Hoofdstuk 5 Politiek in Nederland

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1

 Politiek in Nederland

Politiek

het besturen van een land of gebied

• Welk probleem moet de politicus proberen op te lossen?
• Voor welke keuze staat de politicus?
• Met welke meningen en belangen krijgt de politicus te maken?

Democratie en dictatuur

Welke bestuursvorm hebben wij in Nederland?

Democratie

Dictatuur

Noem 3 kenmerken van een dictatuur

Noem 3 kenmerken van een democratie

Democratie

Dictatuur

Het volk heeft de macht.

De macht is ontstaan door middel van geweld.

Er zijn vrije en eerlijke verkiezingen.

Het woord van de machthebber is de wet.

Er is een scheiding van machten.

Je mag in de krant geen slechte dingen schrijven over de overheid.

Politieke gelijkheid voor iedereen.

De vrijheid van burgers wordt beschermd.

Het oprichten van een protestgroep is toegestaan.

Journalisten kunnen niet alles schrijven wat ze willen schrijven.

De macht ligt bij één persoon of partij.

Er is persvrijheid.

De koning en de koninklijke familie hebben alle macht.

Je mag de overheid aanklagen.

De politie kan makkelijk omgekocht worden.

Alle burgers mogen meebeslissen en kunnen invloed uitoefenen op het bestuur van het land

• burgers hebben inspraak
  
• de meerderheid beslist
  

De dictator of een kleine groep machthebbers heeft alle macht in handen

• meestal geen inspraak en geen vrijheid van meningsuiting
• de wens van de meerderheid?
• tegenstanders worden vaak onderdrukt
  

Democratie

Dictatuur

twee verschillende democratieën

De inwoners van een land nemen zelf politieke beslissingen

Bijvoorbeeld door een referendum

De inwoners hebben via verkiezingen invloed op politieke kwesties  

Een volksvertegenwoordiger neemt beslissingen namens de bevolking van het land

Directe democratie

Indirecte democratie

Raadgevend referendum

• op initiatief van burgers
• in Nederland mogelijk tussen 2015 – 2018

Raadplegend referendum

• op initiatief van de overheid
• momenteel enige referendumvorm in Nederland
• vindt meestal op gemeentelijk niveau plaats

Welke vorm van democratie hebben wij (het meest) in Nederland?

Directe democratie

Indirecte democratie

Welke verkiezingen hebben we waar het volk voor gaat stemmen.

Volksvertegenwoordigingen in Nederland

Gemeenteraad

Provinciale Staten

Parlement

(buiten Nl; het Europees parlement)

Gemeenteraad

Provinciale Staten

Parlement

Volksvertegenwoordigers van een gemeente beslissen over gemeentelijke kwesties

Volksvertegenwoordigers van een provincie beslissen over provinciale kwesties

Volksvertegenwoordigers van het land beslissen over landelijke kwesties

Volksvertegenwoordigingen in Nederland

Wat voor soort beslissingen horen bij elk? 

• Gemeenteraad
  
• Provinciale Staten
  
• Parlement

• Beslissing over gemeentelijke kwestie: Woonwijk of industrieterrein?
• Beslissing over provinciale kwestie: Een nieuwe weg tussen twee steden of een natuurgebied aanleggen?
• Beslissing over landelijke kwestie: Verhoging van belastingen of niet?

Beslissingen van de gemeenteraad

Beslissingen van het parlement

Beslissingen van de Provinciale staten

• Het Nederlands parlement bestaat uit de Eerste Kamer en de Tweede Kamer.
• De Tweede Kamer heeft 150 leden die direct worden gekozen door de bevolking.
• De Eerste Kamer heeft 75 leden die worden gekozen door Provinciale Staten en dus indirect door de bevolking van Nederland.

In Nederland hebben wij dus een...

