4.1: Ontleding en verbranding

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

H4: Nieuwe stoffen maken

4.1: Stoffen veranderen

Stoffen veranderen

Deze les:

- Stoffen verhitten

- Ontledingsreacties

- Verbrandingsreacties

Wat weet je nog van de vorige les? De demonstratieproeven!

Stoffen verhitten

Wanneer wij stoffen verhitten, kunnen er verschillende dingen gebeuren:

- Van fase veranderen (smelten en koken)

- Verbranden (benzine, kaars)

- Ontleden (Waterstof en zuurstof maken van water)

Dit kunnen wij weergeven in een reactie schema

Reactieschema's

Een reactieschema stel je op bij een chemische reactie.

Links voor de pijl schrijf je de beginstoffen, rechts van de pijl schrijf je de reactieproducten:

Beginstoffen -> reactieproducten

Of globaal:

A (s) + B (l) -> C (l) + D (g)

Dit kunnen wij noteren voor ontleding en verbrandingsreacties.

Ontledingsreactie

Bij een ontledingsreactie is er maar 1 stof die ontleed.

Een ontledingsreactie treedt op wanneer deze stof verwarmd wordt zonder de aanwezigheid van zuurstof. Deze stof moet je blijven verwarmen.

Het reactieschema ziet er dan als volgt uit:

één beginstof -> twee of meer reactieproducten,

Organische stoffen ontleden

Bij het ontleden van organische stoffen ontstaan er altijd water, koolstof en witte rook. Elke stof die deze reactieproducten heeft is dus een organische stof.

Organische stoffen zijn stoffen zoals brood, suiker, takken, kolen, papier, benzine en veel meer. 

Het reactieschema is dan:

Brood (s) -> koolstof (s) + water (l) + witte rook (g)

Verbrandingsreactie

Ontledingen gebeuren zonder zuurstof, maar verbrandingsreacties treden op met zuurstof.

Voor een verbrandingsreactie heb je minimaal twee stoffen nodig: Je brandstof en zuurstof.

Verbranding kan nooit optreden optreden zonder zuurstof: Dan is er sprake van ontleding!

Verbrandingsreacties

Bij verbrandingsreacties heb je altijd sprake van twee beginproducten: Je brandstof en zuurstof.

Na de pijl is er altijd sprake van koolstofdioxide en water. 

Hoe noteren we dan de verbranding van bijvoorbeeld hout?

Voorbeelden verbrandingsreactie

Bij de verbranding van hout hoort de volgende reactieschema:

Hout (s) + zuurstof (g) -> koolstofdioxide (g) + water (l) + as (s)

Bij de verbranding van aardgas hoort de volgende reactieschema:

Aardgas (g) + zuurstof (g) -> koolstofdioxide (g) + water (l) 

Aan de slag:

Pak je werkboek (deel B)

Maak uit par. 4.1 op blz. 7 t/m 9

vragen: 6 t/m 14

Huiswerk

Neem par. 4.2 goed door en maak de vragen 17 en 18 op blz. 10.

Wat is nodig voor een verbranding?

1. Brandstof, water, vuur
2. Warmte, brandstof, zuurstof
3. Zuurstof, Stikstof en waterstof
4. Warmte, lucht en zuurstof

Verbranding is een reactie met:

1. Zuurstof
2. Stikstof
3. Koolstofdioxide
4. Vuur

In het reactieschema van een verbranding staat..

1. altijd zuurstof voor de pijl
2. altijd zuurstof na de pijl
3. nooit zuurstof
4. maar één beginstof

Wat is het reactieschema bij een verbranding van aardgas?

1. aardgas (s)+ zuurstof (g) --> water (l) + koolstofdioxide (g)
2. aardgas (g) --> water (g) + koolstofdioxide (g)
3. aardgas (g)+ zuurstof (g) --> water (l) + koolstofdioxide (l)
4. aardgas (g)+ zuurstof (g) --> water (g) + koolstofdioxide (g)