AFP 2.3.18

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Anatomie, Fysiologie en Pathologie

Les 18

Periode 3

Leerjaar 2

Vorige les

Wat doet de hypothalamus?

En de hypofyse?

Wat is het verschil tussen de hypofyse voorkwab en de achterkwab?

Lesindeling

1. Welkom + Rapid (5 min.)
2. Vorige les (5 min.)
3. Lesindeling en Lesdoelen (5 min.)
4. Theorie Hypothalamus en Hypofyse (40 min.)
   
5. Zelf aan de slag (30 min.)
6. Theorie Hypofyse voorkwab (40 min.)
7. Afsluiting + huiswerk (5 min.)
   

Lesdoelen

Aan het eind van de les kunnen jullie:

• Uitleggen welke hormonen er door de hypofyse achterkwab worden afgegeven en welke functie deze hormonen hebben.
• Benoemen welke hormonen er door de hypofyse voorkwab worden afgegeven en welke functie deze hormonen hebben.

Hypothalamus en Hypofyse

Hypothalamus: De 'baas'

• Produceert hormonen om de hypofyse aan te sturen
  

Hypofyse: De 'onderbaas'

• Regelt lichaamsfuncties door afscheiden
    van hormonen
• Bestaat uit een voorkwab en een achterkwab
  

De hypothalamus en de hypofyse zijn met de hypofysesteel met elkaar verbonden. De hypothalamus 'meet' of er voldoende van een bepaald hormoon in het bloed aanwezig is. 

Wanneer het lichaam meer of minder van een bepaald hormoon nodig heeft, geeft de hypothalamus de hypofyse een seintje. Dat gaat met behulp van hormonen.

Hypofyse Achterkwab

Hypofyse achterkwab: Neurosecretoire cellen

• Wordt direct door de hypothalamus aangestuurd
• Maakt zelf geen hormonen, maar geeft deze door!

1. Oxytocine: Werkt op baarmoeder (weeën) en melkklieren (borstvoeding)

2. Antidiuretisch hormoon (ADH)/vasopressine: Zet de nieren aan tot terugresorptie van water (verdunnen van bloed)

De zenuwcellen van de achterkwab staan in directe verbinding met de hypothalamus. De hypothalamus produceert zelf de hormonen en geeft deze via de hypofyse achterkwab af. De hypofyse achterkwab slaat deze hormonen als het ware op.

Hypofyse voorkwab

Hypofyse voorkwab: Endocriene cellen

• Maakt zélf hormonen aan onder invloed van hypothalamus 

Hypothalamus zet hypofyse voorkwab aan op twee manieren:

• Releasing factors: Stimuleren de afgifte van hormonen
• Inhibiting factors: Remmen de afgifte van hormonen

Uiteindelijk productie van 7 verschillende hormonen...

Hormonen vd voorkwab (4)

4. Hormonen om te groeien

Hypothalamus produceert:

• GHRH: Growth Hormone Releasing Hormone (+)
• GHIH: Growth Hormone Inhibiting Hormone (-)

Groeihormoon: Voor botten en Weefsels

• Stimuleert de groei en ontwikkeling van het lichaam
• Is van invloed op de stofwisseling van organen

Groeihormoon is zowel effector als glandotroop

Hormonen vd voorkwab (5)

5. Geslachtshormonen (Gonadotropines)

Hypothalamus produceert GnRH: Gonadotropine Releasing Hormone

• Stimuleert de afgifte van geslachtshormonen door hypofyse

Hypofyse produceert:

• LH (Luteïniserend Hormoon): Menstruatiecyclus, eisprong, oestrogeen, progesteron
• FSH (Follikel Stimulerend Hormoon): Groei/rijping eicellen/zaadcellen

Geslachtshormonen noemen we gonadotropines

Hormonen vd voorkwab (6)

6. Hormonen voor de huid

Hypothalamus produceert MRH:

• Melanotropin Releasing Hormone: Stimuleert afgifte MSH

MSH: Melanotropin Stimulating Hormone (effectorhormoon)

• Zet huidcellen aan tot productie van melanine
• Melanine (pigment) maakt de huid donkerder

Even in de herhaling...

Welk door de hypothalamus geproduceerd hormoon stimuleert de afgifte van het groeihormoon?

1. ACTH
2. GnRH
3. GHIH
4. GHRH

Welk hormoon zorgt voor de rijping van eicellen en zaadcellen?

1. LH
2. FSH
3. TSH
4. MSH

Overzichtelijk plaatje

Hormonen

De genoemde hormonen zijn:

• -Troop/Glandotroop: Lui, zetten andere organen aan tot maken van hormonen
• Effector: Actief, werken zelf op weefsels
• Steroïdhormonen: Op basis van cholesterol, langzaam werkend
• Eiwithormonen: Op basis van eiwit, wateroplosbaar, snelwerkend

Zelf oefenen

https://www.gimkit.com/join/6234862b434c7c002333cd27

Welke onderwerpen zou je in de
laatste les nog terug willen zien?

Huiswerk