Thema 1 - BS 1.4 Gezonde longen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Thema 1 BS 1.4 Gezonde Longen

Terugblik

BS 1 - 2 - 3

Verbranding en Ademhaling

Wat hoort niet bij de ademhaling?

1. longen
2. slokdarm
3. luchtpijp
4. zuurstof

Bronchiën

Luchtpijp

Luchtpijptakjes

longblaasjes

In de longblaasjes zit lucht en in de longhaarvaten zit bloed.

De wand van de longblaasjes is erg dun. Ook de wand van de bloedvaatjes is erg dun.

Daardoor kunnen zuurstof en koolstofdioxide gemakkelijk door deze wanden heen.

In de longblaasjes vindt
gaswisseling plaats.
Gaswisseling is....

1. Koolstofdioxide komt in je bloed en zuurstof gaat eruit
2. De verbranding van zuurstof en het ontstaan van koolstofdioxide
3. Het wisselen van rode en witte bloedcellen
4. Zuurstof komt in je bloed en koolstofdioxide gaat uit je bloed

Lucht gaan 

erin en eruit

Haarvat

Longblaasje

Zuurstof

Koolstofdioxide

Zuurstof uit                         wordt afgegeven aan 

Koolstofdioxide uit                   wordt afgegeven aan 

In de longblaasjes vindt gaswisseling plaats.

de lucht

het bloed

 het bloed

de lucht

1.3 Ademhalen

Zuurstof uit de lucht wordt door de wanden heen opgenomen in het bloed.

Koolstofdioxide uit het bloed wordt door de wanden heen afgegeven aan de lucht.

Dit noem je gaswisseling.

Bij gewone ademhaling vinden borstademhaling en buikademhaling tegelijkertijd plaats.

Borstademhaling                  Buikademhaling

buik-en borstademhaling tegelijk

Ademhaling waarbij 

het middenrif beweegt

Stevig, gespierd vlies dat 

de borstholte van de buikholte scheidt

Ademhaling waarbij de ribben 

en het borstbeen bewegen

Middenrifspieren

Buikademhaling

Borstademhaling

slikken

ademhalen

verslikken

Bij ademhalen is...

1. Zowel de huig als het strotklepje is dicht
2. De huig is open het strotklepje is dicht
3. zowel de huig als het strotklepje is open
4. De huig is dicht, het strotklepje is open

Ademhalen door de mond is gezonder dan ademhalen door de neus.

1. Juist
2. Onjuist

5.

4. Onderdelen ademhalingsstelsel

neusholte

luchtpijp

long

middenrif

huig

slokdarm

longblaasje

Ademhaling start bij je...

1. longen en mond
2. mond en neus
3. longblaasjes en mond
4. neus en luchtpijp

slijmvlies aan de binnenkant van de neusholte

verversen van lucht in de longen

organen waarmee alle zoogdieren ademhalen

opnemen van zuurstof en afgeven van koolstofdioxide

zij zorgen dat door beweging het slijm naar de keelholte wordt vervoerd

haren in de neus die grote stofdeeltjes tegenhouden

neusslijmvlies

ademhaling

longen

gaswisseling

trilharen

neusharen

Wat voor ademhaler ben jij?

1. Borstademhaler
2. Buikademhaler

Waar gaat deze basisstof over?

• Schone longen
• Bewegen
  
• Frisse lucht

Leerdoel 

•  Je kunt uitleggen wat je zelf kunt doen om je luchtwegen gezond te houden.

Door verschillende oorzaken kunnen longen en luchtwegen minder goed functioneren. Iemand wordt dan benauwd of moet vaak hoesten. Je kunt zelf iets doen om je luchtwegen gezond te houden.

Schone longen

• Schone longen zijn een belangrijk kenmerk van gezonde luchtwegen.
• Om je longen schoon te houden is het belangrijkste om niet te roken  (OOK NIET VAPEN).

