BS 1

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Thema 5 Erfelijkheid en evolutie

BS 5.1 Genotype en Fenotype

Waar gaat deze bassistof over?

• Erfelijke informatie
  
• Genotype
  
• Fenotype

Leerdoelen

• Je kunt benoemen dat alle cellen van je lichaam dezelfde erfelijke informatie bevatten.
  
• Je kunt omschrijven wat het genotype en het fenotype zijn.

                  Woordenlijst

• lichaamscellen
• chromosomen
• DNA
• celdeling
• dochtercel
• gen
• genotype
• Fenotype
• 
  

Inleiding 

Je lichaam is opgebouwd uit cellen. Alle cellen hebben een celkern met daarin de informatie voor je erfelijke eigenschappen. Die informatie heb je gekregen van je ouders.

Waar denk je aan bij het woord DNA?

Lijk je meer op je vader of moeder?

Genotype

Fenotype

Fenotype 

Het uiterlijk (de zichtbare eigenschappen) van een organisme

Je fenotype bestaat uit duizenden eigenschappen.

Fenotype = Genotype + milieu

Hoe wordt jou fenotype  bepaald?

Waar zit het DNA bij ons denk je?

DNA

Alle informatie voor je erfelijke eigenschappen ligt in het DNA in de celkernen.

Chromosomen bestaan voor een groot deel uit de stof DNA

Genotype 

Alle informatie voor de erfelijke eigenschappen van een organisme.

Nieuw genotype ontstaan

Genotype en fenotype

Genotype

Fenotype

Genotype

Fenotype

Chromosomen

• Opgerold DNA
• Komen voor in chromosomenparen 23
• Mensen hebben 46 chromosomen

Chromosomenparen

Gen

• Deel van een chromosoom wat de informatie van één eigenschap bepaald
• Bijvoorbeeld: oogkleur
• Hoeveel chromosomenparen heeft een mens?
  

Hebben deze mensen hetzelfde genotype en fenotype?

1. Zelfde genotype / zelfde fenotype
2. Zelfde genotype / verschillend fenotype
3. Verschillend genotype / zelfde fenotype
4. Verschillend genotype / Verschillend fenotype

Verandert je genotype als je ouder wordt? En je fenotype?

1. Genotype wel / fenotype wel
2. Genotype wel / fenotype niet
3. Genotype niet / fenotype wel
4. Genotype niet / fenotype niet

Wat verandert hier bij deze persoon?

1. Fenotype
2. Genotype
3. Fenotype en Genotype
4. Fenotype en Genotype blijven gelijk

Bij een een-eiige tweeling is het...

1. ... genotype en fenotype hetzelfde
2. ... genotype hetzelfde, fenotype verschillend
3. ... genotype en fenotype verschillend
4. ... fenotype hetzelfde, genotype verschillend

Hiernaast zie je de metamorfose van een vlinder. Verandert tijdens deze metamorfose het genotype van dit organisme? En het fenotype?

1. Genotype wel Fenotype wel
2. Genotype niet Fenotype wel
3. Genotype niet Fenotype niet
4. Genotype wel Fenotype niet

Mathilde laat een permanent (krulhaar) zetten bij de kapper. Verandert hierdoor haar genotype en haar fenotype?

1. Genotype verandert wel fenotype verandert niet
2. genotype niet fenotype wel.
3. genotype en fenotype veranderen niet
4. genotype en fenotype veranderen wel

Wat is hier veranderd?

1. Alleen het fenotype
2. Fenotype en genotype
3. Alleen genotype

Uiterlijke kenmerken heet het:

1. fenotype
2. genotype
3. kan fenotype en genotype zijn
4. je erfelijke eigenschappen

Welke uitspraak over genotype en fenotype klopt het best?

1. Het fenotype komt voort uit het genotype.
2. Het genotype komt voort uit het fenotype.
3. Het fenotype komt voort uit het genotype en milieuinvloeden.

Is een litteken
een erfelijke eigenschap?

1. Ja
2. Nee

Huiswerk

• Lezen bs 5.1
• Maken woordenlijst bs 5.1
• Maken opdrachten bs 5.1 digitaal