H 2.3

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

VMBO KGT 2

2.3 Politiek en samenleving

Lesdoelen:

In deze paragraaf leer je:

- hoe de leef- en werkomstandigheden van arbeiders meer aandacht kregen.

- wat veranderde door sociale wetten

- wat veranderde in het onderwijs

- hoe de positie van vrouwen verbeterde

2.3 Politiek en samenleving.

Leven en werken in armoede

In de 19e eeuw hadden de arbeiders te maken met slechte woon en werkomstandigheden.

1. werkomstandigheden:
- weinig loon

- lange dagen, zelden vrij

- geen rechten (ook niet als je niet meer kon werken).

- kinderarbeid

2.3 Politiek en samenleving.

Leven en werken in armoede

1. woonomstandigheden:

- arbeiders woonden in arbeiderswijken.

- vochtige, kleine ruimtes 

- geen riolering/wasruimte

- Grote gezinnen in één kamer

De slechte woon en werkomstandigheden noemen we de sociale kwestie

2.3 Politiek en samenleving.

Kinderarbeid

Voordeel:

- Ze zijn nog jong: je hebt er nog lang wat aan.

- Vrouwen en kinderen zijn goedkoper dan mannen.

- Kleine handen kunnen beter op plekken tussen machines.

Video kinderarbeid

2.3 Politiek en samenleving.

Streven naar gelijkheid

- Sociale wetten om wat aan het armoedeprobleem te doen

- Kinderwetje Samuel van Houten

- 1901 Leerplichtwet. Kinderen onder de 12 jaar naar school. 

Bekijk de bron.
Leg uit waarom de kinderen deze man blij begroeten.

Welke wet maakte definitief een einde aan de kinderarbeid? Wet Van Houten of de leerplichtwet? Leg je antwoord uit.

2.3 Politiek en samenleving.

Socialisten	Liberalen
- Socialisten kwamen op voor de arbeiders. - Streefden naar gelijkheid (arm en rijk verschillen verdwijnen) - Voor sociale wetten - Willen algemeen mannenkiesrecht om invloed te krijgen.	- Liberalen komen op voor de rijke burgers (fabriekseigenaren) - Willen een overheid die zich zo min mogelijk bemoeid met de economie. - Voor verschillen tussen arm en rijk. - Zijn tegen sociale wetten - Willen geen algemeen mannen kiesrecht.

2.3 Politiek en samenleving.

Verandering in het onderwijs

Godsdienstvrijheid, ook op scholen.

Maar christenen moesten hun eigen scholen betalen.

Confessionelen --> katholieken en protestanten wilden geld voor christelijke scholen (schoolstrijd)

Confessionelen zijn christenen. Mensen die bij de Rooms-katholieke of Protestantse kerk horen.

Rooms-katholieke school

Protestantse school

2.3 Politiek en samenleving.

Verandering in het onderwijs

Abraham Kuyper richtte de eerste politieke partij op = een christelijke partij.

Samen met de katholieken hadden zij vanaf 1901 de meerderheid in het parlement

2.3 Politiek en samenleving.

De positie van vrouwen

19e eeuw: vrouwen veel minder rechten dan mannen.

Vanaf 1870 gingen vrouwen zich hier tegen verzetten

Emancipatie --> gelijke rechten

Vrouwen die streden voor vrouwenrechten --> feministen

Idealen feministen: onderwijs voor vrouwen en kiesrecht voor vrouwen 

2.3 Politiek en samenleving.

Confessionelen	Feministen
- Zij komen op vanuit het christelijke geloof. - katholieke en protestante partijen. - Strijden samen tegen de schoolstrijd. - Niet perse voor sociale wetten. Vanuit de christelijke waarden zou het vanzelf moeten gebeuren.	- Zij kwamen op voor de rechten van vrouwen. - Strijden voor onderwijs en kiesrecht voor vrouwen.

2.3 Politiek en samenleving.

Bekijk de video op de volgende slide en maak de opdracht.

2.3 Politiek en samenleving.

Aan de slag!

-Strijd tegen klasgenoten om te kijken of je de stof hebt begrepen.

Klik hierop om naar de opdracht te gaan.

- Kijk de opdr. 2.2 na

- Lees blz. 25 en maak opdr. 2.3