Les 2 - 2VAb & 2VAc

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom!

• Tas op de grond
• Boeken op tafel
• Telefoon in de tas of eigen tas
• Huiswerkcontrole (blz 4,5,6,7)
• Digitaal werkboek nog niet geactiveerd? Graag doen. Ga naar Magister > leermiddelen > Buitenland
• Klaar? maak Atlasvaardigheden opdracht

Maken opdracht atlas: snel zoeken. Werk in tweetallen

Bespreken startopdracht 

Herhalingsvragen

Vragen?

• Wat is schaal van Richter?
• Hiermee wordt kracht van een aardbeving aangegeven 
• Welke bewegingen maken de platen?
• Convergentie, divergentie, transform
• Wat is een breuklijn?
• Grenzen tussen twee platen van de aardkorst

Digitaal werkboek & Huiswerk bespreken

https:

H1: Landschappen

• 'Je ziet niet wat je ziet, je ziet wat je weet'
• Hoe zijn landschappen ontstaan?
• Waar komen alle rotsblokken vandaan die verspreid over de helling liggen?
• Is de kalk van de grotten echt door de zee gelegd?
• Hoe komt het dat in een beek alle stenen afgerond zijn?

Beginsituatie: hoe ziet de eindsituatie eruit?

Ontstaan Himalaya in stappen

0

Vandaag: ontstaan gebergte (vorming)

Jong gebergte

Oud gebergte

Scherpe punten.

Afgevlakt door verwering en erosie

Welke krachten zorgen voor gebergtevorming?

Tip: denk aan vorming Himalaya

Krachten die de aarde veranderen

Endogene krachten:

Def.: Krachten die de aarde van binnenuit veranderen

Hoe zit het ook alweer met de opbouw van de aarde?

Teken schematisch de opbouw van de aarde

dus van binnen naar buiten

0

§1 Gebergten ontstaan, gebergten verslijten

Manier 1

Daar waar een continentale korst botst tegen een andere continentale korst ontstaan gebergtes. De platen zijn even zwaar en (voor een groot deel) te licht om de mantel weer in te duiken. Hierdoor plooit de korst en ontstaat er een gebergte. Daarom noemen we dit een plooiingsgebergte. 

Voorbeelden van zulke gebieden zijn de Himalaya (waar India op Azië botst), de Alpen (waar Italië op Europa botst) en de Pyreneeën (waar Spanje tegen Frankrijk botst.  

De Alpen gezien vanuit de ruimte. Hier kun je goed zien dat de alpen zijn geplooid. In het zuidoosten zie je Italië goed liggen.

De platen botsen hier. 

Door de botsing plooit het gebergte.

Manier 2

Gebergten niet alleen ontstaan uit oceaanbodem.

Door enorme krachten ook plaatsen waar vloeibaar materiaal uit de aardmantel het gesteente omhoog heeft geduwd.

Dit vloeibare materiaal (magma) stolt en wordt bikkelhard.

Stollingsgesteente =

onregelmatig gevlekt. 

Kenmerken gebergten

Jonge en oude gebergten

• Gebergten zoals Himalaya ook afgebroken
• Wat zal er met de Himalaya gebeuren over miljoenen jaren?
• Himalaya na miljoenen jaren weer vlak

Kenmerken jonge en oude gebergte

Jong of oud?

• Jong gebergte: hoog (>1500m), spitse toppen, diepe dalen, eeuwige sneeuw
  

• Oud gebergte: lager, afgeronde toppen (door erosie en verwering)
  

§1 Aantekening

Ontstaan gebergten:

1. Op plekken waar aardkorstenplaten botsen en de sedimentlagen op de zeebodem in verdrukking komen. Bewijs: fossielen in plooiingsgebergten.

1. Op plekken waar magma uit aardmantel omhoog komt en ondergronds stolt.
   

§1 Aantekening

1

2

3

4

§1 Aantekening

Oefenen: log in via LessonUp

Hoe kun je aan bergen zien of ze oud of jong zijn?

1. Een jong gebergte heeft scherpe toppen en diepe dalen
2. Een oud gebergte heeft afgesleten toppen en ondiepe dalen

Jong of oud?

1. Jong
2. Oud

Jong of oud?

1. Jong
2. Oud

Alpen: Jong of oud?

1. Jong
2. Oud

Ardennen: Jong of oud?

1. Jong
2. Oud

Himalaya: Jong of oud?

1. Jong
2. Oud

Aan de slag: werk in tweetallen mag

1. Pak werkboek / digitale werkboek

2. Lees de tekst van H1.1

3. Maken opdrachten 1 t/m 6 

Geleerd?

1. Verschillen jong- en oud gebergte;
2. Uitleggen in tekening hoe een plooingsgebergte ontstaat;
3. Opbouw aarde beschrijven;
4. Bewijzen geven waarom Himalaya ontstaan uit oceaanbodem;

Volgende week

• Maken 1.1: opdr. 1 t/m 6 
• Denk ook aan portfolio