverwekkers hebben verschillende antigenen. 

Eén type antistof kan zich maar aan één type antigeen hechten. 

(ze werken specifiek)

Je lichaam moet dus veel verschillende antistoffen kunnen maken. Het bloed vervoert de antistoffen door je lichaam.

Immuniteit

Immuun:

• Na een infectie blijft de antistof in bloed aanwezig
  
• Je wordt niet ziek van de ziekteverwekker

Hoe kun je immuniteit opbouwen?

• Natuurlijke immuniteit
  
• Kunstmatige immuniteit

Natuurlijke immuniteit

• Op een natuurlijke manier
  
• Wanneer iemand ziek is geweest
  
• Lichaam maakt zelf antistoffen aan
  
• Levenslange immuniteit
  

- Bij eerste infectie: een beetje antistoffen
- Ziekteverwekkers zitten nu in geheugen van witte             bloedcellen
- Bij tweede infectie: sneller antistoffen + meer antistoffen

   Kunstmatige immuniteit

• Op een kunstmatige manier
  
• Door inenting / vaccinatie
  
• Spuit met dode of verzwakte ziekteverwekkers (dit heet een vaccin)
  
• Witte bloedcellen gaan nu antistoffen maken
  
• Wanneer later de echte ziekteverwekkers binnendringen, heeft iemand al voldoende antistoffen
  

Voorbeeld: 

• Griepprik (voor mensen met zwak immuunsysteem zoals ouderen en jonge kinderen)
  
• Coronavaccinatie

Vaccinatieschema Rijksvaccinatieprogramma

Allergische reactie

• allergische reactie op vaccinatie
• overgevoeligheid voor bepaalde stoffen
• allergische reactie: rode plek, huiduitslag, branderig gevoel, jeuk of ontsteking
• allergische reactie kunnen verergeren: slijmvliezen opzwellen, dikke lippen, vlekken op de huid, benauwd--> bloedvaten verwijden, daling bloeddruk: EPIPEN (adrenaline)