Literatuur van de 16e en 17e eeuw: historische context

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Historische context

Literatuur van de 16e en 17e eeuw

Paragraaf 1.1. t/m 1.4

Wat waren de twee belangrijkste ontwikkelingen in de 16e en 17e eeuw in West-Europa?

Wat was de aanleiding voor de hervorming? (tweeledig)

Welke gedachte verdedigde Johannes Calvijn en wat hield deze gedachte in?

Reformatie

Oorzaken:

- Misstanden in de RK-kerk

- Onvrede over almacht geestelijkheid

Maarten Luther: een van de eersten die kritiek uitte op de RK-kerk

Johannes Calvijn: grondlegger van het calvinisme

> predestinatie: eeuwig heil is afhankelijk van goddelijke uitverkiezing

Waartegen nam het verzet in de Nederlanden toe tijdens de regeringsperiode van Filips II?

Wat was de directe aanleiding voor de Nederlandse Opstand?

Welke twee partijen stonden tegenover elkaar tijdens het Twaalfjarig Bestand en waarover verschilden zij van mening?

Wat was de Statenbijbel?

De Nederlandse Opstand

Karel V en Filips II

- centraal geregeerde, absolutistische heerschappij

- één geloof (RK)

Verzet in de Nederlanden o.l.v. Willem van Oranje

Directe aanleiding: beeldenstorm

Twaalfjarig Bestand:

- Politiek conflict (Maurits vs. Johan van Oldenbarnevelt)

- Religieus conflict: remonstranten vs. contraremonstranten

Welk gevolg had de Nederlandse Opstand voor de staatsindeling van de Nederlanden?

Op welke manier zijn invloeden van de Nederlandse Opstand terug te zien in de literatuur uit die tijd?

Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

Noordelijk en Zuidelijk deel:

- Noordelijk deel: Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

- Zuidelijk deel: onder heerschappij Spanje

Historische gebeurtenissen lieten sporen na in de literatuur:

- strijdliederen (o.a. Wilhelmus)

- gedichten 

Hoe verschoof het middelpunt van de handel in Noordwest-Europa van Antwerpen naar Amsterdam?

Waardoor ontstond er een eenheidstaal in de Nederlanden?

Waarom was de Gouden Eeuw niet voor iedereen in die tijd een 'Gouden' Eeuw?

Handel in de Republiek

Val van Antwerpen > Amsterdam wordt handelscentrum

Ontdekkingsreizen > nieuwe landen en continenten > handel over oceanen > VOC > economische groei

! De hogere middenklasse en regenten vormden slechts 8-10% van de bevolking !

Toenemende sociale contacten en groeiende eenheid zorgen voor taalstandaardisatie.