Jamaica - water

• Geschiedenis
• Basisschool
• Groep 6

Jamaica, land of wood and water

Jamaica heeft een tropisch klimaat. Wat weet jij van een tropisch klimaat?

"“Toen ik het huis binnentrad, trof ik een neger genaamd Tula, voorzien van een degen, en men noemde hem kapitein. Veel negers kwamen rondom mij staan. [...] Tula begon te spreken: ‘Wij zijn al te erg mishandeld. Wij willen niemand kwaad doen, maar we willen onze vrijheid. De Franse negers hebben hun vrijheid gekregen, Holland is ingenomen door de Fransen en daarom moeten wij ook hier vrij zijn.’""

Jamaica

(tropisch klimaat)

Nederland

(gematigd zeeklimaat)

"“Toen ik het huis binnentrad, trof ik een neger genaamd Tula, voorzien van een degen, en men noemde hem kapitein. Veel negers kwamen rondom mij staan. [...] Tula begon te spreken: ‘Wij zijn al te erg mishandeld. Wij willen niemand kwaad doen, maar we willen onze vrijheid. De Franse negers hebben hun vrijheid gekregen, Holland is ingenomen door de Fransen en daarom moeten wij ook hier vrij zijn.’""

Het tropische klimaat in Jamaica

• 'zomer' en 'winter', nat en droog seizoen
• altijd warm, nooit kouder dan 18 graden Celsius
• hoge luchtvochtigheid
• hevige regenval, tropische depressies en orkanen
• meeste neerslag in mei en oktober

jaargemiddelde 26 C, nooit onder de 18 C

De jaargemiddelde temperatuur in Jamaica is 26 graden Celsius. Wat is de jaargemiddelde temperatuur in Nederland?

1. 15 graden Celsius
2. 19 graden Celsius
3. 12 graden Celsius
4. 5 graden Celsius

"“Toen ik het huis binnentrad, trof ik een neger genaamd Tula, voorzien van een degen, en men noemde hem kapitein. Veel negers kwamen rondom mij staan. [...] Tula begon te spreken: ‘Wij zijn al te erg mishandeld. Wij willen niemand kwaad doen, maar we willen onze vrijheid. De Franse negers hebben hun vrijheid gekregen, Holland is ingenomen door de Fransen en daarom moeten wij ook hier vrij zijn.’""

Tropische buien

"“Toen ik het huis binnentrad, trof ik een neger genaamd Tula, voorzien van een degen, en men noemde hem kapitein. Veel negers kwamen rondom mij staan. [...] Tula begon te spreken: ‘Wij zijn al te erg mishandeld. Wij willen niemand kwaad doen, maar we willen onze vrijheid. De Franse negers hebben hun vrijheid gekregen, Holland is ingenomen door de Fransen en daarom moeten wij ook hier vrij zijn.’""

Wateroverlast

"“Toen ik het huis binnentrad, trof ik een neger genaamd Tula, voorzien van een degen, en men noemde hem kapitein. Veel negers kwamen rondom mij staan. [...] Tula begon te spreken: ‘Wij zijn al te erg mishandeld. Wij willen niemand kwaad doen, maar we willen onze vrijheid. De Franse negers hebben hun vrijheid gekregen, Holland is ingenomen door de Fransen en daarom moeten wij ook hier vrij zijn.’""

Een veranderend klimaat

gemiddelden over 1901 - 1930

gemiddelden over 1991 - 2020

Normale neerslag voor Nederland is jaarlijks 851 liter per m2. Wat zou dan normale neerslag voor Jamaica zijn?

1. 500 liter per m2
2. 1300 liter per 32
3. 2000 liter per m2
4. 1600 liter per m2

Normaal voor Jamaica is 2000 liter per m2, wel meer dan twee keer zoveel als in Nederland normaal is! Dit is de gemiddelijke jaarlijkse neerslag gemeten tussen 1901 tot 2022. In 2023 viel er echter 'maar 1600m2'. Er is een duidelijke jaarlijkse afname in neerslag te bemerken. 

In Nederland gebeurt het omgekeerde. Gevallen neerslag, gemeten tussen 1901 en 2023, stijgt geleidelijk. In 1901 werd de neerslag gemeten op 630 liter en in 2023 op 1114 liter, maar dit was een uitzonderlijk nat jaar. 

"“Toen ik het huis binnentrad, trof ik een neger genaamd Tula, voorzien van een degen, en men noemde hem kapitein. Veel negers kwamen rondom mij staan. [...] Tula begon te spreken: ‘Wij zijn al te erg mishandeld. Wij willen niemand kwaad doen, maar we willen onze vrijheid. De Franse negers hebben hun vrijheid gekregen, Holland is ingenomen door de Fransen en daarom moeten wij ook hier vrij zijn.’""

Jamaica kampt met droogtes en watertekorten, terwijl er juist zoveel (hevige) neerslag valt. Hoe kan dit?

