37 - 1HVD - Lezen 3.3 + Schrijven 3.4

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

:)

Planning van dit uur:

• Lezen

Planning van volgende uur: 

• Lezen

Aan het einde van deze les: 

• kun je de hoofdgedachte van de tekst formuleren;
• kun je hoofd- en bijzaken onderscheiden. 

WELKOM 1D :)

Ik zit hier, dus:

- ik doe mee met de les;

- ik ben stil tijdens de uitleg en mijn aandacht is bij wat de docent vertelt;

- ik zit recht en kijk naar de docent;

- tijdens het werken ben ik in stilte bezig met mijn taak; 

- als ik een vraag heb, steek ik mijn vinger op. 

Als ik hier niet voor kies, dan: 

- ga ik alleen op de gang werken en blijf ik aan het einde van de dag na

Welke opbouw van een tekst komt niet voor?
Er zijn meerdere antwoorden mogelijk.

1. Inleiding-kern
2. Inleiding-slot
3. Inleiding-kern-slot
4. Kern-slot

Tekstdelen

Inleiding-kern: tweedeling

Inleiding-kern-slot: driedeling

Op welke plekken staat meestal de kernzin van een zin?
Er zijn meerdere antwoorden mogelijk.

1. Eerste zin
2. Tweede zin
3. Derde zin
4. Laatste zin

Hoofdgedachte

het belangrijkste wat de schrijver over het onderwerp zegt

Hoe formuleer je de hoofdgedachte?

1. Zoek het onderwerp van de tekst
   
2. Bedenk wat het belangrijkste is wat de schrijver over het onderwerp zet
   
3. Combineer het onderwerp en de belangrijkste mededeling erover tot één zin 
   

Waar of niet waar
'De hoofdgedachte is de kortste samenvatting van de tekst'

1. Waar
2. Niet waar

                   Individueel werken 

Wat	Lees tekst 1 op bladzijde 147-148
Hoe	Individueel, in stilte
Hulp	Geen
Tijd	Tot iedereen klaar is
Uitkomst	We maken straks een opdracht hierover
Klaar	Wacht in stilte

Stap 1. Zoek het onderwerp van de tekst

Wat is het onderwerp van tekst 1?

Onderwerp: 

groei van bacteriën door het uitblazen van taartkaarsjes

Stap 2. Bedenk wat het belangrijkste is wat de schrijver over het onderwerp zegt.

Wat is het belangrijkste wat de schrijver over het onderwerp zegt?
Het onderwerp was dus: groei van bacteriën door het uitblazen van taartkaarsjes.

De schrijver zegt over het onderwerp: je wordt er niet ziek van, het is niet schadelijk. 

Stap 3. Combineer het onderwerp en de belangrijkste mededeling erover tot één zin.

Welke zin geeft volgens jou het best
de hoofdgedachte van tekst 1 weer?

1. De bacteriën op een taart zijn in de meeste gevallen niet schadelijk.
2. Het uitblazen van verjaardagskaarsen verhoogt de aanwezigheid van bacteriën op de taart met 1400 procent.
3. Het uitblazen van verjaardagskaarsen verhoogt de hoeveelheid bacteriën, maar daar word je niet ziek van.

Waarom zijn de andere antwoorden volgens jou niet goed? 

1. De bacteriën op een taart zijn in de meeste gevallen niet schadelijk.
   
2. Het uitblazen van verjaardagskaarsen verhoogt de aanwezigheid van bacteriën op de taart met 1400 procent.
3. Het uitblazen van verjaardagskaarsen verhoogt de hoeveelheid bacteriën, maar daar word je niet ziek van. 

                   Individueel werken 

Wat	Maak opdracht 10 t/m 12 (Hoofdstuk 3.3 Lezen)
Hoe	Individueel, maar je mag rustig overleggen.
Hulp	Help elkaar, als jullie een vraag hebben: steek je vinger op, dan kom ik langs.
Tijd	Ongeveer 20 minuten
Uitkomst	We bespreken straks de eerste opdrachten.
Klaar	Lees in je leesboek.

Les 2

Wat betekent: dat is maar bijzaak?

Hoofd- en bijzaken

Hoofdzaken: het belangrijkste wat er in de tekst over het onderwerp wordt gezegd.

Bijzaken: de minder belangrijke informatie. 

Waarom is het belangrijk om de hoofdzaken uit een tekst te kunnen halen?

Hoe vind je de hoofdzaken?

• Kijk per deelonderwerp wat de hoofdzaak is
  
• Maak gebruik van de kernzinnen van de alinea's: die noemen het onderwerp van de alinea of bevatten de belangrijkste informatie. 
  

                   Individueel werken 

Wat	Lees tekst 2 nogmaals en onderstreep van elke alinea de kernzin, de belangrijkste zin.
Hoe	Individueel, in stilte.
Hulp	Geen
Tijd	Ongeveer 5 minuten
Uitkomst	Je gaat straks een samenvatting schrijven van de tekst.
Klaar	Maak van alle kernzinnen samen een goedlopende tekst van maximaal tachtig woorden.

