11.4 Vetten verteren en verwerken 5V 2324

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

11.4 Vetten verteren en verwerken

Leerdoel 11.4

• Je beschrijft de vertering van vetten.
  
• Je beschrijft de rol van gal in de vertering van vetten.
• Je beschrijft de bouw van de lever en de aan- en afvoer van stoffen.

succescriteria

• je kunt de definitie van de volgende begrippen uitleggen: DNA, microbioom, soortensamenstelling, lipase, gal, hydrofoob, apolair, monoglyceriden, diglyceriden, triglyceriden, polaire, galblaas, micellen, emulsie, bilirubine
• je kunt de de leerdoelen aan een ander uitleggen
• je kunt de (examen)vragen over dit onderwerp goed (bijna foutloos) maken
• je weet welke binas-tabellen bij het onderwerp horen en informatie uit deze tabellen halen en gebruiken

Vetvertering

Eigenschappen van vetten:

• Hydrofiele glycerol ruggengraad
• Hydrofobe vetzuurstaarten

• Apolair: dus de lading is gelijkmatig verdeeld

Glycerol - Vetzuurstaarten

Gal

Gal (galzure zouten) zorgt er voor:

• dat de micellen veel kleiner worden
• je krijgt een emulsie.

NB: Emulgeren is niet verteren!!!

Gal

• Wordt gemaakt in de lever (van cholesterol).
• opgeslagen in de galblaas.
• Afgegeven in de 12-vingerigedarm.
• Bevat galzure zouten/galzouten

vanuit de lever

Galproductie 

Galzure zouten:

• worden voor 90% geresorbeerd in de darm
• komen weer via de poortader in de lever terecht.

Gal

• Gal verhoogt osmotische waarde van de ontlasting
• hierdoor transport door de dikke darm makkelijker.

Gal - bilirubine

Er zit nog een stof in gal: bilirubine.

• Bilirubine wordt in de lever gemaakt bij het afbreken van hemoglobine uit rode bloedcellen.

• Bilirubine wordt door darmbacteriën in de dikke darm afgebroken tot een bruine kleurstof.

Bilirubine

• afbraakproduct van hemoglobine

• wordt in de darmen omgezet tot een bruine kleurstof

Vetvertering - enzym

Zie BINAS 82G

Lever - bouw

Leerdoel 11.4

• Je beschrijft de vertering van vetten.
  
• Je beschrijft de rol van gal in de vertering van vetten.
• Je beschrijft de bouw van de lever en de aan- en afvoer van stoffen.

Aan de slag

1. maak een Cornell samenvatting / begrippenlijst

2. bekijk de animaties op de volgende dia's

3. maken de opdrachten van bs 11.4 kies je leerroute

Controleer of je alle leerdoelen beheerst/ aan alle succescriteria voldoet. Zo niet: opnieuw door de stof/ opdrachten maken/ hulp vragen. 

www.bioplek.org

www.bioplek.org

biologiepagina.nl