1. Niet alle neerslag kan goed worden opgevangen
2. De waterleidingen zijn oud en veel water lekt weg
3. Jamaicanen gebruiken heel erg veel water
4. De waterbronnen in Jamaica bevatten vooral zout water

"“Toen ik het huis binnentrad, trof ik een neger genaamd Tula, voorzien van een degen, en men noemde hem kapitein. Veel negers kwamen rondom mij staan. [...] Tula begon te spreken: ‘Wij zijn al te erg mishandeld. Wij willen niemand kwaad doen, maar we willen onze vrijheid. De Franse negers hebben hun vrijheid gekregen, Holland is ingenomen door de Fransen en daarom moeten wij ook hier vrij zijn.’""

Water in Jamaica

• 84% van de totale watervoorziening komt uit grondwater (in NL: 60%)
• gemiddeld waterverbruik per Jamaicaan per dag:  172 liter (in NL 129)
• gemiddeld waterverbruik per toerist in Jamaica per dag: 455 liter
• veel oude, lekkende leidingen uit koloniale tijd (19e eeuw)
• verontreiniging grondwater door industrie, toerisme en bodemabsorptie

watervoorziening huishoudens 2011	881,089 totaal
waterleiding binnenshuis	438,014
waterleiding in tuin	145,269
openbare waterleiding (standpipe)	62,161
wateropvanging (van neerslag)	19,348

afvoer afvalwater
riolering	~500.000
bodemabsorptie	resterende huishoudens

Veel huishoudens zonder aansluiting waterleiding binnenshuis

Huishoudens zonder aansluiting riolering maken gebruik van bodemabsorptie van afvalwater, waardoor grondwater verontreinigd wordt (en niet bruikbaar meer is voor watervoorziening)

Schatting is dat  40-60% van de totale watervoorziening gewoonweg weglekt!!

Funfact: in afgelegen gemeenschappen is het waterverbruik het laagst. Wanneer je meer dan 1km van een waterbron woont, is je gemiddelde verbruik per dag 7l. 

"“Toen ik het huis binnentrad, trof ik een neger genaamd Tula, voorzien van een degen, en men noemde hem kapitein. Veel negers kwamen rondom mij staan. [...] Tula begon te spreken: ‘Wij zijn al te erg mishandeld. Wij willen niemand kwaad doen, maar we willen onze vrijheid. De Franse negers hebben hun vrijheid gekregen, Holland is ingenomen door de Fransen en daarom moeten wij ook hier vrij zijn.’""

Leven met water(tekort) in Jamaica

Hier zie je Jamaicanen die water halen, omdat ze geen waterleiding in huis hebben of omdat er geen water uit deze leiding komt. Je ziet verschillende soorten van watervoorziening; een gemeenschappelijke watertank, een 'standpipe' ofwel openbare waterleiding, je ziet watervaten op een rij staan op gevuld te worden (en naar huis te rollen), een watervrachtwagen en meisjes die een emmertje water naar huis tillen (om een groot vat of een tank bij te vullen)

Hoe zou jouw dagelijks leven anders zijn wanneer er geen water aan de kraan komt?

- je hebt geen drinkwater, dit moet je kopen (kost geld, heeft de lokale bevolking vaak al weinig)

- je kunt de wc niet doortrekken (met plassen niet zo erg, maar je moet ook poepen)

- je kunt niet koken

- je kunt niet schoonmaken

- je kunt jezelf niet wassen

- je kunt je tanden niet poetsen

- je kunt je handen niet wassen

- je kunt je gewassen niet bewateren

- je kunt je vee geen drinken geven

- oogsten zijn minder (2014: 30% minder): weinig groente, fruit, aardappels op de markt

- de brandweer kan niet blussen, terwijl juist met grote droogte er makkelijk branden ontstaan. De brandweer komt letterlijk ter plaatse en staat te wachten tot het vuur dooft.

Je kunt dus niet drinken, niet eten en jezelf niet schoonhouden.

Dit alles maakt je natuurlijk als persoon ontzettend kwetsbaar. Je kunt je wc niet doortrekken, dus de poep stapelt zich op in je wc. Je kunt ervoor kiezen om een gat in de tuin te graven en daar te poepen, maar dan verontreinig je het grondwater, en dit open gat trekt op zijn beurt natuurlijk veel ongedierte aan.  Hoe dan ook leef je in een ontzettend onhygienische situatie waardoor je weer erg vatbaar wordt voor ziekte. 

"“Toen ik het huis binnentrad, trof ik een neger genaamd Tula, voorzien van een degen, en men noemde hem kapitein. Veel negers kwamen rondom mij staan. [...] Tula begon te spreken: ‘Wij zijn al te erg mishandeld. Wij willen niemand kwaad doen, maar we willen onze vrijheid. De Franse negers hebben hun vrijheid gekregen, Holland is ingenomen door de Fransen en daarom moeten wij ook hier vrij zijn.’""