                   Individueel werken 

Wat	Maak van alle kernzinnen samen een goedlopende tekst van maximaal tachtig woorden.
Hoe	Individueel, in stilte.
Hulp	Geen
Tijd	Ongeveer 10 minuten
Uitkomst	Je gaat straks je samenvatting voorlezen en/of elkaars samenvatting lezen.
Klaar	Controleer of je samenvatting goed is.

                   Samenwerken

Wat	Lees de samenvatting van je klasgenoot en vul de checklist in
Hoe	In tweetallen
Hulp	Help elkaar, ik loop rond om vragen te beantwoorden
Tijd	5 minuten
Uitkomst	Ik vraag straks naar jullie bevindingen.
Klaar	Bespreek de checklist met elkaar.

Checklist

• Bevat de samenvatting niet teveel woorden?
  

• Bevat de samenvatting alleen hoofdzaken?
  

• Is de samenvatting goed te begrijpen?
  

                   Individueel werken 

Wat	Maak opdracht 10 t/m 13
Hoe	Individueel, maar je mag rustig overleggen.
Hulp	Help elkaar, als jullie een vraag hebben: steek je vinger op, dan kom ik langs.
Tijd	Ongeveer 20 minuten
Uitkomst	We bespreken straks de eerste opdrachten.
Klaar	Maak 'Test jezelf' Lezen 3.3.

Samenvatting van de les

Jij

• kunt nu de hoofdgedachte van de tekst formuleren;
• kunt nu hoofd- en bijzaken onderscheiden. 

Huiswerk 

Maak opdracht 15 en dan 10 t/m 12.

GEBED

Vrijdag

:)

Planning van dit uur:

• 10 minuten stillezen
• Begrijpend lezen

Planning van volgende uur: 

• Schrijven

Aan het einde van deze les: 

• kun je aanwijzen waar verwijswoorden naar verwijzen; 
• weet je hoe je een verslag moet schrijven;
• weet je hoe je een goede inleiding schrijft.

WELKOM 1D :)

Stillezen

Wat: Lees in stilte in je leesboek

Hoe: Individueel

Hulp: Geen

Tijd: 10 minuten

Uitkomst: Over jouw boek houd je na de voorjaarsvakantie een boekpresentatie

:)

Planning van dit uur:

• 10 minuten stillezen
• Begrijpend lezen

Planning van volgende uur: 

• Schrijven

Aan het einde van deze les: 

• kun je aanwijzen waar verwijswoorden naar verwijzen; 
• weet je hoe je een verslag moet schrijven;
• weet je hoe je een goede inleiding schrijft.

WELKOM 1D :)

Ik zit hier, dus:

- ik doe mee met de les;

- ik ben stil tijdens de uitleg en mijn aandacht is bij wat de docent vertelt;

- ik zit recht en kijk naar de docent;

- tijdens het werken ben ik in stilte bezig met mijn taak; 

- als ik een vraag heb, steek ik mijn vinger op. 

Als ik hier niet voor kies, dan: 

- ga ik alleen op de gang werken en blijf ik aan het einde van de dag na

Mijn broer geeft een schop tegen de bal. Daarna loopt hij verder.

Waar verwijst het woord 'hij' naar?

Verwijswoord

Waar verwijst een verwijswoord naar?  

Stel een vraag die begint met wie, wat, waar of welk(e).

Mijn broer Willem spaart voor zijn rijbewijs. Hij wil als hij zeventien is rijles nemen.

Wie wil als hij zeventien is rijles nemen?

Mijn broer Willem. 

Waar verwijst het woord 'dat' naar?

De eerste groep is tegen en de tweede voor. Dat is vooraf zo bepaald.

1. De eerste groep
2. voor
3. De eerste groep is tegen en de tweede voor
4. vooraf zo bepaald

Verwijswoord vinden

De eerste groep is tegen en de tweede voor. Dat is vooraf zo bepaald. 

Wat is vooraf zo bepaald?

De eerste groep is tegen en de tweede voor.

Waar verwijst het woord 'het' naar?

Ze denkt dat haar groepje heeft gewonnen
omdat het een hecht team is.

Verwijswoord vinden

Ze denkt dat haar groepje heeft gewonnen 

omdat het een hecht team is.

Wat is een hecht team?

haar groepje

                   Individueel werken 

Wat	Maak opdracht 17 t/m 25 online (hoofdstuk 3.3 Lezen)
Hoe	Individueel. Als je ergens niet uitkomt, mag je zachtjes met je buur overleggen.
Hulp	Help elkaar, als jullie een vraag hebben: steek je vinger op, dan kom ik langs.
Tijd	Tot het einde van de les
Uitkomst	Deze opdrachten zijn huiswerk
Klaar	Maak 'Test jezelf' Lezen 3.3

Les 2

Wanneer heb jij voor het laatst een verslag geschreven? Waar ging het over?

Verslag

• Je beschrijft wat je hebt meegemaakt of onderzocht
  
• Doel: anderen informeren over deze feiten (5W1H)
  
• In de volgorde dat ze gebeurd zijn: chronologisch

Ben jij wel eens op kraamvisite of bij een genderrevealparty geweest?

