Les 4: Reactiesnelheid en evenwicht

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Waar gaan we heen?

Fe³⁺(aq) + SCN^- (aq) ⇄ FeSCN²⁺ (aq)

Evenwicht en disbalans 

Things to do today

Verstoren: Iets veranderen aan het chemische evenwicht

Fe³⁺(aq) + SCN^- (aq)   ⇄    FeSCN2+ (aq)

lichtgeel                         Donkerrood

Wat nu als? 

Een evenwicht zal er alles aan doen om de verstoring zoveel mogelijk tegen te gaan (voorkomen) 

Wat nu als? 

We kunnen op 2 manieren bepalen wat er gaat gebeuren:

- berekenen (volgende les: 6.4)

- begrijpen (deze les: 6.5)

Fe³⁺(aq) + SCN^- (aq)   ⇄    FeSCN2+ (aq)

Kleurloos                        Donkerrood

Toevoegen Fe 3+		Oplossing wordt roder
Wegnemen SCN -	Oplossing wordt minder rood, aflopend naar links
Verdunnen	Oplossing wordt minder rood
Indampen		Oplossing wordt roder
Temp verhogen

Wat nu als? 

Leerlingen die de opgaves goed hadden de beurt geven om uit te leggen

Temp omhoog. Wat zou jij als evenwicht willen doen?

Temperatuur op hetzelfde niveau houden dus..........KOELEN

Hoe kan een evenwicht dat doen?

Endotherme kant opgaan!

Wat nu als? 

Fe³⁺(aq) + SCN^- (aq)   ⇄    FeSCN2+ (aq)

Kleurloos                        Donkerrood

Toevoegen Fe 3+		Oplossing wordt roder
Wegnemen SCN -	Oplossing wordt minder rood, aflopend naar links
Verdunnen	Oplossing wordt minder rood
Indampen		Oplossing wordt roder
Temp verhogen

😱

😱

😱

Leerlingen die de opgaves goed hadden de beurt geven om uit te leggen

Temp omhoog. Wat zou jij als evenwicht willen doen?

Temperatuur op hetzelfde niveau houden dus..........KOELEN

Hoe kan een evenwicht dat doen?

Endotherme kant opgaan!

evenwicht beweegt naar links

Geen effect

evenwicht beweegt naar rechts

Fe³⁺(aq) + SCN^- (aq)   ⇄    FeSCN2+ (aq)

Kleurloos                        Donkerrood

Indampen

verdunnen

SCN- toevoegen

SCN- weghalen

Fe3+ toevoegt

Een evenwicht zal er alles aan doen om de verstoring zoveel mogelijk tegen te gaan

Fe³⁺(aq) + SCN^- (aq)   ⇄    FeSCN2+ (aq)

Kleurloos                        Donkerrood

Toevoegen Fe 3+		Oplossing wordt roder
Wegnemen SCN -	Oplossing wordt minder rood, aflopend naar links
Verdunnen	Oplossing wordt minder rood
Indampen		Oplossing wordt roder
Temp verhogen

teveel deeltjes

te hoge temp.

te weinig deeltjes

😱

😱

😱

Wat nu als? 

Temp omhoog. Wat zou jij als evenwicht willen doen?

Temperatuur op hetzelfde niveau houden dus..........KOELEN

Hoe kan een evenwicht dat doen?

Endotherme kant opgaan!

Verstoring van evenwicht	Wat vind het evenwicht daarvan?	Effect op evenwicht
Temperatuur omhoog	Het is hier veel te heet, de temperatuur moet weer omlaag!	Reactie beweegt naar de endotherme kant
Druk vergroten	Wat een drukte met al die deeltjes in die kleine ruimte! Snel wat aan doen	Het evenwicht beweegt in de richting van de minste deeltjes.
Verdunning	Ik ben deeltjes kwijt, dat klopt niet! Er moeten weer deeltjes terug!	Het evenwicht beweegt in de richting van de meeste deeltjes.
Concentraties links verhogen	Jullie waren er net nog niet! Nu zijn we met teveel. Hup, reageren!	Reactie beweegt naar rechts
Wegnemen van reactieproduct	Heb ik net zo hard gewerkt om de boel in balans te krijgen, loopt FeSCN 2+ weg! Snel weer maken.	Reactie beweegt naar rechts

