V4 Latijn 13 november 24

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

V4 Latijn

13 November 24

Wat gaan we doen?

HH vorming conjunctivus praesens

Vorming conjunctivus imperfectum

Weektaak

Vorming conjunctivus praesens

Kijk in je woordenboek of je grammatica: hoe wordt de conj. praes.  gevormd?

• Bedenk een zo kort en toch zo volledig mogelijke instructie voor de vorming van de conjunctivus praesens 
• van álle conjugaties, 
• act. én pass.

Schrijf je instructie op.

Gebruik conjunctivus praesens in hoofdzinnen

• aansporing: laten we zwemmen!
• beleefd verbod / afraden (+ ne) : laten we niet zwemmen!
• wens (vaak + utinam) : moge hij winnen!
• twijfel (met vraagwoord): wat zouden we moeten/kunnen doen?
• Mogelijkheid: iemand zou kunnen vragen...
  

Gebruik conjunctivus praesens in hoofdzinnen

• aansporing: adhortativus
  
• beleefd verbod / afraden (+ ne) : prohibitivus
• wens (vaak + utinam) : optativus
• twijfel (met vraagwoord): dubitativus
• Mogelijkheid: potentialis
  

Vorming conjunctivus imperfectum

Kijk in je woordenboek of je grammatica: hoe wordt de conj. impf.  gevormd?

• Bedenk een zo kort en toch zo volledig mogelijke instructie voor de vorming van de conjunctivus imperfectum
  
• van álle conjugaties, 
• act. én pass.

Schrijf je instructie op.

Conjunctivus in de bijzin

• ca. 90% van de conjunctivi wordt in de bijzin gebruikt.
• Anders dan in de hoofdzin, krijgt de conjunctivus in de bijzin vaak geen extra betekenis.
• Gewoon vertalen als een indicativus is dus meestal goed

Gebruik conj. in de bijzin:

• doelaangevend / finalis
• indirecte vraag / obliquus
• onwerkelijkheid / irrealis

Conj. obliquus

Afhankelijke of indirecte vraag / indirecte rede

Vergelijk:

Hij vraagt: 'Wie roept daar?'  Rogat: 'Quis vocat?'

Hij vraagt wie daar roept. Rogat quis vocet.

Zij wil weten:  'Waarom rent hij?' Scire vult: 'Cur currit?'

Zij wil weten waarom hij rent: Scire vult cur currat.

Gebruik conj. impf.

• irrealis van het heden: conj. impf.
  

       = een niet-werkelijkheid op het moment van spreken

• Vaak in voorwaardelijke bijzin afh. van si (als...)

Si ego rex essem, omnia meliora essent - Als ík (nu) koning was (zou zijn), was alles (nu) beter / zou alles (nu) beter zijn.

Conj. finalis

Betrekkelijke bijzin + conj.

om te + / die moet (-en)

Caesar milites mittit, qui urbem inspectant (ind.)

Caesar stuurt soldaten die de stad inspecteren

Caesar milites mittit, qui urbem inspectent (conj.)

Caesar stuurt soldaten die de stad moeten inspecteren / om de stad te inspecteren

Conj. finalis (vt)

Betrekkelijke bijzin + conj.

om te + / die moest (-en)

Caesar milites misit, qui urbem inspectabant (ind.)

Caesar stuurde soldaten die de stad inspecteerden

Caesar milites misit, qui urbem inspicerent (conj.)

Caesar stuurde soldaten die de stad moesten inspecteren / om de stad te inspecteren