1. Ja
2. Nee

                   Individueel werken 

Wat	Open een bestand in Word. Schrijf een verslag van ongeveer 200 woorden over jouw ervaringen tijdens een genderrevealparty of kraamvisite. Bedenk wat jouw ervaringen waren tijdens de genderrevealparty of het kraambezoek. Gebruik hierbij de 5W1H-vragen (wie, wat, waar, waarom, wanneer, hoe - je hoeft ze niet allemaal te beantwoorden). Wie waren er? Waar was het? Wat kreeg je te eten? Wat gaf je cadeau? Zet de informatie in chronologische volgorde. Schrijf je verslag. Zet er een titel boven.
Hoe	Individueel, in stilte.
Hulp	Geen.
Tijd	10 minuten
Uitkomst	Straks vraag ik twee mensen hun verslag voor te lezen en gaan we elkaars verslag nakijken
Klaar	Controleer je verslag.

Opbouw van een verslag

• Met de inleiding trek je de aandacht van de lezer. Je noemt daar ook het onderwerp van het verslag.

• In de kern van de tekst geef je de feitelijke informatie over wat je hebt meegemaakt of onderzocht.

• In het slot staat geen nieuwe feitelijke informatie meer. Je geeft een samenvatting of je mening over wat je hebt meegemaakt.

Gebruik witregels tussen deze onderdelen. De inleiding en het slot zijn meestal één alinea lang. De kern bestaat vaak uit meer alinea’s.

                   Individueel werken 

Wat	Lees het verslag van je klasgenoot. Volg de stappen hiernaast.
Hoe	Individueel, in stilte.
Hulp	Geen.
Tijd	5 minuten
Uitkomst	Met deze feedback kun je straks op jouw verslag reflecteren.
Klaar	Maak online opdracht 2 en 3

1. Geef aan waar de inleiding van het verslag begint
   
2. Geef aan waar de inleiding van het verslag eindigt
   
3. Maak de zin onderstreept (ctrl U) waarmee de aandacht van de lezer wordt getrokken. Is dit niet gedaan, maak dan niks onderstreept.
   
4. Maak het onderwerp in de inleiding dikgedrukt (ctrl B). Is het onderwerp niet duidelijk genoemd in de inleiding, maak dan niks dikgedrukt. 
   
5. Geef aan waar de kern van het verslag begint
   
6. Geef aan waar de kern van het verslag eindigt
   
7. Geef aan waar het lot begint
   
8. Omcirkel alle signaalwoorden die zijn gebruikt om de volgorde van de gebeurtenissen aan te geven. 
   

Bekijk de aantekeningen van je klasgenoot.

Waar moet je in het vervolg op letten?

Hoe schrijf je nou een góede inleiding?

Je wilt dat de lezer jouw tekst leest, dus: maak de lezer nieuwsgierig! Hoe?

1. Begin met iets opvallends, wat de aandacht trekt (binnenkomer). Stel bijvoorbeeld een vraag of vertel een persoonlijk verhaaltje wat met het onderwerp te maken heeft. 

2. Geef informatie over het onderwerp van de tekst

                   Individueel werken 

Wat	Kies één van de volgende onderwerpen en schrijf er een inleiding bij. Begin met een binnenkomer en noem daarna het onderwerp. Verzin de informatie die je nodig hebt.
Hoe	Individueel, in stilte.
Hulp	Geen
Tijd	2 minuten
Uitkomst	Straks vraag ik twee mensen hun inleiding voor te lezen en gaan we elkaars inleiding lezen.
Klaar	Controleer je inleiding

1. Je bent naar een pretpark geweest
   
2. Je hebt bij biologie een onderzoekje gedaan
3. Je hebt in de vakantie een reis gemaakt
4. Je bent naar een belangrijke sportwedstrijd geweest

                   Individueel werken 

Wat	Lees het werk van je klasgenoot. Noteer twee complimenten en één verbeterpunt bij het werk.
Hoe	Individueel, in stilte.
Hulp	Geen
Tijd	4 minuten
Klaar	Maak opdracht 7 van 3.4 Schrijven en formuleren.

                   Individueel werken 

Wat	Maak opdracht 17 t/m 25 online (hoofdstuk 3.3 Lezen)
Hoe	Individueel. Als je ergens niet uitkomt, mag je zachtjes met je buur overleggen.
Hulp	Help elkaar, als jullie een vraag hebben: steek je vinger op, dan kom ik langs.
Tijd	Tot het einde van de les
Uitkomst	Deze opdrachten zijn huiswerk
Klaar	Maak 'Test jezelf' Lezen 3.3

Samenvatting van de les

Jij

• kunt nu aanwijzen waar verwijswoorden naar verwijzen; 
• weet nu hoe je een verslag moet schrijven;
• weet nu hoe je een goede inleiding schrijft.

Huiswerk

Maak opdracht 17 t/m 25 online (hoofdstuk 3.3 Lezen)

GEBED