Overal Nask Hst 6 par. 1 Stoffen herkennen en 2 Moleculen als bouwstenen

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Hst 6 De bouw van stoffen

Waar gaat hoofdstuk over?

• Wat zijn stofeigenschappen? 
  
• Hoe zit het met moleculen? 
  
• Wat zijn dan eigenschappen van moleculen? 
  
• Wat zijn mengsels? 
  
• Kun je mengsels scheiden? Hoe dan? 
  
• Wat is een fasedriehoek? 
  
• Wat is dichtheid? 
  

Stofeigenschappen

Om een stof te herkennen kijk je welke eigenschappen die stof heeft.

Er bestaan geen verschillende stoffen die precies dezelfde eigenschappen hebben.

Als er maar 1 stofeigenschap anders is, gaat het om een andere stof!

Iedere stof

 heeft een unieke combinatie van stofeigenschappen!

Welke stofeigenschappen zijn er?

Voorbeelden van stofeigenschappen:

• kleur
  
• geur
• smaak 
• fase bij kamertemperatuur 

       (vast, vloeibaar of gasvormig)

• brandbaarheid
• smeltpunt en kookpunt
• geleiding
• dichtheid
• wel of niet magnetisch

Is vorm een stofeigenschap?

1. ja
2. nee

Nog een stofeigenschap: oplosbaarheid

Sommige stoffen lossen wel op in een vloeistof, andere niet.

Het ligt zowel aan de op te lossen stof als de vloeistof waarin opgelost wordt of er een oplossing ontstaat.

Het oplosmiddel is de vloeistof waarin een stof kan oplossen.

Hoeveel stof er kan oplossen hangt af van het oplosmiddel, de op te lossen stof en de temperatuur.

Vorm is geen stofeigenschap!

Stoffen kunnen in meerdere vormen voorkomen.

Voorbeeld: water

water in vaste vorm: ijsklontje

water in vloeibare vorm: in een glas

water in gasvorm: waterdamp

Maar het blijft water!

vaste stof

Heeft een eigen volume.

Heeft een eigen vorm.

De deeltjes liggen steeds op dezelfde plaats,

bewegen een heel klein beetje.

Ze trekken elkaar sterk aan.

Er is weinig ruimte tussen de deeltjes.

vloeistof

Heeft een eigen volume.

Heeft geen eigen vorm.

De deeltjes bewegen door elkaar heen, trekken elkaar een beetje aan.

Er is een beetje ruimte tussen de deeltjes.

gas

Heeft geen eigen volume.

Heeft geen eigen vorm.

De deeltjes bewegen op hoge snelheid door elkaar. Ze trekken elkaar niet aan.

Er is heel veel ruimte tussen de deeltjes

6.2 Moleculen als bouwstenen

Waar bestaan stoffen uit?

Alle stoffen bestaan uit moleculen.

Een molecuul is het kleinste deeltje van een stof dat nog alle eigenschappen van die stof heeft.

Als je een molecuul nog verder gaat bekijken bestaat het uit atomen.

Voorbeeld molecuul en atomen

Water (                 ) bestaat uit watermoleculen.

Watermoleculen bestaan uit twee soorten atomen, waterstof (H) en zuurstof (O).

Een watermolecuul bestaat uit 2 waterstofatomen en 1 zuurstofatoom

H​2​​O

Dit weten jullie vast wel

Molecuulvoorstelling

Wordt gebruikt om stofeigenschappen en verschijnselen beter te begrijpen

Molecuulvoorstelling

Bestaat uit 6 regels:

1. Elke zuivere stof heeft zijn eigen soort moleculen, er zijn heel veel soorten moleculen.
   
2. Er is ruimte tussen moleculen
   
3. Moleculen bewegen
   
4. Moleculen trekken elkaar aan
   
5. Bij hogere temperaturen bewegen moleculen sneller
   
6. Moleculen zij heel erg klein
   

Diffusie

Stoffen verplaatsen zich altijd van de plek met de hoogste concentratie naar een plek met de laagste concentratie

wat gebeurt er bij diffusie?

1. deeltjes trekken elkaar aan
2. deeltjes verspreiden zich zo goed mogelijk

Cohesie en adhesie

Cohesie 

is de aantrekking tussen moleculen van dezelfde soort

•  bol oppervlakte 
  
• 
  
• bijvoorbeeld de aantrekking tussen watermoleculen, er vormt zich een druppel

adhesie

Is de aantrekking tussen moleculen van verschillende soorten

Er ontstaat een hol oppervlakte

Wat is hier groter, cohesie of adhesie?

1. cohesie
2. adhesie
3. even groot

Als een voorwerp warmer wordt

1. dan zet het uit
2. dan krimpt het

Uitzetten van stoffen heeft te maken met de volgende regel uit het molecuulmodel:

1. moleculen zijn heel erg klein
2. moleculen bewegen
3. moleculen trekken elkaar aan
4. bij hogere temperaturen bewegen moleculen sneller

Cohesie is

1. de aantrekking tussen verschillende moleculen
2. de aantrekking tussen verschillende moleculen

Het ruiken van de geur van bloemen komt door

1. cohesie
2. diffusie
3. adhesie

Als je een vloeistof af laat koelen

1. wordt de ruimte tussen de moleculen groter
2. wordt de ruimte tussen de moleculen kleiner
3. blijft de ruimte tussen de moleculen even groot

Samenvatting

• je kunt een aantal stofeigenschappen benoemen
  
• je kent de drie fasen waarin stoffen kunnen voorkomen
• je weet of een stof in een bepaalde fase een eigen vorm en/of een eigen volume heeft
• je kunt uitleggen waar een stof uit is opgebouwd
• je kunt diffusie uitleggen
  
• je kent de 6 regels van het molecuulmodel
  
• je kunt het verschil tussen cohesie en adhesie uitleggen