2.2 DNA en specialisatie van cellen deel 2

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Vandaag

• Vragen?
  https://docs.google.com/document/d/1SJGlDglU8FNEl9bgcwWQZSgnKjW4JCmttZKbR8N3wpA/edit?usp=sharing
• Herhaling 2.1 en 2.2
• Uitleg leerdoel 11 - 12

• Zelf aan de slag
• Les 2: Oefenen voor de toets!

Zet de processen in de juiste volgorde

Afgifte de cel uit

vorming van eiwit

aflezen van DNA-informatie

transport door ER

transport door kernmembraan

Noem 3 verschillen tussen de bouw van DNA en RNA (binas 71C)

Voor welk eiwit codeert dit stukje DNA (niet-coderende streng)?
TACAAGCCAATC

1. Met - Phe - Arg
2. Met - Phe - Gly
3. Met - Leu - Arg
4. Met - Leu - Gly

Leerdoel en begrippen

11. Ik kan verschillende functies van eiwitten benoemen 

• Bouwstof (celmembraan, spieren)
• Antistof (afweersysteem) 
• Enzym (versnelt reacties; vertering, verbranding)
• Transportmiddel (celskelet, hemoglobine) 
• Hormoon (thyroxine, adrenaline)

Specialisatie van cellen

Genen worden aan/uit gezet, zodat wel/geen eiwitten worden gemaakt

Leerdoel en begrippen

12. Ik kan beredeneren wat het gevolg is van een mutatie in het DNA

Mutatie, puntmutatie

https://www.bioplek.org/animaties/moleculaire_genetica/mutatiesx.html

Huiswerk

1. Lezen boek: 2.2 (t/m 54)
2. Biologiepagina extra uitleg + oefening
   
3. Begrippenlijst aanvullen 
4. Opdrachten: zie planner!
   
5. Nakijken en verbeteren: uitwerkingen zie magister
6. Vragen? 

https://docs.google.com/document/d/1SJGlDglU8FNEl9bgcwWQZSgnKjW4JCmttZKbR8N3wpA/edit?usp=sharing

Oefening toets

• Leerstof: 2.1, 2.5, 3.1 (86) en 3.3
• OB/IT vragen (3xOB, 2xIT)
• Maken, nakijken en verbeteren

1. OB - begripskennis/stampwerk

Geef van elk organisatieniveau een voorbeeld uit de volgende tekst

Molecuul, organel, weefsel, orgaan, populatie

Lees de tekst goed door: Producten met veel cholesterol verhogen de kans op hart- en vaatziekten. Aan de binnenkant van een bloedvat ontstaat een vetachtige ophoping, die de wand minder elastisch maakt en de bloedstroom belemmert. Als dit gebeurt bij de wand van een kransslagader, kan een gedeelte van het hartspierweefsel gebrek aan zuurstof en voedingstoffen krijgen. Hierdoor vindt in de mitochondriën geen verbranding meer plaats en sterft een deel van de hartspier af (hartinfarct). Niet iedereen is even gevoelig voor het ophopen van cholesterol. In sommige families komen hartinfarcten vaker voor dan gemiddeld.

2. OB - begripskennis/stampwerk

• Bekijk de dierlijke cel, binas 71C
  
  
• Beschrijf van 6 celorganellen de functie zo duidelijk mogelijk op
  
  
• Schrijf ook de organellen op waarvan je (nog) niet weet wat de functie is. 
  

3. OB - begripskennis/stampwerk

Men legt enkele cellen uit een normale aardappel in gedestilleerd water. 

Wat gebeurt er met de osmotische waarde van de cellen? 

En met de turgor?

4. IT - Doe iets met de kennis die je hebt

Het oogdiertje is protist, een eencellig eukaryoot organisme unieke kenmerken.

Geef aan om welke reden het organisme geen plant, dier, schimmel of bacterie is.

5. IT - Doe iets met de kennis die je hebt

Amoeben zijn eencellige diertjes die onder andere in slootwater leven. Bij deze diertjes komen 'kloppende vacuolen' voor. Hiermee wordt overtollig water naar buiten gepompt. Er wordt een experiment uitgevoerd waarbij een aantal uit slootwater afkomstige amoeben in zeewater worden gelegd en een aantal in gedestilleerd water.

A Eén van beide groepen amoeben verliest door osmose water. Welke groep is dat? B Bij welke groep amoeben zullen kloppende vacuolen aanwezig zijn die met hoge frequentie samentrekken?

1. OB - begripskennis/stampwerk

Molecuul: cholesterol, vet, zuurstof, voedingsstof

Organel: mitochondrie

Weefsel: hartspierweefsel

Orgaan: bloedvat, hart, kransslagader

Populatie: familie, mensen

2. OB - begripskennis/stampwerk

3. OB - begripskennis/stampwerk

Gedestilleerd water heeft een lage concentratie, dus hypotoon. Water stroomt de aardappelcel in. 

Osmotische waarde: lager

Turgor: hoger

4. IT - Doe iets met de kennis die je hebt

Bladgroenkorrels

Grote centrale vacuole

Celkern

Celwand

Flagel/oogvlek

Mitochondrie/Golgisysteem/ER

5. IT - Doe iets met de kennis die je hebt

A De groep in zeewater (=hypertoon)

B De groep in gedestilleerd water (=hypotoon)

Oefening toets

• Punten tellen (10=voldoende)
• Analyseer welke stof je nog niet zo goed beheerst
  
• Maak een plan van aanpak: hoe denk je dit volgende week wel te kunnen?

Maak gebruik van biologiepagina bij het voorbereiden!