Over taal blok 5 les 3

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

Doel van deze les

Aan het eind van de les kun/ weet je:

• Wat een dubbele ontkenning is
• wat een verhaspeling is
• wat overbodige woorden zijn
• wat herhalingen zijn

Dubbele ontkenning

Je gebruikt twee ontkennende woorden. Die heffen elkaar dus eigenlijk weer op.

1. Hij gebruikt nooit geen suiker
2. De schoolleiding wil voorkomen dat er geen introducees op het schoolfeest komen.

Mijn oma wil voorkomen dat ze geen griep krijgt

Ik ben nooit niet ziek

Het is verboden hier geen fietsen te plaatsen

Verhaspeling

Twee woorden of uitdrukkingen die qua betekenis op elkaar lijken zijn door elkaar gehaald.

Vb. Hij rookt als een ketting.

Hij rookt als een ketter of hij is een kettingroker

Hij steekt er met kop en schotels bovenuit

Deze doos weegt zwaar

Hij wil de fietser voorbij passeren

Ik heb leuke medeklasgenoten

Overbodige woorden

Je zegt twee keer hetzelfde, er is al een woord in de zin met dezelfde betekenis

Bovendien ontvang je ook een gratis telefoonhoesje.
Welke woorden hebben dezelfde betekenis

In de auto moet je verplicht autogordels dragen.
Welk woord is overbodig?

De directeur heeft een mondelinge toespraak gehouden. Welk woord is overbodig?

Herhaling

Je zegt twee keer hetzelfde met andere woorden

Wat is de herhaling?
Hij heeft zijn kamer keurig netjes opgeruimd

Wat is een dubbele ontkenning

1. twee woorden die hetzelfde betekenen
2. twee woorden die tegenovergesteld zijn
3. twee woorden die een ontkenning aangeven
4. twee woorden die hetzelfde klinken

Wat is een verhaspeling?

1. twee woorden die tegenovergesteld zijn.
2. twee woorden die hetzelfde betekenen.
3. twee woorden die door elkaar worden gehaald.
4. twee woorden die allebei een ontkenning aangeven.

Wat is een voorbeeld van een verhaspeling?

1. nakijken
2. opbellen
3. optelefoneren
4. autorijden

Nog een ander voorbeeld van een verhaspeling:

1. nakijken
2. nachecken
3. opschrijven
4. verzamelen

Als iemand onbedoeld woorden of uitdrukkingen door elkaar haalt, dan noem je dat een:

1. verhaspeling
2. herhaling
3. synoniem
4. overbodig woord

In welke zin zit een verhaspeling?

1. Deze doos weegt echt zwaar.
2. Deze doos is echt zwaar.
3. Deze doos weegt echt veel.

herhaling =

1. De woorden worden herhaald of hetzelfde woord wordt vaker gezegd, maar telkens net iets anders.
2. Er wordt een aantal dingen op een rij gezet of na elkaar opgenoemd.
3. Dingen worden tegenover elkaar gezet, waardoor de verschillen extra opvallen.
4. Iets wordt groter of erger gemaakt dan het in werkelijkheid is.

Wij hebben nooit geen probleem

1. contaminatie
2. herhaling
3. dubbele ontkenning

Wat is een voorbeeld van een verhaspeling?

1. nakijken
2. opbellen
3. optelefoneren
4. autorijden

Sommige kranten geven op hun website het nieuws gratis weg.

1. herhaling
2. overbodig woord
3. verhaspeling
4. dubbele ontkenning

Wij hebben nooit geen probleem

1. herhaling
2. overbodig woord
3. dubbele ontkenning
4. verhaspeling

Er is een laag witte sneeuw gevallen

1. herhaling
2. overbodig woord
3. verhaspeling
4. Dubbele ontkenning

De dokter ontkent iets met het misdrijf te maken te hebben.

1. Dubbele ontkenning
2. Geen fout
3. verhaspeling

Meike wilde never nooit vlees meer eten en zwoer haar hele leven vegetariër te blijven.

1. herhaling
2. overbodig woord
3. verhaspeling
4. Dubbele ontkenning

Zelf aan de slag

Over taal blok 5

5.3 Taalfouten opdracht 17 t/m 22