Examentraining Criminaliteit BASIS

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 4

Examentraining

Je hebt het afgelopen jaar veel geleerd over criminaliteit.
Maar hoe kun je nou het beste vragen beantwoorden?

Weet je nog?

We beginnen met een aantal belangrijke zaken die we al weten

Daarna maken we samen een aantal examenvragen en geef ik jullie tips hoe je dit het beste kunt doen

Overtredingen en misdrijven

• Overtredingen: 

bijv. door rood licht of wildplassen 

(= meestal minder erg)

• Misdrijven: 

bijv. vernielingen, diefstal enz. 

(= veel erger)

Vuistregel

Valt er een slachtoffer?
ja = misdrijf
nee = overtreding

Misdrijven

• Je gaat naar de gevangenis (en dus niet in hechtenis)

• Straffen langer dan één jaar

• je krijgt een strafblad
  

• Ook poging en medeplichtigheid is strafbaar

Vormen van criminaliteit

Zware criminaliteit:
moord, inbraak, gewapende overvallen, verkoop harddrugs

Georganiseerde criminaliteit:
mensensmokkel, drugshandel

Veelvoorkomende criminaliteit:
vandalisme, vernielingen, diefstal, zakkenroller, graffiti

Criminaliteit is plaatsgebonden (niet overal gelden dezelfde regels)
Criminaliteit is tijdgebonden (vroeger was homoseksualiteit strafbaar!)

Taken van de politie

H

D
H
O
P
D

Taken van de politie

Handhaven openbare orde

Dienstverlening
Hulpverlening
Opsporing
Preventie

Individuele oorzaken

-  Gebrekkige opvoeding

- Gedrags- en psychische problemen

- Sterke groepsdruk

- Drugsgebruik/ alcoholgebruik (40%oiv alcohol)

- Persoonlijkheidskenmerken

meer informatie: klik hier (slide 16 tot 27)

maatschappelijke oorzaken

- slechte levensomstandigheden

- minder sociale controle in de buurt 

- gelegenheid maakt de dief   (gelegenheidsmotief)

- normvervaging

- gebrek maatschappelijke bindingen (familie , vrienden, werk)

- eens een dief, altijd een dief. (etikettering)

Officier van Justitie

• 
  

• Seponeren
• Schikken
• Vervolgen

Rechtbank

- Kantonrechter- lichte overtredingen

- Politierechter - maximaal 1 jaar gevangenisstraf

- meervoudige kamer = 3 rechters, zware misdrijven

Hoger beroep : zaak wordt opnieuw behandeld bij het gerechtshof

Hoge Raad: in cassatie, zorgt voor rechtsgelijkheid/zekerheid

7 stappen in een rechtszaak

1:  Opening                                                  5: Pleidooi
2: Tenlastelegging                                  6: Laatste woord verdachte
3: Verdachte ondervragen                  7: Vonnis
4: Requisitoir                                            

De rechter opent de zaak. Controleert de persoonsgegevens van de verdachte en wijst hem op zijn rechten

Een opsomming van het delict, tijd, plaats, wettelijke voorschrift, omstandigheden

De rechter mag vragen stellen aan de verdachte. Daarna mag ook de OvJ vragen stellen aan de verdachte.

Hierin somt de OvJ alle relevante bewezen feiten op en wordt afgesloten met een strafeis. Dit is het verzoek aan de rechter om de verdachte een bepaalde straf te geven.

De advocaat komt op voor de belangen van de verdachte. Hij probeert in het pleidooi de rechter te overtuigen van de onschuld van de verdachte

De verdachte heeft het laatste woord. Hier mag hij gebruik van maken om bijvoorbeeld excuses te maken of zijn onschuld nogmaals duidelijk te maken

De uitspraak van de rechter noemen we het vonnis. Dit kan bijvoorbeeld zijn 8 jaar tijdelijke vrijheidsstraf waarvan 5 jaar onvoorwaardelijk.

Er zijn twee soorten strafrechters. Voor de lichtere delicten is er de politierechter. Voor de zwaardere delicten de meervoudige kamer

Hoge Raad

Nog steeds niet eens? Dan rest alleen nog in cassatie gaan bij de Hoge Raad. De rechter kijkt hier alleen of de lagere rechters de rechtsregels goed hebben toegepast en of de motivatie van het vonnis voldoende is geweest

Gerechtshof

Als een van de twee partijen het niet eens is met het vonnis van de rechter kan er in hoger beroep gegaan worden bij 1 van de 4 gerechtshoven

Rechtbank

In eerste aanleg komt de zaak bij 1 van de 11 rechtbanken in Nederland

Straffen voor meerderjarigen

* Hoofdstraffen

* Bijkomende straffen

* Maatregelen

Rechten van de verdachte

1. Recht om te weten waarvan je verdacht wordt.

2. Advocaat

3. Recht op zwijgen

4. Beperkte tijd vasthouden

5. Eerlijk proces > onpartijdige, onafhankelijke rechter

6. Hoger beroep

Beleidsterreinen

1.Opsporingsbeleid > prioriteiten stellen, middelen, bevoegdheden,

2. Vervolgingsbeleid > snelrecht / lik-op-stukbeleid, taakstraffen, gedoogbeleid

3. Gevangenisbeleid > cel delen / proefverlof / resocialisatie

4. Jeugdbeleid
Meer toezicht, sneller straffen,  banenplannen, werkprojecten

Manieren waardoor criminaliteit verminderd kan worden:

1. Repressie= bestrijden

2. Preventie= voorkomen

1. Preventief beleid

• Voorlichting geven
  

• Woonwijken onderhouden
  
• 
  
• Sociale controle vergroten
  
• 
  
• Zorgen voor gelijke kansen
  

(im)Materiele gevolgen

Materieel: prijskaartje

Immaterieel: moeilijk een bedrag aan te hangen

kosten slachtoffer

kosten herstellen schade

kosten bestrijding criminaliteit

angst, onveiligheid, normvervaging, verontwaardiging

Antwoord C

Antwoord C

Ja, want:
- de zaak is behandeld door het gerechtshof. daar kan het niet direct terechtkomen
- een misdrijf wordt altijd eerst behandeld door de rechtbank

Antwoord C

Ze nemen meer preventieve maatregelen want ze proberen te voorkomen dat er wordt ingebroken, hun fiets wordt gestolen, ze slachtoffer worden van criminaliteit
(alleen juist bij juiste combinatie)

Antwoord A

Heling = verkoop van gestolen spullen
Georganiseerde misdaad = zware misdrijven in samenwerking en langere tijd
Terrorisme = geweld plegen met een politiek doel

Antwoord A

4 goed = 2 punten
2 of 3 goed = 1 punt
0 of 1 goed = 0 punten

materiëel

immateriëel

Materiëel

immateriëel