Les 3: Reactiesnelheid en evenwicht

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Botsende-deeltjes model

Ineffectieve botsing:

Er vindt géén reactie plaats

Effectieve botsing:

Er vindt wel een reactie plaats

Welke factoren beïnvloeden een reactiesnelheid?

Concentratie

 contactoppervlak

of deeltjesgrootte

Soort stof

Temperatuur

Katalysator

Hoe ziet dat eruit?

Het evenwicht in beeld

1 A  ⇄ 1 B

• S1 geeft snelheid van de heengaande reactie weer.
  
• S2 geeft snelheid van de teruggaande reactie weer.
  
• Op t2 is het evenwicht ingesteld. Dit noemen we de insteltijd
  

Welke reactie verloopt het snelst op tijdstip t1?

A: Heengaande reactie
B: Teruggaande reactie

1. Heengaande reactie
2. Teruggaande reactie

Wat nu als? 

Fe³⁺(aq) + SCN^- (aq)   ⇄    FeSCN2+ (aq)

lichtgeel                         Donkerrood

Verstoren: Iets veranderen aan het chemische evenwicht

Wat nu als? 

Fe³⁺(aq) + SCN^- (aq)   ⇄    FeSCN2+ (aq)

lichtgeel                         Donkerrood

Wat nu als? 

Een evenwicht zal er alles aan doen om de verstoring zoveel mogelijk tegen te gaan (voorkomen) 

We kunnen op 2 manieren bepalen wat er gaat gebeuren:

- berekenen (volgende les: 6.4)

- begrijpen (deze les: 6.5)

Welke kleur krijgen we nu?

Fe³⁺(aq) + SCN^- (aq)   ⇄    FeSCN2+ (aq)

Kleurloos                        Donkerrood

Toevoegen Fe3+

Een evenwicht zal er alles aan doen om de verstoring zoveel mogelijk tegen te gaan

Ik voeg Fe3+ toe

Het evenwicht wil voorkomen dat de concentratie Fe3+ omhoog gaat dus...... 

Welke kleur krijgen we nu?

Fe³⁺(aq) + SCN^- (aq)   ⇄    FeSCN2+ (aq)

Kleurloos                        Donkerrood

Toevoegen Fe3+

      Oplossing wordt roder

Een evenwicht zal er alles aan doen om de verstoring zoveel mogelijk tegen te gaan

Ik voeg Fe3+ toe

Het evenwicht wil voorkomen dat de concentratie Fe3+ omhoog gaat dus...... 

Welke kleur krijgen we nu?

Fe³⁺(aq) + SCN^- (aq)   ⇄    FeSCN2+ (aq)

Kleurloos                        Donkerrood

Toevoegen Fe 3+		Oplossing wordt roder
Wegnemen SCN -

Een evenwicht zal er alles aan doen om de verstoring zoveel mogelijk tegen te gaan

Ik voeg Fe3+ toe

Het evenwicht wil voorkomen dat de concentratie Fe3+ omhoog gaat dus...... 

Welke kleur krijgen we nu?

Fe³⁺(aq) + SCN^- (aq)   ⇄    FeSCN2+ (aq)

Kleurloos                        Donkerrood

Toevoegen Fe 3+		Oplossing wordt roder
Wegnemen SCN -	Oplossing wordt minder rood, aflopend naar links

Een evenwicht zal er alles aan doen om de verstoring zoveel mogelijk tegen te gaan

Ik voeg Fe3+ toe

Het evenwicht wil voorkomen dat de concentratie Fe3+ omhoog gaat dus...... 

Minder rood

Geen effect

Roder

Fe³⁺(aq) + SCN^- (aq)   ⇄    FeSCN2+ (aq)

Kleurloos                        Donkerrood

Een evenwicht zal er alles aan doen om de verstoring zoveel mogelijk tegen te gaan

Indampen

verdunnen

SCN- toevoegen

SCN- weghalen

Fe3+ weghalen

toevoegen katalysator

Wat nu als? 

Fe³⁺(aq) + SCN^- (aq)   ⇄    FeSCN2+ (aq)

Kleurloos                        Donkerrood

Toevoegen Fe 3+		Oplossing wordt roder
Wegnemen SCN -	Oplossing wordt minder rood, aflopend naar links
Verdunnen	Oplossing wordt minder rood
Indampen		Oplossing wordt roder
Temp verhogen

Leerlingen die de opgaves goed hadden de beurt geven om uit te leggen

Temp omhoog. Wat zou jij als evenwicht willen doen?

Temperatuur op hetzelfde niveau houden dus..........KOELEN

Hoe kan een evenwicht dat doen?

Endotherme kant opgaan!

Samengevat

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 2 vragen over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Geef 1 tip aan je docent voor de volgende keer

Kernpunten 

Het evenwicht werkt een verstoring tegen: 

  

• een toegevoegde stof reageert gedeeltelijk weg; 
  
• bij een verhoging van de druk of concentraties verschuift het evenwicht naar de kant van de minste deeltjes; 
  
• bij een temperatuurverhoging verschuift het evenwicht naar de endotherme kant.
  
• Een katalysator heeft geen invloed op de samenstelling van het evenwichtsmengsel.
  

Door één van de stoffen links of rechts van de pijl weg te halen, ontstaat een aflopende reactie.

Aan de slag

 

Maken opgaven volgens planner:

• paragraaf 6.4: 30 t/m 34
• paragraaf 6.5: 36, 37 (samen), 38 b,c, 40, 39/42*
• H.6 Testopdrachten

Vragen: 2 lln. interviewen over misconcepten. Wie heeft 30 minuten tijd hiervoor.