H5 - T6: BS1 bescherming

BS1: Bescherming
BS2-a: Aspecifieke afweer
H5
Thema 6
Afweer
1 / 46
next
Slide 1: Slide
BiologieMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5,6

This lesson contains 46 slides, with interactive quizzes and text slides.

time-iconLesson duration is: 60 min

Items in this lesson

BS1: Bescherming
BS2-a: Aspecifieke afweer
H5
Thema 6
Afweer

Slide 1 - Slide

vandaag 
start thema 6 Afweer, wat weet je al?
  • leerdoelen
  • Lezen: 
  • uitleg bs 1 bescherming 
  • afsluiten 

Slide 2 - Slide

Nabespreken SE 

Slide 3 - Slide

Wat weten jullie nog (en hoeft dus niet uitgelegd te worden)?  

Slide 4 - Slide

Welke groepen van ziekteverwekkers ken jij al?

Slide 5 - Mind map

Dit is een..... ?
A
virus
B
bacterie
C
schimmel
D
parasiet

Slide 6 - Quiz

Dit is een..... ?
A
virus
B
bacterie
C
schimmel
D
parasiet

Slide 7 - Quiz

Dit is een..... ?
A
virus
B
bacterie
C
schimmel
D
parasiet

Slide 8 - Quiz

Welk van de volgende ziekteverwekkers is het kleinst?
A
virus
B
bacterie
C
schimmel
D
parasiet

Slide 9 - Quiz

Algemene afweer
Specifieke afweer
Huid
Koorts
WB type 1 (vreetcellen)
Antistoffen
slijmvlies
WB type 2
Geheugencellen
maagzuur

Slide 10 - Drag question

Sleep de voorbeelden naar de juiste categorie.
chemische afweer
mechanische afweer
Maagzuur doodt ziekteverwekkers door de lage pH
In traanvocht zitten bacteriedodende stoffen
De cellen van een slijmvlies zitten heel dicht tegen elkaar aan
op de huid zijn veel goede bacteriën die ziektekiemen wegconcurreren
op slijm blijven microorganismen plakken die worden weggevoerd
planten trekken predatoren aan met lokstofjes

Slide 11 - Drag question

Vandaag 
Leerdoelen 
Lezen: basisstof 1 Bescherming blz 108 t/m 111
Uitleg bs 1   
Maken: opdrachten 1 t/m 4 

Slide 12 - Slide

Leerdoelen
  • Je weet welke groepen ziekteverwekkers er zijn
  • Je begrijpt dat het afweersysteem te verdelen is in aangeboren en verworven afweer
  • je kan het afweersysteem indelen in drie verdedigingslinies 
  • Je kunt beschrijven hoe de eerste twee verdedigingslinies in staat is om ziekteverwekkers aan te vallen
  • Je kunt de werking en functie van de huid bij de afweer van de mens beschrijven 
  • Je kunt omschrijven onder welke omstandigheden het afweersysteem optimaal functioneert.
  • Je kan verschillende voorbeelden geven van afweer bij planten 

Slide 13 - Slide

Lezen (5 min)
bladzijde 108 t/m 111
timer
5:00

Slide 14 - Slide

  • Cholera
  • Tuberculose
  • Hersenvliesontsteking
  • (Buik)tyfus
  • Oorontstekingen
  • Blaasontstekingen
  • Voedselvergiftigingen
  • Rode hond
  • Mazelen
  • Polio(myelitis)
  • HIV
  • Hepatitis
  • COVID-19
  • Griep (influenza)
  • Verkoudheid
  • Buikgriep
  • Zwemmerseczeem
  • Kalknagel
  • Ringworm
  • Candiasis
  • Malaria
  • Toxoplasmose
  • Worminfecties
  • Bilharzia
  • Schistosomiasis

Slide 15 - Slide

Van groot naar klein

  1. Eukaryote cel(parasiet; schimmel)
  2. Prokaryote cel (bacteriën)
  3. Virussen

Slide 16 - Slide

Kenmerken virus

Bouw
- Nucleïnezuur (enkel/dubbelstrengs DNA/RNA)
- capside (eiwitmantel om nucleinezuur)
- envelop (lipiden en spikes)
- spikes (oppervlakte-eiwitten)