... parlementaire democratie 

• Een vorm van indirecte democratie 
• Burgers hebben via volksvertegenwoordigers in het parlement invloed op politieke kwesties 
• De belangrijkste politieke keuzes worden in het parlement gemaakt

Hoeveel Tweede Kamerleden zijn er?

1. 150
2. 75
3. 125
4. 225

Waaruit bestaat het parlement.

1. De ministers en de koning
2. De eerste en tweede kamer
3. De eerste en tweede kamer en de provinciale staten
4. De ministers en de tweede kamer

Hoe worden de Eerste Kamerleden gekozen?

1. die worden niet die gekozen, maar benoemd
2. dat doen de leden van Provinciale Staten
3. dat gebeurt tegelijk met de Tweede Kamerverkiezingen

Wie zitten er in de regering?

1. De koning en de koningin
2. Ministers en staatsecretarissen
3. De koning en de ministers
4. De Koning en de ministers en de staatssecretarissen

Wat bedoelen ze met een zetel?

1. De stoel waar de koning op zit
2. De stoel voor de ministerpreseident
3. Een stoel in de zaal van de tweede kamer
4. Alle stoelen voor iedereen in de zaal van de tweede kamer

Hoeveel zetels zijn er in de tweede kamer?

1. 100
2. 150
3. 76
4. 200

Wat is een ministerie?

1. Alle ministers samen
2. Alle tweede kamerleden en ambtenaren samen samen
3. Alle ministers en staatssecretarissen samen
4. De minister en de staatssecretaris en ambtenaren

Welke stappen doorloopt een wet?

Zet in de goede volgorde of laat staan

1. 

2.

3.

4.

5.

6.

7. Komt niet voor

De minster of tweede kamer bedenkt de wet 

De tweede kamer stemt over de wet 65 zetels voor.

De tweede kamer stemt 85 zetels voor

De eerste kamer bestudeerd de wet en stemt erover

38 stemmen voor in de eerste kamer

De minister voert de wet uit

De koning tekent de wet

De koning voert de wet uit

De grootste partij stemt tegen

Zet de partijen bij de juiste stroming

1. Sociaal democratisch

2.Liberaal

3.Confessionalisme

4. Populisme

5. One-issue

Groen links

VVD.

PvdA

Forum voor demovccratie

50 plus

CDA

D66

SP

PVV

Partij voor de dieren

SGP

Zet de partijen bij de juiste stroming

1. Sociaal democratisch

2.Liberaal

3.Confessionalisme

4. Populisme

5. One-issue

Vrijheid is belangrijk

Speelt in op onderwerpen en emoties die in de maatschappij spelen

Gelijkheid is belangrijk

Richten zich vooral op één onderwerp

Geloof is het uitgangspunt

Bedenk een probleem dat de gemeenteraad zou kunnen oplossen

Waaraan merk jij dat je in een democratie woont? Geef een voorbeeld

Democratie

Dictatuur

Het volk heeft de macht.

De macht is ontstaan door middel van geweld.

Er zijn vrije en eerlijke verkiezingen.

Het woord van de machthebber is de wet.

Er is een scheiding van machten.

Je mag in de krant geen slechte dingen schrijven over de overheid.

Politieke gelijkheid voor iedereen.

De vrijheid van burgers wordt beschermd.

Het oprichten van een protestgroep is toegestaan.

Journalisten kunnen niet alles schrijven wat ze willen schrijven.

De macht ligt bij één persoon of partij.

Er is persvrijheid.

De koning en de koninklijke familie hebben alle macht.

Je mag de overheid aanklagen.

De politie kan makkelijk omgekocht worden.

Alle burgers mogen meebeslissen en kunnen invloed uitoefenen op het bestuur van het land

• burgers hebben inspraak
  
• de meerderheid beslist
  

De dictator of een kleine groep machthebbers heeft alle macht in handen

• meestal geen inspraak en geen vrijheid van meningsuiting
• de wens van de meerderheid?
• tegenstanders worden vaak onderdrukt
  

Democratie

Dictatuur