Roken/Vapen

Waarom is roken zo ongezond?

• Teer: beschadigt binnenkant luchtwegen.
• Nicotine: stof die mensen verslaafd maakt aan roken.
• Koolstofmonoxide: reukloos gas, wordt ten koste van zuurstof opgenomen in bloed.

Schone longen

Roken tast je longen aan.

In de rook van tabak zitten duizenden stoffen die schadelijk zijn.

Teer > zwarte vettige stof.

Beschadigde longen

• Teer beschadigd de binnenkant van de luchtwegen, bevat kanker- verwekkende stoffen.
• Geeft bruine aanslag op vingers/tanden.
• Minder goed zuurstof opnemen > minder inspanning.
• Conditie wordt slechter

Roken

Gevolgen:

hart- en vaatziekten, longziekten, oogziekten, darmontstekingen, dementie, reuma, COPD.

Artsen waarschuwen op TikTok voor de gevolgen van vapen.

RIVM: De damp van een e-sigaret bevat – net als tabaksrook – schadelijke stoffen, zoals nicotine, propyleenglycol, glycerol en aldehyden. Het inademen van deze stoffen kan de luchtwegen irriteren of beschadigen. Ook kunnen hartkloppingen ontstaan en heeft de gebruiker een verhoogde kans op kanker.

Waarom is ook Vapen slecht?

Vapen

Gevolgen:

Ze weten nog niet wat de gevolgen op lange termijn zijn, wel bekend is de kans op:

Beschadigde bloedvaten & longen, hoge bloeddruk, ontstekingen, bloedpropjes.

Bewegen

• Gezond voor de longen.
• Beter conditie > longen worden sterker.
• Sporten versterkt de ademhalingsspieren.
• Longinhoud wordt groter.

Longen sterker maken

• Zingen.
• Blaasinstrument bespelen.

Beide zijn goede ademhalingsoefeningen, je conditie wordt beter.

Smog

Luchtvervuiling die vooral bestaat uit fijnstof.

• Hoe minder wind, hoe meer kans op smog.
• Beter niet buiten sporten.

Frisse lucht = heel belangrijk.

• Ramen open voor nieuwe zuurstof.
• Anders zit er veel koolstofdioxide in de lucht.

Frisse lucht

• Ventileren = oude lucht vervangen door verse lucht.
• Iedere dag minimaal 30 min. raam open zetten.
• Wanneer er te weinig zuurstof is in de lucht en teveel koolstofdioxide, dan kun je het volgende krijgen:
• Hoofdpijn, concentratieverlies, vermoeidheid.

Koolstofmonoxide

• Een gas dat je niet kunt zien, proeven, ruiken.

• Het is heel gevaarlijk!
• Koolstofmonoxide wordt veel sneller in het bloed opgenomen dan zuurstof.
• Daardoor krijgen je cellen te weinig zuurstof. 

Koolmonoxidevergiftifing

De eerste verschijnselen:

• Hoofdpijn, misselijk, duizelig, vermoeidheid, verwardheid.

• Bij langdurige blootstelling raak je bewusteloos.

• Wanneer de hersenen geen zuurstof meer krijgen, kun je eraan doodgaan.

Aan de slag:

Lezen blz: 31 t/m 33

Maken: blz. 33

Opdr: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10.

Klaar: Lezen flitskaarten en om te onthouden.

Huiswerk

• Maken: opdracht 1 t/m 10 (kader).

• Maken: opdracht 1 t/m 6, 8, 9 en 7 praktische opdracht (basis).

• Maken: Test jezelf

Leerdoel 

•  Je kunt uitleggen wat je zelf kunt doen om je luchtwegen gezond te houden.

Door verschillende oorzaken kunnen longen en luchtwegen minder goed functioneren. Iemand wordt dan benauwd of moet vaak hoesten. Je kunt zelf iets doen om je luchtwegen gezond te houden.

Heb jij je doelen behaald?