1.5 Waterproblemen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

§1.5 Waterproblemen

Wat gaan de doen? (2 delen)

Klimaatverandering

Invloed op (ons) landschap 

Lesdoelen

1. Een verband leggen tussen de klimaatverandering en wateroverlast/watertekorten in laag- en hooggelegen gebieden.
2. Verklaren wat de gevolgen zijn van grondwateronttrekking op onze zoetwaterhuishouding. 
3. uitleggen welke invloed menselijk handelen heeft op de vertragingstijd en de kans op overstromingen. 

Lezen §1.5

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Stelling

Klimaatverandering is een proces dat nu gaande is.

De mens is verantwoordelijk voor de huidige klimaatverandering.

Meer dan 99 procent van de peer-reviewed, wetenschappelijke artikelen is het erover eens dat klimaatverandering door mensen wordt veroorzaakt.

Studie Meer dan 100.000 studies: 

De onderzoekers bouwen voort op een soortgelijk artikel dat in 2013 uitkwam. Hieruit bleek destijds dat 97 procent van de tussen 1991 en 2012 gepubliceerde studies het idee ondersteunen dat menselijke activiteiten het klimaat op aarde veranderen. In het nieuwe onderzoek werden er 88.125 klimaatgerelateerde wetenschappelijke studies geanalyseerd die tussen 2012 en 2020 zijn gepubliceerd. Op die manier wilden de onderzoekers bepalen of de consensus sinds 2013 misschien is veranderd.

Klimaatverandering

Geleidelijke of abrupte verandering 

klimaat als gevolg van natuurlijke en

/ of menselijke processen.

Klimaatverandering

Gevolgen Nederland

1. Warmere en nattere winters.

    (overstromingsrisico's)

2. Zomerperioden met extreem 

     droog en warm weer.

     (watertekorten)

Zo zijn de Groenlandse gletsjers het point of no return gepasseerd. Dat wil zeggen:

dat de sneeuwval het ijsverlies niet meer compenseert.

In Nederland:

warmere en nattere winters en een toename van de neerslag met 6 tot 12 procent in 2100

zomerperioden met extreem droog en warm weer, hierdoor ontstaan watertekorten

Kwetsbare laaggelegen gebieden

De laaggelegen veengebieden achter de kustzone lagen vroeger enkele meters hoger dan nu. 

1000 na Chr. boeren ontginnen het gebied, het doel: water uit het veen af voeren. 

Veenbodem daalde met een snelheid van:

ongeveer 1 meter per eeuw

Veen 

Sponsachtige grondsoort

- (Onder) water

- Bestaat uit plantenresten.

- Vind je veel in west-Nederland.

Bodemdaling in de veenpolder

Veen

Kletsnatte, sponsachtige grondsoort die bestaat uit dode plantenresten.

Ligging van het veen?

Veen ligt met name in West- en Noord-Nederland, laaggelegen polders achter dijkgebieden, die drassig zijn.

Door verlaging van de grondwaterstand (ontwateren) ging het veen inklinken (in elkaar drukken) en oxideren (wegrotten). 

- 1 meter per eeuw

Veengebied beneden peil rivier.          Geen natuurlijke afwatering meer mogelijk.

Uiteindelijk kwam het veengebied beneden het peil van de rivieren te liggen. Wat is daarvan het gevolg?

Vanaf dat moment was een natuurlijke afwatering niet meer mogelijk.

De laaggelegen veengebieden achter de kustzone lagen vroeger enkele meters hoger dan nu.

1000 na Chr. boeren ontginnen het gebied, het doel: water uit het veen af voeren.

Veenbodem daalde met een snelheid van:

ongeveer 1 meter per eeuw

   Huiswerk

       §1.5 Ⓜ︎ 1, 2, 3, 4, 5, 6

   4 minuten -> opdracht 1

       Klaar?

         - Ga verder met de opdrachten

§1.5 Waterproblemen

Laaggelegen gebieden

Gevolgen klimaatverandering 

1.

Verzilting (zoute kwel) ontstaat doordat:

- Temperaturen in de zomer stijgen.

- Meer verdamping 

- Zouten blijven achter in de bodem 

   en sloten.

Laaggelegen gebieden

Gevolgen klimaatverandering 

2.

Verdroging

Bij grote droogte zorgt waterschap

voor extra water in de veenpolders.

Dit geldt in het bijzonder voor de:

veenpolders

Bij extreme droogte laat het water-schap extra water in de sloten en vaarten van de polders lopen.

Waardoor komt in de hooggelegen gebieden grondwater steeds dieper te liggen?

Door grondwateronttrekking door drinkwaterbedrijven, landbouw en industrie.

Laaggelegen gebieden

Gevolgen klimaatverandering 

3.

Oxidatie bovenkant veen.

Grond gaat meer inklinken.

Veendijken worden instabiel.

Hooggelegen gebieden

Geen verzilting, wel verdroging

Hier komt grondwater steeds dieper te liggen, waarom?

Waardoor komt in de hooggelegen gebieden grondwater steeds dieper te liggen?

Door grondwateronttrekking door drinkwaterbedrijven, landbouw en industrie.

Hooggelegen gebieden

Grondwateronttrekking door drinkwaterbedrijven, landbouw en industrie.

   Huiswerk

       §1.5 Ⓜ︎ 1, 2 (ex atlas c), 3, 5, 6

       Klaar?   -> Maken  samenvatting

Klaar? -> samenvattingsopdracht blz. 42

Volgende les (?)

Fimpje + 1.6

1.4 & 1.5 af

Lesdoelen

1. Een verband leggen tussen klimaatverandering en wateroverlast/watertekorten in laag- en hooggelegen gebieden.
2. Verklaren wat de gevolgen zijn van grondwateronttrekking op onze zoetwaterhuishouding. 
3. uitleggen welke invloed menselijk handelen heeft op de vertragingstijd en de kans op overstromingen. 

www.2doc.nl