Talent 3V H2.1 Fictie

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Fictie

Inhoud van deze les

Doel: aan het eind van de les weten we wat de verschillende vertelstandpunten/perspectieven zijn en hoe open plekken ontstaan. 

Ik houd van boeken, films of series die spannend zijn.

😒🙁😐🙂😃

Wat is een definitie
van spanning?

Sommige verhalen hebben een ik-perspectief. Je volgt het verhaal door de ogen van één bepaald persoon. Vind je dat prettig?

0100

Uitleg nieuwe lesstof

Open plekken: informatie die (nog) verborgen is voor de lezer.

Ze zijn vaak bewust nog niet door de schrijver ingevuld. De lezer vult het verhaal met fantasie en leeservaring. Open plekken roepen vaak spanning op, waardoor je als lezer blijft doorlezen. 

Hoe roept een schrijver spanning op?

1. open plekken
2. werken met korte en lange spanningsbogen
3. cliffhanger
4. flashbacks en flashforwards
5. overschakelen op andere verhaallijn
6. spannende beschrijvingen van ruimtes en omstandigheden

Aan de slag!

Maak de opdrachten: 2 t/m 5

Uitleg literaire begrippen

document staat ook op Teams, Bestanden, Lesmateriaal

Vertelperspectief

• Hoeveel vormen van vertelperspectief ken je?
• ....
  
• Vier
• En hoe omschrijf je 'vertelperspectief'? 
• gezichtspunt/perspectief: schrijver/regisseur bepaalt via wie jij de gebeurtenissen in het verhaal meekrijgt

Vier vormen:

1. ik-perspectief (ik-persoon vertelt het verhaal): Deze ik-figuur vertelt het verhaal aan jou. Zelf is hij of zij dan het hoofdpersonage. 


2.  Welk voorbeeld?
3. ik-perspectief is niet per se betrouwbaar.

Vier vormen:

1. ik-perspectief
2. personaal perspectief (hij/zij-persoon vertelt het verhaal)
3. meervoudig personaal perspectief (verschillende hij/zij-personen).
4. *alwetend perspectief: verteller weet méér dan personages en 'hangt boven het verhaal': maakt er zelf geen deel van uit. Kan ook commentaar geven op de personages
5. Let op: personage/verteller is NIET de schrijver! 

Perspectief

• kan onbetrouwbaar zijn, omdat je als lezer een onvolledig, onjuist of vertekend beeld kan krijgen. Bijvoorbeeld als de verteller hallucineert of duidelijk liegt. 
• het perspectief kan wisselen binnen een verhaal - vaak is er dan een witregel of nieuw hoofdstuk.

=> welk 

perspectief? 

Uit: Ventoux, Bert Wagendorp

=> welk 

perspectief? 

Uit: Dorsvloer vol confetti, Franca Treur

Welke vragen heb je nog? 

Wat gaan we deze les nog meer doen?

23-01-24

• Fictie
• Je leert de plaats van handeling en ruimte in een verhaal herkennen en beschrijven.
• Je leest fragmenten uit het boek Dit is hoe het ging van Astrid Boonstoppel en maakt daarbij opdrachten.

In welk land bevindt zich deze plek volgens jou?

Waaraan kun je dat zien?

Plaats van handeling: de aardrijkskundige aanduiding van de locatie.

In dit geval de Sahara, de woestijn in Egypte.

We gaan even inzoomen: wat zie je hier?

Kun je deze ruimte beschrijven?

Ruimte: de aankleding van de locatie. Hoe zien de huizen, kamers, tenten, de bergen, het landschap, het weer er precies uit?

Keuzes van de schrijver sluiten aan bij de gebeurtenissen in het verhaal.

Leerdoel

Je leert welke factoren een rol spelen bij het beoordelen van fictie als literatuur of lectuur.

Literatuur vs. lectuur

• Kwaliteitseis: tot de literatuur behoren alleen de 'goede' verhalen en gedichten
• diepgang <-> voorspelbaar
• ontwikkeling van personages <-> rolpatronen (types)
• maatschappijkritisch <-> volgens de heersende moraal
• origineel taalgebruik <-> eenvoudig taalgebruik
• open einde <-> happy end
• lezer laten nadenken <-> schrijven wat de lezer wil horen

het literaire veld

Wie bepalen of een roman literatuur of lectuur is?

de uitgever

de recensenten

presentatoren van tv-programma's

Literaire canon

= een lijst van boeken die als klassiek en cultureel belangrijk wordt gezien

(blijven belangrijk, omdat ze door vele generaties worden gelezen of ze hebben invloed gehad op andere schrijvers)

Er staan 125 titels op deze lijst. 

https:

Literaire begrippen (p.9)

Na deze les weet je wat de volgende begrippen betekenen:

Chronologie

Tijdsperspectief

Open-gesloten einde

Onderwerp-thema

En... je weet het verschil tussen literatuur en lectuur