Leesvaardigheid herhaling termen 4gt

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Leesvaardigheid klas 4 

Herhalen theorie

Laten we gaan slepen...

Uit welke drie delen bestaat een tekst?

Wat is een kernzin?

1. Belangrijkste zin in de alinea
2. Een zin met bijzaken
3. Een zin in het middenstuk
4. Een zin met een kern

Wat is het verschil tussen het onderwerp en een deelonderwerp?

1. Onderwerp is de titel
2. Deelonderwerp bestaat niet
3. Deelonderwerp > alinea, onderwerp > tekst
4. Onderwerp > alinea, deelonderwerp > tekst

Wat is een hoofdgedachte?

1. Onderwerp + hoofdzaken in één zin
2. Samenvatting van de tekst
3. Kernzin
4. Belangrijkste hoofdzaken in de tekst

Iedere schrijver heeft een schrijfdoel. Bij elk schrijfdoel horen verschillende tekstsoorten. Sleep het juiste doel naar de bijbehorende tekstsoort.

Activeren

Amuseren

Overtuigen

Informeren

Welke leesstrategie hoort erbij?

Oriënterend lezen

Globaal lezen

Intensief lezen

Zoekend lezen

Kritisch lezen

Je bladert de folder van de Albert Heijn door. 

Bij het leren onderstreep je de hoofdzaken.

Je zoekt in de bibliotheek naar een boek van de leeslijst.

Je leest de tekst door voordat je de vragen gaat lezen en maken.

Je wil weten of de tekst betrouwbaar is.

Inleiding

slot

middenstuk

1 à 2 alinea's

1 à 2 alinea's

conclusie geven

een of meerdere vragen stellen

aanleiding vertellen

onderwerp aankondigen

functie is aandacht trekken

functie: opbouw/tekststructuur vertellen

functie: hoofgedachte uitwerken

functie: deelonderwerpen bespreken

samenvatting geven

meerdere alinea's

functie: tekst afsluiten

anekdote vertellen

aanbeveling geven

In welk deel van de tekst verwacht je onderstaande zinnen?

Inleiding

Middenstuk

Slot

En daarom raad ik iedereen aan om meer televisie te kijken.

Televisie biedt bovendien de broodnodige ontspanning.

Het moge duidelijk zijn: televisiekijken is de beste invulling van je vrije tijd.

Zullen onze kleinkinderen nog weten wat een televisie is?

Voor velen zal het een bekend gevoel zijn: zo veel kanalen en toch zo weinig leuke programma's op tv.

Toch is het misschien te kort door de bocht om te zeggen dat er geen goede televisie meer wordt gemaakt.

     informeren                                                            overtuigen                       

                                                                                                                               

  

Het is de bedoeling dat als lezer iets gaat doen.

Nieuwsbericht in de krant of een tekst in een leerboek.

Dit zie je soms bij een recensie van een boek, maar het kan ook overtuigend zijn!

beschouwen

activeren

Feitelijke informatie en objectief

Voor- en tegenargumenten bij een stelling.

Je herkent vaak een duidelijk standpunt van de schrijver.

column in de krant

reclame

Verbinding

• groot - inleiding, kern, slot
• klein - inzoomen op alinea's  en tekstdelen
• Binnen alinea's kun je aanwijzingen vinden over de samenhang binnen de tekst
• Functiewoorden: letterlijke aankondiging - aanleiding, voorbeeld, argument, gevolg, conclusie.
• Signaalwoorden: geeft het karakter van het verband aan. Helpt je om te begrijpen waar de tekst over gaat en wat er volgt.
  

Ken je de signaalwoorden nog?

Theorie: functies

functies en tekstverbanden herkennen

Check

Je kent de signaalwoorden en tekstverbanden om voor samenhang te zorgen; (herhaling)

Je kent functies van tekstgedeelten;

Je kunt tekstverbanden en functies benoemen.

Sleep de signaalwoorden naar de bijbehorende tekstverbanden.

Let op: leer de tekstverbanden goed 

opsommend

tegenstellend

oorzaak-gevolg

toelichtend / voorbeeld

redengevend

een andere

hoewel

hierdoor

bijvoorbeeld

namelijk

want

als

daarnaast

zoals bij

zodat

echter

indien

Functies

Als je weet wat de functie van een tekstgedeelte is, begrijp je de tekst beter.

Ieder tekstgedeelte heeft een eigen functie in de tekst.

Signaalwoorden helpen je om de functie te bepalen.

Vaak hebben teksten een vaste structuur.

Functiewoorden.
Wat is een aanbeveling?

1. Een omschrijving van een probleem.
2. Een goede raad.
3. Een reactie op een bepaalde mening.
4. Een uitleg van een verschijnsel.

Functiewoorden.
Wat is een tegenwerping?

1. Een omschrijving van een probleem.
2. Een goede raad.
3. Een reactie op een bepaalde mening.
4. Een uitleg van een verschijnsel.

Functiewoorden.
Wat is een verklaring?

1. Een omschrijving van een probleem.
2. Een goede raad.
3. Een reactie op een bepaalde mening.
4. Een uitleg van een verschijnsel of situatie.

Wat kondigt een functiewoord aan? De functie van een

1. tekstdeel of alinea
2. titel
3. woord

Welk woord is een functiewoord?

1. tenzij
2. dat blijkt uit
3. weerlegging
4. daarentegen

Wat is een verschil tussen een signaalwoord en een functiewoord?

1. functiewoord geeft een verband aan, signaalwoord niet
2. functiewoord staat niet altijd in de tekst, signaalwoord wel
3. er is geen verschil
4. er zijn veel minder functiewoorden dan signaalwoorden

Theorie

Citeren = een zin of een gedeelte van een zin letterlijk overschrijven

Tip: Als het om een heel lange zin gaat dan mag je ook de 1e 2 en laatste 2 woorden opschrijven. Dat doe je zo:

                               Jan was ... niet thuisgekomen. (r31)

Citeren 

Letterlijk overnemen uit de tekst. 

• Citeer een woordgroep: aantal bij elkaar horende woorden letterlijk overschrijven uit de tekst

• Citeer een woord: 1 woord overschrijven uit de tekst (anders fout)

• Citeer een zin: letterlijk de hele zin overschrijven uit de tekst. Of de eerste twee en de laatste twee woorden van de zin: De man (…) heeft veroverd.” (r1-2)

• Citeer een zinsgedeelte: vaak het gedeelte van de zin na het signaalwoord 

Even oefenen!

Beantwoord de volgende vragen:

Citeer uit alinea 9 het zinsgedeelte waarin staat waarom kritiek ontvangen ook leerzaam is.

Vragen?