Levenscyclus
- kan NIET zelfstandig voortplanten
- heeft gastheercel nodig
- genen op nucleinezuren worden getranslateerd en getranscribeerd
- in elkaar zetten van nieuwe virusdeeltjes

Slide 17 - Slide

Sleep de gebeurtenis naar de juiste plek in de afbeelding
1
2
3
4
5
Het virus dringt de gastheercel binnen
Nucleinezuur wordt vermenigvuldigd
Ribosomen bouwen nieuwe capsiden
Nieuwe virusdeeltjes worden in elkaar gezet
Nieuwe virusdeeltjes komen vrij

Slide 18 - Drag question

Leg uit, met behulp een voorbeeld uit de afbeelding, dat virussen afhankelijk zijn van gastheercellen van de gastheercel voor hun voortplanting.

Slide 19 - Open question

Een gastheercel die besmet raakt met een virus zal uiteindelijk?
A
het virus vermenigvuldigen totdat het virus de cel weer verlaat
B
het virus vermenigvuldigen net zolang totdat de cel openbarst
C
het virus aanvallen en vernietigen

Slide 20 - Quiz

INTERNE MILIEU

Dat bereik je pas NADAT je minstens 1 celmembraan hebt gepasseerd.

Het intern milieu wordt OVERAL in je lichaam gescheiden van het extern milieu dmv een BARRIERE.

Slide 21 - Slide

Welk van de volgende onderdelen worden NIET als onderdeel gezien van het intern milieu?
A
cellen en weefselvloeistof
B
bloed
C
lymfe
D
holten van verterings-, ademhalings-, voortplantings- en uitscheidingsorganen

Slide 22 - Quiz

FORT HET LICHAAM

Ziekteverwekkers vallen continu het lichaam aan.

Ons afweersysteem verdedigt ons tegen hen door middel van 3 defensielinies
Linie 1: barrières

Doel: ziekteverwekkers buiten houden

vergelijkbaar met slotgrachten, muren, anti-tank barrières, etc.

Slide 23 - Slide

De barrières van het lichaam
Op welke wijze worden ziekteverwekkers buiten gehouden?

Sleep de barrière naar de bijbehorende afbeelding
speeksel
maagzuur
slijm
slijmvliezen
huid
traanvocht

Slide 24 - Drag question

Leg uit hoe maagzuur bijdraagt aan de barrièrefunctie van je lichaam?

Slide 25 - Open question

Maak gebruik van BINAS
Leg uit hoe traanvocht bijdraagt aan de barrièrefunctie van het lichaam.

Slide 26 - Open question

De barrières houden meer dan 99,99% van de ziekteverwekkers buiten.

Soms is dat niet genoeg!

Er is zijn meer defensielinies nodig
Linie 2: aangeboren afweer

Doel: lichaamsvreemde stoffen in intern milieu aselectief aanvallen en opruimen

vergelijkbaar met afweergeschut, bunkers, infanteristen, mijnenvelden

Slide 27 - Slide

Welke onderdelen/organen behoren, naast de barrières tot het (interne) afweersysteem?
A
rode bloedcellen
B
witte bloedcellen
C
witte bloedcellen, lymfe en lymfeknopen
D
witte bloedcellen, lymfe en lymfeknopen, thymus, milt en beenmerg

Slide 28 - Quiz

Bescherming bij planten
Mechanische afweer -->  stekels

Chemische afweer --> giftige of 
vies smakende stoffen

celwand biedt bescherming 




Slide 29 - Slide

Mechanische afweer bij planten. 
Welke herken je?

