Les 3 - Straling & Voedselrelaties

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Les 3: Ecologische kringloop

 Voedselrelaties

Herhaling: ecosystemen

Je hebt grote en kleine ecosystemen:

De aarde als geheel

Een bos

Eén enkele boom

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat abiotische en biotische factoren zijn
• je kunt het verschil tussen langgolvige en kortgolvige straling uitleggen.
• Je kunt het verschil tussen het broeikaseffect en het versterkt broeikaseffect benoemen.
  
• Je kunt uitleggen hoe voedselrelaties opgebouwd zijn
  
• Je weet wat een voedselketen en wat een voedselweb is
  
• Je weet wat producenten, consumenten en reducenten zijn en kunt hier voorbeelden bij geven
  
• Je weet wat autotroof en heterotroof is

Broeikas aarde

Kortgolvige zonnestralen brengen licht naar aarde maar gaan te snel om warmte af te geven

Langgolvige stralen geven warmte af, dit wordt opgenomen in de dampkring.

Voedselrelaties

Een meer als klein ecosysteem met verschillende populaties

Planten

Planteneters

Vleeseters

Voedselketen

Elke soort organisme is een voedselbron

voor een andere soort

Voedselketen begint altijd met een plantensoort

De pijlen wijzen naar het volgende organisme

in de keten!

Voedselweb

In ecosystemen zijn vaak meerdere voedselketens mogelijk die allemaal verband houden met elkaar. Samen vormen ze een voedselweb.

Producenten

Produceren hun eigen voedingsstoffen

Planten

Consumenten

Consumeren: het eten van andere organismen

Herbivoor: planteneter

Carnivoor: vleeseter

Omnivoor: alleseter

Reducenten

Afbreken van alle resten van platen en 

dieren

Bacterien en schimmels

Voedselketen

1e schakel in keten: altijd een producent

2e en 3e (en 4e/5e etc.) schakel: consumenten

(2e schakel: herbivoren of omnivoren)

(3e schakel: carnivoren of omnivoren)

Consumenten

De schakels na de producent heten consument 1e orde, 2e orde, etc.

Kringloop

Behalve elkaar opeten gaan organismen ook dood

- Resten van organismen worden afgebroken door afvaleters

- Overgebleven resten worden afgebroken door bacteriën en schimmels (reducenten)

Voorbeelden afvaleters

Autotroof en Heterotroof

Autotroof:

• organismen die zelf hun voedsel maken (door de fotosynthese)
• producenten

Heterotroof:

• afhankelijk zijn van andere organismen voor voeding
• consumenten en reducenten

In het plaatje zie je een ...

1. Voedselweb
2. Voedselketen
3. Producenten
4. Voedselketting

Hoeveel herbivoren zijn er in dit voedselweb?

1. 2
2. 3
3. 5
4. 6

Waar start een voedselketen mee?

1. Herbivoren
2. Omnivoren
3. Planten
4. Planteneters

Producent

Consument

Tot welke groep behoren de afvaleters

1. Producenten
2. Consumenten
3. Reducenten
4. Afvaleters

Welke componenten horen bij een ecosysteem?
(meerdere antwoorden mogelijk)

1. Biotische factoren
2. Planteneters
3. Vleeseters
4. Abiotische factoren

Zie afbeelding; Autotroof of heterotroof?

1. autotroof
2. heterotroof

Mensen zijn:

1. Autotroof
2. Heterotroof

Aan de slag

1. Maak een samenvatting van deze les, in een google documenten bestand. Deel de link met de docent als je klaar bent.

2. Ga naar magister --> Elo - Gedeelde documenten --> Ah3a. Klik op het niveau en download paragraaf 2.

Maak opdracht 1 tm 5 van deze paragraaf.

(kan ook geopend worden via de noordhoff-site!)