Ethiek les 2

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Wat weet je nog van "de moraal?"

MORAAL

Wat vinden wij als mensen waardevol en normaal?

Waarden en normen

Geheel van handelingen en gedragingen die maatschappelijk wenselijk zijn.

ETHIEK

Moraalwetenschap

De wetenschap die zich bezighoudt met de vraag 

"wat is goed om te doen met het oog op menswaardig handelen?"

ETHISCHE BENADERINGEN

Elke benadering probeert een antwoord te geven op wat menswaardig is

Elke benadering heeft een eigen visie op de werkelijkheid

Drie benaderingswijzen (in boek)

gevolgenethiek

plichtethiek

ethisch egoïsme

Gevolgenethiek 

- bij de morele beoordeling van een handeling tellen alleen de gevolgen van die handeling

- bij gevolgenethiek gaat het er niet om wat je doet, maar om waar je komt: je hebt een doel en daar ga je voor, maakt niet uit hoe

- doelen die nagestreefd worden zijn gericht op nut en geluk

- het doel heiligt de middelen

GEVOLGENETHIEK
Een terrorist heeft een bom in een winkelcentrum geplaatst. De man wordt opgepakt, maar wil niet zeggen waar de bom ligt. De bom zal binnen een half uur zal afgaan. Omdat het winkelcentrum groot is, heeft de politie geen tijd om het te ontruimen. De beste oplossing is om de bom ter plekke te demonteren, maar de terrorist zegt niet waar de bom is. Misschien gaat hij wél praten als hij gemarteld wordt. Mag deze man volgens de gevolgenethiek gemarteld worden om de levens van de winkelende mensen te redden?

1. ja
2. nee

Plichtethiek 

- bij de uitvoering van een handeling gaat men uit van de plicht om bepaalde waarden als richtlijn te gebruiken

- een goed besluit stemt overeen met de belangrijkste waarde

Voorbeeld plichtethiek

- in de westerse cultuur komen begrippen als vrijheid, gelijkheid en verantwoordelijkheid voort uit de plichtethiek

- mensen mogen niet zomaar gereduceerd worden tot een doel of object:  het is verboden om mensen te gebruiken voor medicijnproeven of als menselijk schild

- de zorgplicht voor het ongeboren leven maakt dat het oogsten van stamcellen uit embryo’s ethisch onaanvaardbaar is, zo ook het speciaal daartoe verzamelen van embryo’s

Ethisch egoïsme

bij de keuze om een handeling wel of niet uit te voeren, is het eigen voordeel beslissend voor de  keuze die uiteindelijk gemaakt wordt

Voorbeeld ethisch egoïsme

- Een zorgvrager fixeren in de stoel zodat de verpleegkundige de handen vrij heeft en minder hoeft op te letten om valgevaar te voorkomen

- Een zorgvrager een verblijfskatheter geven omdat deze vaak naar het toilet gebracht worden en verschoond moet worden, zodat er extra tijd gewonnen wordt

BELANGRIJKE WAARDEN IN BEROEP VERPLEEGKUNDIGE

Waarden gezondheidszorg

- Respect voor autonomie

- Niet schaden

- Weldoen

- Rechtvaardigheid

-Eerlijkheid

- Vertrouwen 

www.mijnvakbond.nl

casus

Meneer Jansen is opgenomen in een ziekenhuis na een ongeval.​

Bovendien heeft hij hartproblemen. Hij vraagt aan de verpleegkundigen om hem in zijn bed naar het rookverblijf te brengen. Verpleegkundige Ans doet dit: zij vindt het belangrijk tegemoet te komen aan de vragen en de leefwijze van de patiënt. Verpleegkundige Bea doet dit niet, zij vindt het niet goed om in het ziekenhuis mee te werken aan iets wat schadelijk is voor de gezondheid van een patiënt.