OPTIE 1 Transportsystemen

Thema 4:    Transport

4.1    Transportsystemen
1 / 16
next
Slide 1: Slide
BiologieMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

This lesson contains 16 slides, with text slides and 1 video.

Items in this lesson

Thema 4:    Transport

4.1    Transportsystemen

Slide 1 - Slide

4.1 Transportsystemen
Voorkennis:
1. Welke transportsystemen zijn er in een menselijk lichaam?
2. Welk transportsysteem heeft een plant?

Slide 2 - Slide

Leerdoelen
Je kunt beschrijven hoe opname, transport en afgifte van water met daarin opgeloste stoffen plaatsvindt in de planten.

Je kunt verschillende circulatiesystemen herkennen en de functies van een bloedsomloop benoemen. 

Slide 3 - Slide

Vatenstelsel bij planten
Houtvaten:
Anorganische sapstroom (water + zouten / mineralen)
Bastvaten:
Organische sapstroom
(Water + assimilatieproducten)


Slide 4 - Slide

Bouw wortels (91B)

Slide 5 - Slide

Opname water
Een boom neemt iedere dag 240 - 400 liter water op!

De boom heeft geen hart en toch moet al die liters water vanuit grond naar de bladeren tegen zwaartekracht in. Hoe??

3 krachten:
Worteldruk
Capillaire werking
Zuigkracht

Slide 6 - Slide

Worteldruk
Water en mineralen worden opgenomen via de celwanden van de epidermiscellen. 

Het water met de opgeloste stoffen kan niet door de celwanden van de endodermis vanwege bandje van Caspary.

Mineralen worden via actief transport door de endodermiscellen naar de houtvaten in de centrale cilinder gepompt.

Hierdoor is de concentratie zouten hoog in het houtvat en dus is er een hoge osmotische waarde.
Water wordt door osmose de houtvaten in gestuwd. Het al aanwezige water kan daardoor maar 1 kant op... omhoog. 
Dit gehele proces noemen we Worteldruk

Slide 7 - Slide

Capillaire werking
Houtvaten zijn hele dunne buisjes. 

Waterdruppels gaan via een combinatie van adhesie en cohesie krachten automatisch naar boven.

Dit proces noemen we capillaire werking

Slide 8 - Slide

Zuigkracht
In de bladeren van de boom vindt verdamping van water plaats. 

De waterdamp kan ontsnappen via de openstaande huidmondjes

Door de verdamping ontstaat er een onderdruk in de houtvaten. Dit zorgt voor een zuigkracht naar boven.

Slide 9 - Slide

Slide 10 - Slide

Organische sapstroom
Via de bastvaten stroomt de organische sapstroom. 

Sap bevat voornamelijk (30%) suiker, maar ook andere stoffen zoals:
- Aminozuren
- Mineralen
- Hormonen (ja planten maken ook hormonen)

In bastvaten geldt niet 1-richtingsverkeer. 

Slide 11 - Slide

4.1 Transportsystemen
1. Hoe vaak gaat bloedcel door het hart bij 1 volledige omloop? 
2. Hebben insecten een hart? 

Slide 12 - Slide

Verschillende systemen in dieren
Insecten: Open circulatiesysteem met een hart

Gewervelden: Gesloten bloedsomloop met een hart

Vissen: enkelvoudig bloedsomloop

Mensen: Dubbele bloedsomloop 

Slide 13 - Slide

Bloedsomloop bij mensen
BINAS 84A


Slide 14 - Slide

Slide 15 - Video

Aan de slag...
4.1   Transportsystemen
Opdracht 1 t/m 11

Slide 16 - Slide