De droogte van 2014
(eigen ervaring)

• 23% minder neerslag dan normaal
• dagelijks leven zonder water uit de kraan: Spalding,  Knockpatrick & Mandeville
• weinig lokale groente en fruit beschikbaar & hoge prijzen

Verschillende plekken zonder water

- Spalding 'deep bush': geïsoleerd, bergachtig gebied, ver van een stad. Water uit een leiding nabij het huis en hiermee de tank bovenop het huis vullen. Geen water in de leiding = geen water in huis = waterflessen van 20l kopen en heel zuinig zijn met water. 

Dagelijks vroeg opstaan en checken of er alweer water uit de pijp komt (vroeg = 4u) en dan heel snel emmers vullen, tank op dak van het huis bijvullen, voorraad vaten en grote waterflessen bijvullen. Klein beetje chloor in fles om het goed te houden, en weer heel zuinig zijn met het water. 
- Jezelf wassen: in de badkuip boven een teil. Haar wassen is eerst je haar in emmer water dopen, shampoo, dan haar uitspoelen in emmer water en met een bekertje vervolgens met je shampoo water jezelf wassen boven een wasteil met een washandje met zeep, jezelf afspoelen met bekertjes/waterkaraf. Het vieze water vang je zoveel mogelijk op en gebruik je dan om de wc door te spoelen. 

Afwaswater ook in de teil en gebruiken om de wc door te spoelen. 

Water waarin je groente, aardappels, wat dan ook hebt gekookt: in de emmer om de wc door te spoelen. 

DE WC KUNNEN DOORSPOELEN IS ZO BELANGRIJK! 

Mandeville town, stad, moeilijke waterbevoorrading door afstand tot waterbronnen en bergachtig gebied: water trucks. Snel al je emmers vullen en dan je grote watertank bijvullen (bijv. grote prullenbak), beetje chloor erbij en dan weer zo min mogelijk water gebruiken zodat je niet zonder komt te zitten. 

Mandeville Knockpatrick: grote watertank, vol muggen en andere beestjes, best vies water. Geen water in de leiding = water uit de tank halen, filteren van de beestjes, koken, en gebruiken vnlk voor sanitair (wassen, afwassen, wc doorspoelen), drinkwater en kookwater kopen

- altijd een drinkwater- en sanitair watervoorraad in huis

- water opvangen en hergebruiken zolang je kan

- waterzuinig koken

- openbare toiletten

"“Toen ik het huis binnentrad, trof ik een neger genaamd Tula, voorzien van een degen, en men noemde hem kapitein. Veel negers kwamen rondom mij staan. [...] Tula begon te spreken: ‘Wij zijn al te erg mishandeld. Wij willen niemand kwaad doen, maar we willen onze vrijheid. De Franse negers hebben hun vrijheid gekregen, Holland is ingenomen door de Fransen en daarom moeten wij ook hier vrij zijn.’""

Hoe kan het dat er in Jamaica zo veel meer problemen met water zijn dan in Nederland? 

Verschillende plekken zonder water

- Spalding 'deep bush': geïsoleerd, bergachtig gebied, ver van een stad. Water uit een leiding nabij het huis en hiermee de tank bovenop het huis vullen. Geen water in de leiding = geen water in huis = waterflessen van 20l kopen en heel zuinig zijn met water. 

Dagelijks vroeg opstaan en checken of er alweer water uit de pijp komt (vroeg = 4u) en dan heel snel emmers vullen, tank op dak van het huis bijvullen, voorraad vaten en grote waterflessen bijvullen. Klein beetje chloor in fles om het goed te houden, en weer heel zuinig zijn met het water. 
- Jezelf wassen: in de badkuip boven een teil. Haar wassen is eerst je haar in emmer water dopen, shampoo, dan haar uitspoelen in emmer water en met een bekertje vervolgens met je shampoo water jezelf wassen boven een wasteil met een washandje met zeep, jezelf afspoelen met bekertjes/waterkaraf. Het vieze water vang je zoveel mogelijk op en gebruik je dan om de wc door te spoelen. 

Afwaswater ook in de teil en gebruiken om de wc door te spoelen. 

Water waarin je groente, aardappels, wat dan ook hebt gekookt: in de emmer om de wc door te spoelen. 

DE WC KUNNEN DOORSPOELEN IS ZO BELANGRIJK! 

Mandeville town, stad, moeilijke waterbevoorrading door afstand tot waterbronnen en bergachtig gebied: water trucks. Snel al je emmers vullen en dan je grote watertank bijvullen (bijv. grote prullenbak), beetje chloor erbij en dan weer zo min mogelijk water gebruiken zodat je niet zonder komt te zitten. 

Mandeville Knockpatrick: grote watertank, vol muggen en andere beestjes, best vies water. Geen water in de leiding = water uit de tank halen, filteren van de beestjes, koken, en gebruiken vnlk voor sanitair (wassen, afwassen, wc doorspoelen), drinkwater en kookwater kopen

- altijd een drinkwater- en sanitair watervoorraad in huis

- water opvangen en hergebruiken zolang je kan

- waterzuinig koken

- openbare toiletten