Samengevat: een evenwicht zal er alles aan doen om de verstoring zoveel mogelijk tegen te gaan (voorkomen)  

Fe³⁺(aq) + SCN^- (aq)   ⇄    FeSCN2+ (aq)

Kleurloos                        Donkerrood

Rekenen met aan een evenwicht: 

de concentratiebreuk (Q) & evenwichtsconstante (k)

• Concentratiebreuk: gaat over concentraties    
• alleen (aq) en (g) komen terug in deze breuk
  

                     Fe³⁺(aq) + SCN^- (aq)   ⇄    FeSCN2+ (aq)

Rekenen met aan een evenwicht: 

de concentratiebreuk (Q) & evenwichtsconstante (k)

• Concentratiebreuk: gaat over concentraties    
• alleen (aq) en (g) komen terug in deze breuk
  
• alle reactieproducten (rechts) komen in de teller
• alle beginproducten in de noemer

                     Fe³⁺(aq) + SCN^- (aq)   ⇄    FeSCN2+ (aq)

Rekenen met aan een evenwicht: 

de concentratiebreuk (Q) & evenwichtsconstante (k)

Nice to meet you:

• Concentratiebreuk: gaat over concentraties    
• alleen (aq) en (g) komen terug in deze breuk
  
• alle reactieproducten komen in de teller
• alle beginproducten in de noemer

                     Fe³⁺(aq) + SCN^- (aq)   ⇄    FeSCN2+ (aq)

Rekenen met aan een evenwicht: 

de concentratiebreuk (Q) & evenwichtsconstante (k)

Fe³⁺(aq) + SCN^- (aq)   ⇄    FeSCN2+ (aq)

N2 (g) + 3H2 (g)   ⇄   2 NH3 (g)

Rekenen met aan een evenwicht: 

de concentratiebreuk (Q) & evenwichtsconstante (k)

N2 (g) + 3H2 (g)   ⇄   2 NH3 (g)

Rekenen met aan een evenwicht: 

de concentratiebreuk (Q) & evenwichtsconstante (k)

N2 (g) + 3H2 (g)   ⇄   2 NH3 (g)

Rekenen met aan een evenwicht: 

de concentratiebreuk (Q) & evenwichtsconstante (k)

Als het evenwicht is ingesteld verandert de evenwichtsconstante K niet meer

Hb (aq) + O2 (g) ⇄ HbO2 (aq)

De concentratie zuurstof in de lucht gaat omlaag.

Wat gebeurt er met het evenwicht en wat gebeurt er met K, de evenwichtsconstante?

Beweegt naar links

Beweegt naar rechts

Blijft gelijk

Wordt groter

Wordt kleiner

Het evenwicht

evenwichtsconstante

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 2 vragen over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Geef 1 tip aan je docent voor de volgende keer

Kernpunten 

De concentratiebreuk van de algemene reactie

 mA + nB ⇄ qC + rD

     Qc =

Teller: de concentraties van de reactieproducten

Noemer: de concentraties van de beginstoffen

Exponenten: de coëfficiënten uit de reactievergelijking

Alleen gassen (g) en opgeloste stoffen (aq) komen in de breuk terug

Kernpunten 

Als er evenwicht is verandert de waarde van de concentratiebreuk niet meer .

Voor ieder evenwicht geldt een evenwichtsvoorwaarde: als de concentratiebreuk Q gelijk is aan de evenwichtsconstante K heerst er evenwicht .

De evenwichtsconstante K is alleen afhankelijk van de temperatuur.

Je berekent K op dezelfde manier als Q.

Na deze les herken je de volgende begrippen en kun je deze begrippen, bij het verklaren en uitleggen van het chemisch evenwicht correct gebruiken: 

concentratiebreuk, evenwichtsconstante (K), evenwichtsvoorwaarde, K=Q

Na deze les kun je 

• voor een gegeven evenwicht de evenwichtsvoorwaarde geven en
• berekeningen uitvoeren aan evenwichten: concentratiebreuk en evenwichtsconstante;
  

Lesdoelen

Huiswerk voor 3 juni

Doorlezen en samenvatten voor jezelf

• Paragraaf 6.4

Maken opgaven:

• paragraaf 6.4: 32, 34, 33, 35 (c, d, e en als het lukt a & b), 

Vragen: 2 lln. interviewen over misconcepten. Wie heeft 30 minuten tijd hiervoor.