Slide 30 - Slide

chemische afweer planten 

Slide 31 - Slide

Witte bloedcellen - Leukocyten

soldaten van het lichaam
geproduceerd in het (rode) beenmerg
B-lymfocyten
T-lymfocyten

3e defensieline
zeer gespecialiseerd en specifiek
granulocyten
macrofagen

2e defensieline
aspecifiek en algemeen

Slide 32 - Slide

Lesdoelen gehaald? 
  • Je weet welke groepen ziekteverwekkers er zijn
  • Je begrijpt dat het afweersysteem te verdelen is in aangeboren en verworven afweer
  • je kan het afweersysteem indelen in drie verdedigingslinies
  • Je kunt beschrijven hoe de eerste twee verdedigingslinies in staat is om ziekteverwekkers aan te vallen
  • Je kunt de werking en functie van de huid bij de afweer van de mens beschrijven
  • Je kunt omschrijven onder welke omstandigheden het afweersysteem optimaal functioneert.
  • Je kan verschillende voorbeelden geven van afweer bij planten 

Slide 33 - Slide

Waar ligt de thymus?
A
in de borstholte
B
in de buikholte
C
in de linker bovenarm
D
in de rechter lies

Slide 34 - Quiz

Een besmetting is hetzelfde als een infectie.
A
juist
B
onjuist

Slide 35 - Quiz

HELP, een infectie!

Infectie = besmetting met een ziekteverwekker die zich vervolgens gaat vermenigvuldigen.

Slide 36 - Slide

Hoe wordt het proces genoemd waarbij granulocyten en macrofagen ziekteverwekkers in het weefsel naar binnen halen?
A
diffusie
B
osmose
C
fagocytose
D
exocytose

Slide 37 - Quiz

Een infectie is hetzelfde als een ontsteking
A
juist
B
onjuist

Slide 38 - Quiz

Slide 39 - Slide

Sleep de ontstekingskenmerken naar de juiste oorzaak ervan.
Door vrijkomende signaalstoffen (cytokinen) stroomt er meer bloed naar de plaast van infectie
Door de toenemende druk van het weefselvloeistof worden zenuweinden gestimuleerd
Door vrijkomende signaalstoffen (cytokinen) verwijden de bloedvaten in het weefsel
Door de toegenomen bloedstroom, stroomt er meer weefselvloeistof tussen de cellen
Roodheid
Zwelling
Pijn
Warmte

Slide 40 - Drag question

Afweer bij planten komt ook voor. Zij hebben geen afweersysteem maar ze gebruiken andere methoden.
In de afbeelding zie je een voorbeeld hoe planten parasieten (vraat) tegengaan.
In de afbeelding is sprake van een voorbeeld van .....
A
chemische afweer
B
mechanische afweer

Slide 41 - Quiz

De tweede linie bestaat uit fagocyten: granulocyten en macrofagen. Je beschikt vanaf funtionele fagocyten vanaf (voor) je geboorte. Daarom wordt de tweede linie ook wel de AANGEBOREN afweer genoemd.
Een andere naam die aan deze linie wordt gegeven is de ASPECIFIEKE afweer.
Welke eigenschap van fagocyten maakt ze ASPECIFIEK?
A
zowel granulocyten als fagocyten kunnen fagocyteren
B
fagocyten maken geen onderscheid in ziektekiemen. Ze fagocyteren alles wat ze tegen komen.
C
Iedereen heeft fagocyten

Slide 42 - Quiz

Leerdoelen gehaald? 
  1. Je weet welke groepen ziekteverwekkers er zijn
  2. Je begrijpt dat het afweersysteem te verdelen is in aangeboren en verworven afweer
  3. Je kunt omschrijven onder welke omstandigheden het afweersysteem optimaal functioneert.
  4. Je kunt beschrijven dat de afweer uit drie verdedigingslinies bestaat
  5. Je kunt beschrijven hoe de eerste twee verdedigingslinies in staat is om ziekteverwekkers aan te vallen

Slide 43 - Slide

En heb jij de leerdoelen gehaald?
😒🙁😐🙂😃

Slide 44 - Poll

Huiswerk
Je maakt in BVJ online de opgaven 1 t/m 3 en 5 t/m 7 (van thema 6)

Slide 45 - Slide

Lymfoïde organen - organen van het afweersysteem
Sleep de functies naar het juiste orgaan.
Rijping van T-lymfocyten
Aanmaak van witte bloedcellen
Screenen van lymfe op ziekteverwekkers
Screenen van bloed op ziekteverwekkers, rijping fagocyten

Slide 46 - Drag question