H-3 Paragraaf 1 IJs, water, waterdamp

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2

Hoofdstuk 3 Water

Moleculen en atomen

Hoofdstuk 3 Water

Paragraaf 3.1 IJs, water, waterdamp.

Leerdoelen

• Je kunt de drie fasen van water herkennen in de praktijk.
  
• Je kunt de drie fasen waarin water kan voorkomen beschrijven met het deeltjesmodel.
  
• Je kunt met het deeltjesmodel verklaren waarom ijs en veel andere vaste stoffen een kenmerkende kristalstructuur hebben.
  
• Je kunt uitleggen wat cohesie en adhesie zijn. (EXTRA)

Je kunt de drie fasen van water herkennen in de praktijk.

Drie fasen?

Je ziet negen foto's.

En er zijn drie "fasen".

Wat zou dat betekenen?

Moleculen en atomen

IJs, water, waterdamp.

IJS

WATER

???

de stof water

in vaste toestand

de stof water

in vloeibare toestand

de stof water

in gasvormige toestand

Moleculen en atomen

IJs, water, waterdamp.

IJS

WATER

WATERDAMP

(IS NIET ZICHTBAAR)

de stof water

in vaste toestand

de stof water

in vloeibare toestand

de stof water

in gasvormige toestand

Rijp

Oh ja,  dit is RIJP.

waterdamp

(gas)

waterdruppels

(vloeibaar)

IJs, Water, Waterdamp

• is steeds dezelfde stof: water
• bestaat dus ook uit dezelfde moleculen: watermoleculen

Wat zijn dat dan?
MOLECULEN?

Hoe komt het dat dezelfde stof

(water) op drie manieren kan voorkomen in de natuur?

Deeltjesmodel

Vast (s)                         Vloeibaar (l)                         Gas (g)

Het deeltjesmodel: afspraken

• Iedere stof is opgebouwd uit heel kleine deeltjes: moleculen
• Elke soort stof bestaat uit zijn eigen soort moleculen. 
•  Moleculen bewegen voortdurend, de snelheid hangt af van de temperatuur. 
• Moleculen trekken elkaar aan.

Verklaar de gebeurtenis uit het filmpje met het deeltjesmodel

1. de moleculen van een stof veranderen niet
2. de moleculen van een stof bewegen
3. de moleculen van een stof trekken elkaar aan

Cohesie

De watermoleculen trekken elkaar aan.

Moleculen van dezelfde soort: COHESIE

Adhesie

De watermoleculen en de moleculen van de cellen van het oog trekken elkaar aan. Moleculen van verschillende soort: ADHESIE

Verklaar de gebeurtenis uit het filmpje met het deeltjesmodel

1. de moleculen van een stof veranderen niet
2. de moleculen van een stof bewegen
3. de moleculen van een stof trekken elkaar aan

Opdracht

Lees paragraaf 3.1 goed door.

Maak de vragen 1 t/m 11 van par. 3.1

Paragraaf 3.3

Water, waterdamp en ijs

Water komt voor in drie toestanden:

1. Vast (sneeuw en ijs)
2. Vloeibaar (water)
3. Gasvormig (waterdamp)

Elke dag gaan er grote hoeveelheden water van de ene toestand in de andere.

Fasedriehoek

Fase-overgangen

Verandering van de ene fase naar de andere fase:

• vloeibaar naar vast = bevriezen (bij andere stoffen:stollen) 
  
• vast naar vloeibaar =  smelten 
  
• vloeibaar naar gasvormig (damp) = verdampen 
• gasvormig naar vloeibaar = condenseren
• vast naar gas = vervluchtigen 
  
• gas naar vast = rijpen
  

Met het deeltjesmodel kun je de faseovergangen verklaren.

Wat is het belangrijkste verschil tussen de moleculen in een vloeistof en in een gas?

1. In een vloeistof hebben de moleculen een vaste plaats.
2. In een vloeistof zitten de moleculen dichter op elkaar
3. In een vloeistof zijn de moleculen groter.
4. In een vloeistof zijn de moleculen kleiner.

A is?

1. Vloeibaar
2. Gasvormig
3. Vast

B is?

1. Vloeibaar
2. Gasvormig
3. Vast

C is?

1. Vloeibaar
2. Gasvormig
3. Vast

Aan de slag

We maken nu paragraaf 3 af. 

Lees de tekst, maak de opdrachten.