perfectum en imperfectum herhalen

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Imperfectum en Perfectum

In deze les...

1. Herhaling perfectum en imperfectum
2. Nieuw: esse en posse in het perfectum en imperfectum
3. Afsluiting

Imperfectum

• Het imperfectum lijkt op het praesens (tegenwoordige tijd)
• De uitgangen zijn gelijk aan de uitgangen van het praesens, op de 1e persoon ev na: dat is een -m (m, s, t, mus, tis, nt)
• Je herkent het imperfectum aan de -ba- tussen de stam en de uitgang: ama-ba-m
• Je vertaalt het imperfectum als een onvoltooid verleden tijd: ik hield van

Perfectum

• Het perfectum heeft een eigen stam: de stam lijkt vaak op de praesensstam + v of + u
• De uitgangen herken je meestal aan een -i: i, isti, it, imus, istis, erunt
• ama-v-i
• Je vertaalt het perfectum met een onvoltooid verleden tijd of een voltooid tegenwoordige tijd: ik hield van/ik heb gehouden van

2 vragen over het perfectum:

1. Wanneer wordt er een perfectum gebruikt in de tekst? 
2. Wanneer vertaal je het perfectum als een voltooid tegenwoordige tijd (zoals ‘heeft gezegd’ en ‘is geweest’) en wanneer als een onvoltooid tegenwoordige tijd (zoals ‘zei’ en ‘was’)?
   

tenuistis

amabamus

imperfectum

perfectum

audit

amabam

amavisti

audiebant

audivit

audiunt

praesens

esse (zijn)

sum

es

est

sumus

estis

sunt

posse (kunnen)

pos-sum

pot-es

pot-est

pos-sumus

pot-estis

pos-sunt

esse en posse als verleden tijd

• Net als in het Nederlands is de verleden tijd van esse onregelmatig
• Denk maar aan 'ik ben' tegenover 'ik was'
• De imperfectumstam van esse is era-
• Achter de stam komen de imperfectum-uitgangen
• Bijvoorbeeld: era-m (ik was)

esse (ik was)

era-m

era-s

era-t

era-mus

era-tis

era-nt

posse (ik kon)

pot-era-m

pot-era-s

pot-era-t

pot-era-mus

pot-era-tis

pot-era-nt

esse en posse als verleden tijd

• Ook het perfectum heeft een aparte stam voor esse en posse:
• fu- voor esse en potu- voor posse
• Daarachter komen gewoon de perfectumuitgangen:
• fu-i en potu-i

esse (ik was/ben geweest)

fu-i

fu-isti

fu-it

fu-imus

fu-istis

fu-erunt

posse (ik kon/heb gekund)

potu-i

potu-isti

potu-it

potu-imus

potu-istis

potu-erunt

esse praesens

esse imperfectum

esse perfectum

posse praesens

posse imperfectum

posse perfectum

fuisti

eramus

poteratis

est

fuerunt

possunt

poterat

potuerunt