6.5 Opslag en afbraak in de lever

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Vandaag

-Terugblik 6.4 en huiswerk bespreken

-Uitleg en maken 6.5

(volgende les vervolg)

De vorige les

1. Hoe heet het samentrekken van darmspieren?
   
   
2. Wat zorgt voor oppervlakte vergroting van de dunne darm?
   
   
3. Wat is resorptie?

De vorige les

1. Hoe heet het samentrekken van darmspieren?
   darmperistaltiek
2. Wat zorgt voor oppervlakte vergroting van de dunne darm?
   de darmplooien, darmvlokken en microvilli
3. Wat is resorptie?

       De opname van voedingsstoffen in de darm

Huiswerk was:

Maken 6.4 opdr. 67 t/m 72, 74, 75, 76

Nakijken en verbeteren

Bespreken 76 (en meer?)

Leerdoelen 6.5

• Je beschrijft de bouw van de lever en de aan- en afvoer van stoffen.
• Je beschrijft de invloed van de lever op de hoeveelheid   voedingsstoffen in het lichaam.
• Je beschrijft de herkomst, transport en opslag van gal.
• Je beschrijft de afbraak van gifstoffen door de lever.

De lever

• Groot, donkerbruin orgaan => sterke doorbloeding
• Twee aanvoerende bloedvaten: leverslagader (20%) & poortader (80%)
• Poortader: opgenomen voedingsstoffen uit de darmen

Poortwachter

De lever werkt als poortwachter van je lichaam en zorgt ervoor dat schadelijke stoffen uit je voedsel in rondes afgebroken worden.

Bouw van de lever

• Levercellen in groepjes: leverlobjes.
• Elk leverlobje heeft aftakking van beide bloedvaten.
  
  
• Glucose, vetten en eiwitten, aminozuren en ureum vanuit de lever naar de leverader.

Verwerking van koolhydraten

Regeling van de glucose concentratie van het bloed:

• Hoge concentratie glucose => insuline => opslag glycogeen
• Lage concentratie glucose => glucagon => glycogeen omzet in glucose

Verwerking van eiwitten

• Aanmaak bloedeiwitten (bloedstolling).
  
• Lever kan aminozuren ombouwen tot andere aminozuren
   => niet-essentiële aminozuren.
• Te veel aminozuren afgebroken => ureum (afgevoerd naar nieren)

Verwerking van vetachtige stoffen

• Fosfolipiden => bouwstof voor membranen.
• Cholesterol => bouwstof celmembraan en grondstof voor hormonen.  

Nu en huiswerk

Lees blz. 205

Maak bij 6.5 de opdrachten: 78, 79, 80, 83, 84

Vandaag

Afmaken 6.5

-terugblik

-lezen

-uitleg

-opdrachten maken

Welke bloedvaten gaan naar de lever?

A. Onderste holle ader en poortader

B. Leverader en poortader

C. Bovenste holle ader en leverader

D. Leverslagader en poortader

In welke richting stroomt bloed in poortader?

A. Nier > Lever

B. Lever > Nier

C. Darm > Lever

D Lever> Darm

Is de poortader zuurstofrijk of arm?

Wat is de functie van de lever met betrekking tot gal?

A. Gal verwijderen

B.  Gal maken

C.  Gal opslaan

D. Gal verteren

Nu

Lezen blz. 207

Uitgelezen? Maak bij 6.5 de opdrachten: 86 t/m 92

Afbraak rode bloedcellen

• Witte bloedcellen => afbraak rode bloedcellen => hemoglobine
  
• IJzer => opgeslagen voor nieuwe Hb moleculen
  
• Overig hemoglobine afgebroken => bilirubine

Bilirubine

Bilirubine wordt gemaakt door milt en lever bij het afbreken van oude rode bloedcellen. Hemoglobine wordt afgebroken, ijzer wordt bewaard de rest wordt bilirubine.

Je lever geeft dit samen met galzure zouten af als gal. 

Bilirubine is geel maar wordt door bacteriën in de darm omgezet naar een bruine stof. Dit zorgt voor de kleur van de ontlasting. 

Gal

• Levercellen maken gal
• Via buisjes gal afgevoerd => galblaas & 12-VD
  
  
• Gal: bilirubine + galzure zouten (emulgeren vet)
  

Verwerking van gifstoffen

• Gifstoffen afbreken:
• Medicijnen, alcohol en drugs.
  
  
• Afbraak geleidelijk, soms gaat het meerdere malen door de lever.

Leerdoelen 6.5

• Je beschrijft de bouw van de lever en de aan- en afvoer van stoffen.
• Je beschrijft de invloed van de lever op de hoeveelheid   voedingsstoffen in het lichaam.
• Je beschrijft de herkomst, transport en opslag van gal.
• Je beschrijft de afbraak van gifstoffen door de lever.

Nu en huiswerk

-Maak bij 6.5 de opdrachten: 86 t/m 92

-Kijk heel 6.5 na en schrijf op waar je nog vragen over hebt. 

Klaar? Maak de opdracht op biologiepagina.nl 

kies: havo 4 --> voeding & vertering --> oefenen --> Oefentoets §5 Lever

biologiepagina.nl