10.4 / 10.5 voortplanting bij planten

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

lesdoelen

20 de verschillende onderdelen van een bloem met zijn taak benoemen en herkennen in een afbeelding.

21 de termen bestuiving en bevruchting op de juiste manier gebruiken en uitleggen. Daarbij kan ik ook het

verschil tussen windbloemen en insectenbloemen benoemen, en herkennen in een afbeelding.

22 uitleggen wat er gebeurt na de bevruchting, hoe zaden worden verspreidt en hoe uit een zaadje een

nieuwe plant kan groeien (levenscyclus).

23 het verschil uitleggen tussen geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting.

24 verschillende voorbeelden geven van ongeslachtelijke voortplanting, en deze herkennen in een

afbeelding

25 uitleggen hoe je met behulp van stekken een plant kunt vermeerderen, daarnaast kan ik benoemen

wat het voordeel is van stekken.

26 stap voor stap uitleggen hoe veredeling van planten gaat.

27 aan de levenscyclus van een plant herkennen of de plant één, twee of meerdere jaren leeft.

Welke delen heeft een bloem?

Bloemen zijn de voorplanting van een plant.

(er ontstaan nieuwe planten)

1. Bloembodem: hierop zitten de andere delen van de bloem vast

2. Kelkbladeren: beschermen de bloem als ze nog in de knop zitten 

3. Nectarkliertjes: zitten onderin de bloem en maken zoete vloeistof (nectar)

4. Kroonbladeren: gekleurde bloemblaadjes

5. Stamper: zit middenin de bloem (voortplanting)

6. Meeldraden: rondom de stamper (voortplanting)

stuifmeelkorrel

1

eicel

4

vruchtbeginsel

5

zaadbeginsel

6

Insectenbloem

Windbloem

bevruchting

Een stuifmeelkorrel komt op de stempel: bestuiving

Er vorm een stuifmeelbuis deze gaat naar een zaadbeginsel met een eicel en bevrucht de eicel.

De bevruchte eicel in het zaadbeginsel vormt een zaadje.

Het vruchtbeginsel vormt de vrucht.

Verspreiding van zaden

Zaden kunnen zich verspreiden door:

- Door de plant zelf

- Door de wind

- Door dieren

De levenscyclus van een bruine boon omschrijven. 

De ontwikkeling van een plant: 

• zaad ontkiemt
• plant groeit uit en krijgt bloemen
• Uit de bloemen ontstaan vruchten en zaden
• de zaden worden verspreid en de cyclus begint opnieuw  

1

Een bruine boon is een zaad

2

Het zaadje neemt water op via het poortje. Het zaadje zwelt op en de zaadhuid breekt open.

3

Het worteltje komt naar buiten.

4

Het worteltje groeit de bodem in en de zaadlobben komen boven de grond.

5

Het kiemplantje groeit en gebruikt hierbij voedingsstoffen uit de zaadlobben.

6

Het kiemplantje wordt groter en krijgt meer bladeren.

7

Er is een volwassen tomatenplant ontstaan.

8

Aan de bonenplant ontstaan bloemen. Uit de bloemen ontstaan peulvruchten, met zaden. 

9

De bonen uit de peulvrucht zijn de zaden.

Ongeslachtelijke voortplanting

1. stekken ( kunstmatig)

2. uitloper

3. klisters ( bollen)

4. ogen ( knol)

5. wortelstok

Veredelen

• Kwekers ontwikkelen steeds nieuwe plantenrassen, dit heet veredelen.

• In de afbeelding hiernaast zie je de verschillende stappen van veredelen.